Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Geweld: verschil tussen versies
kGeen bewerkingssamenvatting |
kGeen bewerkingssamenvatting |
||
| (3 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
[[Afbeelding:420px-Geweld.jpg|270px|thumb|right|<center> Een symbolische weergave tegen [[geweld]]. </center>]] | [[Afbeelding:420px-Geweld.jpg|270px|thumb|right|<center> Een symbolische weergave tegen [[geweld]]. </center>]] | ||
'''Geweld''' is een algemene term om acties te beschrijven die [[verwonding]] of [[schade]] bij [[mensen]], [[dieren]], of niet-levende voorwerpen veroorzaken of bedoeld zijn om die te veroorzaken. Geweld wordt vaak geassocieerd met [[agressie]]. Er zijn hoofdzakelijk twee soorten geweld: ''willekeurig geweld'', dat kleinschalige, willekeurige handelingen zijn, en ''gecoördineerd geweld'', dat acties beschrijft die gesanctioneerd worden uitgevoerd of door groepen, zoals [[politie]]optreden, [[oorlog]] en [[terrorisme]]. Geweld, direct gericht op het [[menselijk lichaam|lichaam]] van een [[persoon]], noemt men | '''Geweld''' is een algemene term om acties te beschrijven die [[verwonding]] of [[schade]] bij [[mensen]], [[dieren]], of niet-levende voorwerpen veroorzaken of bedoeld zijn om die te veroorzaken. Geweld wordt vaak geassocieerd met [[agressie]]. Er zijn hoofdzakelijk twee soorten geweld: ''willekeurig geweld'', dat kleinschalige, willekeurige handelingen zijn, en ''gecoördineerd geweld'', dat acties beschrijft die gesanctioneerd worden uitgevoerd of door groepen, zoals [[politie]]optreden, [[oorlog]] en [[terrorisme]]. Geweld, direct gericht op het [[menselijk lichaam|lichaam]] van een [[persoon]], noemt men '''lichamelijk geweld''' oftewel '''fysiek geweld'''. | ||
Bepaalde vormen van geweld zijn sociaal en juridisch gesanctioneerd. Verschillende [[Maatschappij (sociologie)|maatschappijen]] passen verschillende [[normen en waarden#normen|normen]] met betrekking tot goedgekeurde en niet-goedgekeurde vormen van geweld toe. Soms wordt het geweld dat niet door de normen wordt goedgekeurd door de maatschappij wreed genoemd. Een [[macht (overheid)|macht]] of heerschappij kan zo ook als ''geweld'' benoemd worden (bijvoorbeeld : ''In iemands geweld zijn / Onder zijn geweld doen bukken''). | Bepaalde vormen van geweld zijn sociaal en juridisch gesanctioneerd. Verschillende [[Maatschappij (sociologie)|maatschappijen]] passen verschillende [[normen en waarden#normen|normen]] met betrekking tot goedgekeurde en niet-goedgekeurde vormen van geweld toe. Soms wordt het geweld dat niet door de normen wordt goedgekeurd door de maatschappij wreed genoemd. Een [[macht (overheid)|macht]] of heerschappij kan zo ook als ''geweld'' benoemd worden (bijvoorbeeld : ''In iemands geweld zijn / Onder zijn geweld doen bukken''). | ||
Het geweld kan [[unilateraal]] zijn, terwijl een vechtreactie minstens [[verdediging]] impliceert.<br> | Het geweld kan [[unilateraal]] zijn, terwijl een vechtreactie minstens [[verdediging]] impliceert.<br> | ||
''Geweld'' staat ook voor : ''Het gebruik of misbruik van het recht van de sterkste'' (geweld en onrecht plegen). | ''Geweld'' staat ook voor : ''Het gebruik of [[misbruik]] van het [[recht]] van de [[krachtig|sterkste]]'' (geweld en [[onrecht]] plegen). In [[juridisch]]e zin verstaat men onder geweld ''een wederrechtelijke [[handeling]] (gewelddadigheid) tegen personen en/of [[goederen]]''. Voorts kent men een [[gewelddelict]], dat een [[strafbaar feit]] (ook : [[geweldsmisdrijf]]) is, dat gepaard gaat met het plegen van geweld (geweldpleging). In dergelijke gevallen spreekt men ook van (een) '''geweldena(a)r(ij)''' (dwingeland(ij), [[tiran|tiran(nie)]]), wat overigens ook een [[familiair]]e aanduiding is voor van grote [[lichaamskracht]] of van 'geweldig' (zeer) grote [[bekwaamheid]] in enig opzicht. Onder geweldsmisdrijven verstaat men onder meer : [[feit]]elijke [[aanranding]], [[beroving]], [[mishandeling]] en [[verkrachting]]. | ||
