Alfabet

Er is een doorverwijspagina over Alfabet (doorverwijspagina) met mogelijke andere betekenissen.

Een alfabet of - in het bijzonder met betrekking tot het Latijnse alfabet - abc (meervoud : alfabetten of abc's) is een verzameling symbolen om equivalenten van klanken in de gesproken taal schriftelijk weer te geven. In deze zin betekent alfabet nagenoeg hetzelfde als schrift (alfabetisch schrift).

Een alfabet is bovendien de gestandaardiseerde volgorde waarin de tekens geordend zijn. Daarmee is het een handig hulpmiddel bij het systematisch ordenen en terugvinden van met name literatuur en wetenschappelijke informatie. Het principe van alfabetisering maakt het bijvoorbeeld mogelijk om een boek in de bibliotheek op naam van de schrijver snel terug te vinden, of om een woord met de bijbehorende definitie snel op te zoeken in een woordenboek.

Etymologie

Het woord alfabet is een samenstelling van alpha (α) en beta (β), de namen van de eerste twee letters van het Griekse alfabet.

Verschillende alfabetten

Verschillende schriftsystemen hebben uiteraard verschillende alfabetten. Ook de principes waarvoor de alfabetten worden gebruikt verschillen per taal. Meer informatie hierover is te vinden onder het lemma spelling.

Ter illustratie hieronder het Cyrillisch alfabet.
А Ә Б В Г Ґ Ѓ Ғ Д Ђ Е Є Ё Ж З Ѕ И І Ї İ Й Ӣ Ј К Ќ Қ Л Љ М Н Њ Ң О Ө П Р С Т Ћ У Ў Ӯ Ұ Ү Ф Х Ҳ Һ Ц Ч Ҷ Џ Ш Щ Ъ Ы Ь Э Ю Я -
а ә б в г ґ ѓ ғ д ђ е є ё ж з ѕ и і ї й ӣ ј к ќ қ л љ м н њ ң о ө п р с т ћ у ў ӯ ұ ү ф х ҳ һ ц ч ҷ џ ш щ ъ ы ь э ю я

Het omzetten van het ene alfabet in het andere wordt transliteratie genoemd.

Alfabet versus fonetiek

De term alfabet wordt wel omschreven als: "een systeem waarin elk teken of grafeem een vaste klank of klankeenheid representeert", geheel volgens de fonetische en de fonematische principes, maar deze omschrijving klopt slechts ten dele. Hoewel veel schriftsystemen inderdaad een tot op zekere hoogte fonetische spelling kennen, is er zelden of nooit sprake van een volledige "één-op-één relatie". In een volmaakt fonetisch alfabet zouden letters en klanken perfect in wederzijdse richting combineren: een schrijver zou de spelling van een woord altijd kunnen afleiden uit de uitspraak ervan, en omgekeerd zou een spreker de juiste uitspraak van een woord altijd kunnen afleiden uit de spelling.

De uitspraak van een taal evolueert onafhankelijk van het systeem waarin de taal opgeschreven wordt, en spellingsystemen worden niet zelden geleend door talen waarvoor ze oorspronkelijk niet bedacht zijn. Uitspraakregels zorgen er voor dat in letters bepaalde fonologische contexten anders moeten worden geschreven, omdat de klank die ze eigenlijk vertegenwoordigen daar niet precies hetzelfde is. Er wordt dan - meestal boven de letter zelf - nog een extra teken gezet, het zogeheten diakritische teken: baño (Spaans: "bad"), misère (Frans), etc.

Gerelateerde onderwerpen

• Abugida
• Arabisch alfabet
• Armeens alfabet
• Braille
• Cyrillisch alfabet
• Devanagari (voor Hindi en Sanskriet)
• Etruskisch alfabet
• Fenicisch alfabet
• Georgisch alfabet
• Glagolitisch alfabet
• Grieks alfabet
• Gotisch alfabet
• Hebreeuws alfabet
• Katakana (Japanse fonetisch schrift)
• Koptisch alfabet
• Hangul (Koreaans alfabet)
• Latijns alfabet (het alfabet waarin deze pagina is geschreven)
  • Klassiek Latijns alfabet
  • Berber Latijns alfabet
• Morse
• Nederlands alfabet
• NAVO-spellingsalfabet (voor onder andere de luchtvaart en de zeevaart)
• Ogham-alfabet
• Runenalfabet (futhark en futhork)
• Stenografie
• Thais alfabet
• Tibetaans schrift

Ook de Egyptische hiërogliefen bevatten een aantal tekens die als een soort alfabet beschouwd kunnen worden.

Trivia

• De oudste gedrukte leerboekjes voor scholen uit ca. 1450, waarin het abc, werden abecedarium genoemd.

Zie ook

WikiWoordenboek

• Geschreven taal
• Spelling
• Syllabisch schrift
• Ideogram
• Fonetisch alfabet
• Internationaal fonetisch alfabet

Link

• • Schrijfdocentenpabo.nl, Alfabet.doc

  Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Alphabets op Wikimedia Commons.