Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Zee: verschil tussen versies

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Geen bewerkingssamenvatting
 
(8 tussenliggende versies door een andere gebruiker niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
[[Afbeelding:800px-Hav.jpg|300px|thumb|right|<center> Een [[zee]]. </center>]]
{{dpintro}}
{{wikt|zee}}
* [[Zee (oppervlaktewater)]], grote hoeveelheid zout water, oceaan, gedeelte (bijna ½) van aarde bedekkend.
Een '''zee''' is een grote hoeveelheid zout water, die in verbinding staat met een andere zee of met een [[oceaan]], die ook als zee kan worden aangeduid, zij het dat een oceaan een zelfstandig geheel vormt met een eigen circulatie ([[zeestroom]]). Een zee daarentegen, heeft een bodem die bij een [[continent]] behoort ([[Continentaal Plat]]). Als de verbinding tussen zeeën smal is en uit een of meer [[zeestraat|zeestraten]] bestaat, spreekt men van een [[binnenzee]].
** Een afzonderlijk gedeelte van de bovengenoemde zee (bijvoorbeeld : [[Middellandse Zee]], [[Noordzee]]).
** Een zware / hoge [[oppervlaktegolf (vloeistofdynamica)|golf]].
* [[Overvloed]], grote [[menigte]].


Zeeën worden gevoed door [[rivier]]en en door regenwater.
Uitdrukkingen :


== Zeestromingen ==
* "''Zee kiezen / In zee steken''" : Uitvaren.
Het water op aarde staat niet stil, integendeel, het is continu in beweging. De [[getijde (astronomie)|getijdewerking]] verplaatst iedere dag grote hoeveelheden water over onze planeet en door drukverschillen (veroorzaakt door o.a. temperatuur en [[zeewater|zoutgraad]]) en het [[corioliseffect]] ontstaan [[zeestroom|zeestromingen]] die voor watertransport over onze planeet zorgen. Deze zeestromingen zijn één van de belangrijkste factoren in het klimaat op aarde, bijvoorbeeld de [[golfstroom]] voert warmte vanuit het [[Caribisch gebied]] naar [[Europa (continent)|Europa]], wat de oorzaak is dat Europa een milder klimaat heeft dan bijvoorbeeld [[Canada]] of [[Siberië]].
* "''Recht door zee''" : Eerlijk, zonder omwegen.
* "''Water in de zee dragen''" : Overbodig werk doen.
* "''Het water stroomt altijd naar de zee''" : Het geld komt altijd bij de rijken terecht / Schijten.
* "''Zee bouwen''" : Op zee varen.
* "''Naar zee gaan''" : Op zee dienst nemen / Voor genoegen naar een zeebadplaats gaan.
* "''(Je kunt gerust met hem) in zee gaan''" : Beginnen.
* "''In open / volle zee''" : Midden op de zee.
* "''Niet tegen de zee kunnen''" Zeeziek worden.
* "''Wij brengen de zomer aan zee door''" : In een plaats aan zee.
* "''Hem gaat geen golf te hoog''" : Hij kan tegen een stootje, kan veel hebben, ziet niet gauw op tegen iets.
* "''Er gaat veel zee''" : Er zijn hoge golven met veel stroom.
* "''Een zeetje over krijgen''" : Golf.
* "''Een golf van licht / bloemen / tijd''".


== Zeeleven ==
==Zie ook==
De zeeën op aarde hebben een cruciale rol gespeeld bij de [[evolutie (biologie)|ontwikkeling van het leven op aarde]]. Het leven speelde zich tot zo'n 400 miljoen jaar geleden alleen in het water af. Pas in het [[devoon]] trekken de eerste planten aan land en produceren op grote schaal zuurstof, waarna in hetzelfde tijdvak de [[amfibieën]] aan land kunnen gaan. Nog steeds krioelt het in de zeeën van leven, waarvan nog maar een deel is beschreven. Bekende diergroepen die in en rond zee leven zijn [[Vissen (dieren)|vissen]], [[zeezoogdieren]], [[zeeschildpadden]] en [[zeevogels]]. Maar van minstens zo groot belang zijn minder bekende groepen als de [[weekdieren]], [[stekelhuidigen]] (zoals [[zeesterren]] en [[zee-egels]]), [[kreeftachtigen]] en [[kwallen]]. De basis van de [[voedselpiramide]] in zee wordt gevormd door eencelligen zoals de [[Foraminifera|foraminiferen]], [[dinoflagellaten]], [[radiolaria]], [[Diatomee|diatomeeën]] en het [[fytoplankton]]. Enkele ecosystemen in zee zijn [[koraalrif]]fen en [[kelpwoud]]en.