Volgens de Duitse socioloog [[Max Weber (socioloog)|Max Weber]] is een [[geweldsmonopolie|monopolie]] op het gebruik van geweld één van de definiërende kenmerken van de [[staat]]. De psycholoog [[James W. Prescott]] voerde studies uit over de oorzaak van geweld in de [[antropologie|antropologische]] betekenis. | Volgens de Duitse [[socioloog]] [[Max Weber (socioloog)|Max Weber]] is een [[geweldsmonopolie|monopolie]] op het gebruik van geweld één van de definiërende kenmerken van de [[staat]]. De [[psycholoog]] [[James W. Prescott]] voerde studies uit over de [[oorzaak]] van geweld in de [[antropologie|antropologische]] betekenis. | ||
Met ''geweld'' bedoelt men ook ''[[lawaai]]'' (bijvoorbeeld : ''Met geweld kwam hij van de trap af''). | Met ''geweld'' bedoelt men ook ''[[lawaai]]'' (bijvoorbeeld : ''Met geweld kwam hij van de trap af''). | ||
== Partner- en familiegeweld == | == Partner- en familiegeweld == | ||
In de Belgische krant [[De Morgen]] zijn de volgende cijfers gepubliceerd met betrekking tot slagen en | In de Belgische krant [[De Morgen]] zijn de volgende cijfers gepubliceerd met [[betrekking]] tot slagen en [[verwonding]]en binnen de familie: | ||
*[[2000]]: 18.239 gevallen (waarvan 7085 tussen partners of ex-partners, 654 tegen de ouders en 560 geweld door ouders tegen kinderen jonger dan 16) | *[[2000]]: 18.239 gevallen (waarvan 7085 tussen partners of ex-partners, 654 tegen de [[ouders]] en 560 geweld door ouders tegen [[kinderen]] jonger dan 16) | ||
*[[2004]]: 21.073 gevallen (waarvan 10.137 tussen partners of ex-partners, 793 tegen de ouders en 735 geweld door ouders tegen kinderen jonger dan 16) | *[[2004]]: 21.073 gevallen (waarvan 10.137 tussen partners of ex-partners, 793 tegen de ouders en 735 geweld door ouders tegen kinderen jonger dan 16) | ||
Mogelijke redenen voor het toenemen van het aantal (gemelde) gevallen van partnergeweld: | Mogelijke redenen voor het toenemen van het aantal (gemelde) gevallen van partnergeweld: | ||
* | *[[economisch]]e situatie: jobverlies en werkloosheid | ||
*toenemende tijdsdruk als beide ouders gaan werken | *toenemende [[tijdsdruk]] als beide ouders gaan [[arbeid|werken]] | ||
*gemakkelijker aangifte doen | *gemakkelijker [[aangifte]] doen | ||
Het grootste risico op geweld door de ex-partner loopt men op het het moment dat de scheiding wordt aangevraagd en de ex-partner niet klaar is om zijn partner en kinderen te laten gaan | Het grootste risico op geweld door de ex-partner loopt men op het het moment dat de scheiding wordt aangevraagd en de ex-partner niet klaar is om zijn partner en kinderen te laten gaan. | ||
==Aanleg tot geweld== | |||
Een ''gewelddadig persoon'' heeft over het [[algemeen]] een bepaalde [[erfelijke aanleg]] tot een onvoldoende [[zelfbeheersing]], wat verweven is in diens [[karaktereigenschap]]pen. Deze karaktereigenschappen hebben vervolgens een bepaalde [[ontwikkeling]] doorstaan, te weten is er middels de [[opvoeding]], het [[opgroeien]] en onder meer een [[opleiding]] al-of-niet het juiste ([[effectief|effectieve]]) [[aanleren|aangeleerd]] en/of bijgestuurd, danwel heeft de [[bewuste]] persoon [[het-één-en-ander]] overgenomen van bijvoorbeeld de ouders. De zelfbeheersing heeft zich dan veelal onvoldoende ontwikkeld, wat het [[initiatief]] (de stap tot) tot het plegen van geweld sneller laat plaatsvinden. Veelal is dit een [[uitspatting]] van [[emotie]]s, vanwege dat die niet beheerst (ingehouden) konden worden, wat volledig [[onbewust]] tot stand kan komen, maar ook het [[gevolg]] kan zijn van een bepaald [[onvermogen]] om bepaalde bewuste [[gedachte]]n en bijbehorende [[gevoelens]] [[zelf]] danwel met [[hulp|behulp]] van een ander een plaats te geven binnen het [[eigen]] [[denken]] ([[verwerking]]). Een veelvoorkomend euvel in deze is het slecht kunnen [[communiceren]], met name het goed ([[begrijpen]]d) [[luisteren]], wat meestal niet doordringt vanwege dat men er meer [[waardering|waarde]] aan hecht (van [[belang]] acht) wat men zelf te [[vertellen]] heeft, waardoor men de ander niet eens laat [[uitgesproken|uitspreken]]. Buiten dat dit het [[egocentrisch]]e karakter van veel mensen aantoont, toont het weinig [[respect]] voor het [[feit]] dat er iets getracht wordt duidelijk te maken. Bij menig [[discussie]] voelt men zich snel [[aanval|aangevallen]], waarbij een [[gebrek]] aan zelfbeheersing kan uitmonden in geweld. | |||
==Voorkoming van geweld== | |||
Zoals genoemd is het meeste geweld te voorkomen door in de kinderjaren en [[puberteit]] voortdurend de zelfbeheersing aan te spreken, door naast de vele begrippen en beredeneringen die moeten worden [[uitleg|uitgelegd]], óók zoveel mogelijk elk bedenkbare [[gevoeligheid]] te benaderen, hoe gevoelig die ook mag zijn. Door dit altijd al zo te doen, is het dan eveneens [[normaal]] ze te [[behandeling|behandelen]]. Wanneer de [[nadruk]] wordt gelegd op een zo groot mogelijke uitleg van elk bepaald begrip, inclusief elk gevoelige kant, en als laatst (minst van belang) pas de betreffende beredenering aangeleerd wordt, verkrijgt elk aangeleerde beredenering een brede [[grondslag]]. Binnen het eigen denken heeft dit niet alleen z'n doorwerking in [[associatie (psychologie)|associatie]] en de [[samenhang]] van begrippen, maar worden [[woorden]] en andere [[uiting]]en van anderen tevens beter [[opvatting|opgevat]] en begrepen. Voor veel plegers van willekeurig geweld is het veelal dan ook een ''gebrek aan woorden'' oftewel is er dan meestal een [[moment]] aangebroken waarbij de persoon in [[kwestie]] geen (nieuwe, betere, verdergaande) woorden te binnen kan schieten, waardoor ([[spreekwoordelijk]]) ''de emmer overloopt'' (hoe vol die ook was). Een [[tussenoplossing]] zou dan bijvoorbeeld [[weglopen]] kunnen zijn, wat sowieso beter is dan zichzelf niet meer kunnen beheersen, met al van dien. | |||
== Zie ook == | == Zie ook == | ||
| Regel 29: | Regel 35: | ||
* [[Moord]] | * [[Moord]] | ||
* [[Machtsmisbruik]] {{wikt klein|geweld}} | * [[Machtsmisbruik]] {{wikt klein|geweld}} | ||
* [[Wreedheid]] | * [[Wreedheid]] | ||
* [[Dierenmishandeling]] | * [[Dierenmishandeling]] | ||
Huidige versie van 1 feb 2011 om 07:48
Geweld is een algemene term om acties te beschrijven die verwonding of schade bij mensen, dieren, of niet-levende voorwerpen veroorzaken of bedoeld zijn om die te veroorzaken. Geweld wordt vaak geassocieerd met agressie. Er zijn hoofdzakelijk twee soorten geweld: willekeurig geweld, dat kleinschalige, willekeurige handelingen zijn, en gecoördineerd geweld, dat acties beschrijft die gesanctioneerd worden uitgevoerd of door groepen, zoals politieoptreden, oorlog en terrorisme. Geweld, direct gericht op het lichaam van een persoon, noemt men lichamelijk geweld oftewel fysiek geweld.
Bepaalde vormen van geweld zijn sociaal en juridisch gesanctioneerd. Verschillende maatschappijen passen verschillende normen met betrekking tot goedgekeurde en niet-goedgekeurde vormen van geweld toe. Soms wordt het geweld dat niet door de normen wordt goedgekeurd door de maatschappij wreed genoemd. Een macht of heerschappij kan zo ook als geweld benoemd worden (bijvoorbeeld : In iemands geweld zijn / Onder zijn geweld doen bukken).
Het geweld kan unilateraal zijn, terwijl een vechtreactie minstens verdediging impliceert.
Geweld staat ook voor : Het gebruik of misbruik van het recht van de sterkste (geweld en onrecht plegen). In juridische zin verstaat men onder geweld een wederrechtelijke handeling (gewelddadigheid) tegen personen en/of goederen. Voorts kent men een gewelddelict, dat een strafbaar feit (ook : geweldsmisdrijf) is, dat gepaard gaat met het plegen van geweld (geweldpleging). In dergelijke gevallen spreekt men ook van (een) geweldena(a)r(ij) (dwingeland(ij), tiran(nie)), wat overigens ook een familiaire aanduiding is voor van grote lichaamskracht of van 'geweldig' (zeer) grote bekwaamheid in enig opzicht. Onder geweldsmisdrijven verstaat men onder meer : feitelijke aanranding, beroving, mishandeling en verkrachting.