* [[visarend|Zeeadelaar]], visarend.
* [[Zeeagaat]], soort van smaragd (ook : zeeberil, zeeberyl).
* [[Zeeajuin]], zeelook, geneesmiddel tegen waterzucht.
* [[Zeealsem]] ''(Artemisia maritima)'', plant van de zeekust.
* [[Zeeamandel]] ''(Philine aperta)'', soort van zeeslak.
* [[Zeeanemoon]] ''(Actiniaria)'', neteldier met fraaie kleuren.
* [[Zeeappel]] ''(Echinus)'', stekelhuidig dier.
* [[Zeearend]] ''(Haliaëtus albicilla)'', grote zeeroofvogel.
* [[Zeearm]], smalle, lange inham van de zee.
* [[Zeeassurantie]], verzekering van zeeschepen en lading.
** [[Zeeverzekeraar]]
** [[Zeeverzekering]]
*** [[Zeepolis]]
* [[Zeeaster]] ''(Aster tripolium)'', zulte.
* [[Zeeatlas]], atlas van zeekaarten.
* [[Zeebaak]], teken tot aanduiding van het vaarwater.
* [[Zeebaars]] ''(Labrax lupus)'', baarsachtige zeevis en delicatesse (gebakken).
* [[Zeebadplaats|Zeebad]], zeebadplaats / bad in zee.
* [[haring (voeding)|Zeebanket]], haring (voeding).
* [[Zeebarbeel]] ''(Mullus)'', fraaigekleurde, stekelvinnige zeevis, mul.
* [[pelsrob|Zeebeer]], pelsrob.
* [[aardbeving|Zeebeving]], beroering van de zee tengevolge van een aardbeving.
* [[zeedier|Zeebewoner]], al wat in de zee leeft (ook : zeefauna).
* [[Zeebiologisch]], de biologie, het biologische leven van de zee betreffende.
* [[Zeeblaas]] ''(Physalia arethusa)'', neteldier.
* [[branding|Zeebrand]], branding op de kust.
* [[golfbreker|Zeebreker]], golfbreker, dijk of pier voor de ingang van een baai, haven of boezem.
* [[Zeebrief]], schriftelijk nationaliteitsbewijs van een schip.
* [[Zeecadet]] (zeekadet, doorverwijzing).
** [[Zeecadetkorps]], organisatie voor jongens tussen 13 en 18 jaar, die zich aangetrokken voelen tot de zee(vaart).
* [[Zeeden]], soort grootnaaldige denneboom, aan de zeekust groeiend.
* [[marine|Zeedienst]], dienst bij de marine (ook : zeewezen).
* [[Zeedijk]] (doorverwijzing).
* [[Zeedistel]] ''(Eryngium maritimum)'', soort van kruisdistel in onze duinen.
* [[Zeedraak]], verwante van de zeepaardjes.
* [[Zeedrift]], voorwerpen, uit zee aangespoeld.
* [[Zeeduiker]] ''(Colymbus immer)'', kortgewiekte zwemvogel.
* [[Zeeduivel]] ''(Lophius piscatorius)'', grote soort van beenvisachtige.
* [[Zeeëenhoorn]] (zeeëenhoren), narwal.
* [[Zeeëgel]] ''(Echinocardium)'', stekelhuidig dier.
* [[schoerhaai|Zeeëngel]], schoerhaai.
* [[Zeef]], werktuig om te ziften met een bodem van gaas of vol gaatjes.
** [[Zeefraampje]], klein apothekerszeefje.
** [[Zeeftrommel]], zeef met hoge rand.
* [[Zeefbeen]] ''(os ethmoïdale)'', een schedelbeen (anatomie) met vele openingen, de neusholte van boven afsluitend.
* [[Zeefdruk]], techniek om tekeningen of tekst in kleuren over te brengen door de drukinkt of dunne verf door een gepannen stuk zijde of metaalgaas (op papier) te persen (ook : ''screendruk, [[zeefdrukker]]'') / een drukwerk of plaat, door dergelijk procédé ontstaan.
* [[Zeeflora]], de planten van de zee.
* [[Zeeg]] (doorverwijzing).
* [[rotgans|Zeegans]], rotgans.
* [[zeeslag|Zeegevecht]], zeeslag, zeeoorlog, oorlog ter zee gevoerd, zeestrijd, zeestrijdkrachten.
* [[Zeegod]], [[Neptunus (god)|Neptunus]] of zeegodheid [[tritons]] enz.
** [[Zeegodin]], [[Amphitrite (godin)|Amphitrite]], gemalin van Neptunus of zeegodheid [[nereïden]] enz.
* [[Zeegras]] ''(Zostera marina)'', soort wier dat veel op de Wadden groeit.
* [[Zeegrind]] (zeegrint), grind uit zee gebaggerd.
* [[aquamarijn|Zeegroen]], groen als zeewater, aqua, aquamarijn.
* [[Zeegroente]], groente, groeiend op kwelders of schorren (bijvoorbeeld : ''[[lamsoor]]'' of ''[[zeekraal]]'').
* [[Zeegrondel]] ''(Gobius)'', op een grondel lijkende zeevis.
* [[knorhaan|Zeehaan]], knorhaan (ook : zeelier).
* [[Zeehaven]], haven in de nabijheid van zee / stad met haven aan zee.
* [[Zeehond]] ''(Phoca vitulina)'', een soort van rob.
** [[Zeehondencrèche]], opvangplaats voor jongen en zieke zeehonden.
* [[Zeehoorn]] (zeehoren), grote zeeschelp, inzake : [[kinkhoorn]] of [[tritonshoorn]].
* [[regenboogvis|Zeejonker]], regenboogvis.
* [[Zeekaart]], kaart met de waterwegen der zee, hun diepte en stroming.
* [[kakelobbes|Zeekakelobbes]], kakelobbes.
* [[zeerob|Zeekalf]], jonge zeerob.
* [[Zeekasteel]], groot zeeschip.
* [[zeekat]] (doorverwijzing).
* [[zeeduivel|Zeekikvors]], zeeduivel.
* [[Zeeklei]], klei uit zeebezinking.
* [[Zeeklimaat]], klimaat van de landen die de invloed van de zee ondergaan.
* [[Zeekoe]] ''(Rhytinagigas)'', waterzoogdier, verwant aan de hoefdieren, in lichaamsbouw enigszins overeenkomend met walvissen (ook : zeerund).
* [[Zeekoet]], een zeevogel uit de familie van alken.
* [[Zeekoker]], een soort van zeeschelp.
* [[Zeekomkommer]] ''(Holothurioidae)'', orde van worstvormige, kruipende dieren met tentakels aan het mondeinde,
* [[Zeekoning]] (doorverwijzing).
* [[Zeekraal]] ''(Salicornia)'', plant van de schorren (ook : zeesalade, zeesla).
* [[Zeekrab]], tienpotig schaaldier, de gewone strandkrab.
* [[Zeekreeft]] ''(Homarus vulgaris)'', in zee levende kreeft, hommer.
* [[Zeekrijgsraad]], de Permanente Krijgsraad Nederland voor de Zeemacht te 's-Gravenhage.
* [[Zeekust]], kust langs de zee.
* [[Zeekwab]] (doorverwijzing).
* [[Zeel]] (doorverwijzing).
* [[laars (schoeisel)|Zeelaars]], hoge, waterdichte laars van de zeelieden.
* [[zeeprik|Zeelamprei]] ''(Petromyzon marinus)'', slangvormige zeevis, zeeprik.
* [[Zeeland]], provincie van Nederland.
** [[Zeeuw]], iemand uit, geboren en getogen in Zeeland.
*** [[Zeeuwse]], Zeeuws meisje, Zeeuwse vrouw.
** [[Zeeuws]], van, uit, in Zeeland / het dialect.
*** [[Zeeuws-Vlaanderen]], Zeeland bezuiden de Westerschelde (ook : Zeeuws-Vlaams).
* [[Zeeleeuw]] ''(Otaria byronia)'', de grootste van de oorrobben, 4 tot 6 meter lang, o.a. in Zuid-Amerika.
* [[Zeelelie]] ''(Crinoïdea)'', stekelhuidig dier op lange steel, vastgehecht aan de zeebodem.
* [[Zeeman (beroep)|Zeelieden]], zeelui, zeevolk, zeevaarders.
** [[matroos|Zeemaat]], janmaat, matroos.
** [[zeeman (beroep)|Zeebonk]], geoefend zeeman, bevaren matroos.
** [[marinier|Zeesoldaat]], marinier, op een oorlogsschip dienende soldaat.
** [[Zeekapitein]], gezagvoerder.
** [[Zeevoogd]], vlootvoogd, admiraal.
** [[Zeeheld]], held in een zeeoorlog.
* [[Zeelt]] ''(Tinca tinca)'', slij, groenachtige, karperachtige zoetwatervis.
* [[Zeem]], zeemleer / zeemlap.
** [[Zeembalkon]], zeer smal balkon, juist voldoende voor het zemen van de ramen.
** [[Zeemhoning]] (zeemhonig), honing die eerst in de raat verwarmd en dan uitgeperst is.
** [[Zeemtouwer]] (touwen), bereider van zeemleer (ook : zeemtouwerij).
* [[Zeemacht]] (doorverwijzing).