Volgens de Duitse socioloog Max Weber is een monopolie op het gebruik van geweld één van de definiërende kenmerken van de staat. De psycholoog James W. Prescott voerde studies uit over de oorzaak van geweld in de antropologische betekenis.
Met geweld bedoelt men ook lawaai (bijvoorbeeld : Met geweld kwam hij van de trap af).
Partner- en familiegeweld
In de Belgische krant De Morgen zijn de volgende cijfers gepubliceerd met betrekking tot slagen en verwondingen binnen de familie:
- 2000: 18.239 gevallen (waarvan 7085 tussen partners of ex-partners, 654 tegen de ouders en 560 geweld door ouders tegen kinderen jonger dan 16)
- 2004: 21.073 gevallen (waarvan 10.137 tussen partners of ex-partners, 793 tegen de ouders en 735 geweld door ouders tegen kinderen jonger dan 16)
Mogelijke redenen voor het toenemen van het aantal (gemelde) gevallen van partnergeweld:
- economische situatie: jobverlies en werkloosheid
- toenemende tijdsdruk als beide ouders gaan werken
- gemakkelijker aangifte doen
Het grootste risico op geweld door de ex-partner loopt men op het het moment dat de scheiding wordt aangevraagd en de ex-partner niet klaar is om zijn partner en kinderen te laten gaan.
Aanleg tot geweld
Een gewelddadig persoon heeft over het algemeen een bepaalde erfelijke aanleg tot een onvoldoende zelfbeheersing, wat verweven is in diens karaktereigenschappen. Deze karaktereigenschappen hebben vervolgens een bepaalde ontwikkeling doorstaan, te weten is er middels de opvoeding, het opgroeien en onder meer een opleiding al-of-niet het juiste (effectieve) aangeleerd en/of bijgestuurd, danwel heeft de bewuste persoon het-één-en-ander overgenomen van bijvoorbeeld de ouders. De zelfbeheersing heeft zich dan veelal onvoldoende ontwikkeld, wat het initiatief (de stap tot) tot het plegen van geweld sneller laat plaatsvinden. Veelal is dit een uitspatting van emoties, vanwege dat die niet beheerst (ingehouden) konden worden, wat volledig onbewust tot stand kan komen, maar ook het gevolg kan zijn van een bepaald onvermogen om bepaalde bewuste gedachten en bijbehorende gevoelens zelf danwel met behulp van een ander een plaats te geven binnen het eigen denken (verwerking). Een veelvoorkomend euvel in deze is het slecht kunnen communiceren, met name het goed (begrijpend) luisteren, wat meestal niet doordringt vanwege dat men er meer waarde aan hecht (van belang acht) wat men zelf te vertellen heeft, waardoor men de ander niet eens laat uitspreken. Buiten dat dit het egocentrische karakter van veel mensen aantoont, toont het weinig respect voor het feit dat er iets getracht wordt duidelijk te maken. Bij menig discussie voelt men zich snel aangevallen, waarbij een gebrek aan zelfbeheersing kan uitmonden in geweld.
Voorkoming van geweld
Zoals genoemd is het meeste geweld te voorkomen door in de kinderjaren en puberteit voortdurend de zelfbeheersing aan te spreken, door naast de vele begrippen en beredeneringen die moeten worden uitgelegd, óók zoveel mogelijk elk bedenkbare gevoeligheid te benaderen, hoe gevoelig die ook mag zijn. Door dit altijd al zo te doen, is het dan eveneens normaal ze te behandelen. Wanneer de nadruk wordt gelegd op een zo groot mogelijke uitleg van elk bepaald begrip, inclusief elk gevoelige kant, en als laatst (minst van belang) pas de betreffende beredenering aangeleerd wordt, verkrijgt elk aangeleerde beredenering een brede grondslag. Binnen het eigen denken heeft dit niet alleen z'n doorwerking in associatie en de samenhang van begrippen, maar worden woorden en andere uitingen van anderen tevens beter opgevat en begrepen. Voor veel plegers van willekeurig geweld is het veelal dan ook een gebrek aan woorden oftewel is er dan meestal een moment aangebroken waarbij de persoon in kwestie geen (nieuwe, betere, verdergaande) woorden te binnen kan schieten, waardoor (spreekwoordelijk) de emmer overloopt (hoe vol die ook was). Een tussenoplossing zou dan bijvoorbeeld weglopen kunnen zijn, wat sowieso beter is dan zichzelf niet meer kunnen beheersen, met al van dien.
Zie ook
- Wreedheid
- Dierenmishandeling
- Huiselijk geweld
- Oorlog
- Schaamte
- Aanval (doorverwijzing).
- Menselijkheid
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Violence op Wikimedia Commons.
Bronvermelding
Bronnen, noten en/of referenties:
- Geweld in Belgische families neemt toe, 19 augustus 2005, De Morgen