* [[Zeemakelaar]], makelaar in schepen en zeezaken.
* [[Zeeman]] (doorverwijzing).
* [[Zeemeermin]], mythisch wezen, half vrouw, half vis.
* [[Zeemeeuw]], meeuw van de zeekust (ook : zeevogel).
* [[Zeemijl]], afstandsmaat ter zee, de lengte van een meridiaanminuut (= 1851,85 m.).
* [[Zeemijn]], drijvende of geankerde mijn (explosief).
* [[Zeemilicien]], milicien, ingedeeld bij de zeemacht.
* [[Zeemonster]], gedrochtelijk dier, in zee levend.
* [[Zeemos]] ''(Sertularia argentea)'', weerbloempje, kolonie van kleine diertjes, poliepesoort.
* [[Zeemuis]] ''(Aphrodite aculeata)'', borstelworm op onze stranden.
* [[pees (anatomie)|Zeen]], pees in het vlees.
* [[Zeenaald]] ''(Syngnathus)'', langwerpige, troskieuwige zeevis, ook langs onze kusten.
* [[nereïde|Zeenimf]], nimf aan of in zee levend, nereïde.
* [[Zeeofficier]], officier van de marine, belast met het navigeren, manoeuvreren en tactisch gebruik van zijn schip.
* [[Zeeoor]] ''(Haliotis)'', oorvormog eenschalig schelpdier.
* [[Zeeotter]] ''(Enhydralutris)'', marterachtig roofdier dat zich in of nabij zee ophoudt, o.a. in Noord-Azië.
* [[Zeep]] (doorverwijzing).
* [[Zeepaap]], zonderling gevormde zeevis met uitpuilende ogen.
* [[Zeepaard]], mythisch paard van Neptunus, walrus.
* [[Zeepaardje]] ''(Hippocampus)'', troskieuwige vis, met een kop die enigszins op die van een paard lijkt, o.a. in de Middellandse Zee.
* [[Zeepaling]], paling uit zee, kongeraal.
* [[Zeepier]] ''(Arenicola marina)'', met de regenworm verwante pier, in slikken en wadden levende, met uitwendig rood gekleurde kieuwen, zager.
* [[Zeepijl]] ''(Sagitta elegans)'', glashelder, wormvormig dier, aan de zeeoppervlakte levend.
* [[Zeepijnboom]] ''(Pinus pinaster)'', kegeldragende boom aan zee, zeeden.
* [[Zeepkruid]] ''(Saponaria officinalis)'', muurachtige plant waarvan de wortel in water schuimt.
* [[Zeeplaats]], stad of dorp, aan zee gelegen (ook : zeestad).
* [[waterplant|Zeeplant]], plant die in of aan zee groeit.
* [[Zeepok]] ''(Balanus)'', klein schaaldier dat zich vastzet op mossels, op havenhoofden enz.
* [[Zeepolder]], polder, verkregen door het bedijken van rijpe schorren, kwelders, gorzen.
* [[Zeepostelein]] ''(Ammadenia peploïdes)'', plant van onze zeekust.
* [[Zeer]] (doorverwijzing).
* [[Zeeraket]] ''(Cakile maritima)'', kruisbloemige plant in onze duinen.
* [[Zeeramp]], ramp op zee.
* [[Zeerecht]], het geheel van de rechtsregels betreffende het vervoer van goederen en personen over zee (ook : zeewetten).
* [[Zeeregister]], journaal aan boord.
* [[zeehond|Zeerob]], zeehond / ook : ervaren [[zeeman (beroep)|zeeman]] (ook : zeerot).
* [[scheepsroeper|Zeeroeper]], scheepsroeper.
* [[Zeeroof]], het plegen van daden van geweld in open zee tegen andere vaartuigen of tegen zich daarop bevindende personen,
: zonder machtiging van een oorlogvoerende mogendheid.
* [[Zeeroofdier]], roofdier in of om de zee, zoals de zeehonden en de oorrobben ''(Pinnepedia)''.
* [[Zeerover]], kaper op zee / kaperschip.
* [[Zeeschijf]], schijfvormige zeeëgel.
* [[Zeeschilder]], schilder van zeegezichten, zeestukken.
* [[Zeeschildpad]] ''(Chelonidae)'', in zee levende schildpad.
* [[Zeeschorpioen]] ''(Cottus scorpius)'', vraatzuchtige vis uit Noord- en Oostzee.
* [[Zeeschuim]] (doorverwijzing).
* [[Zeeslak]], in zee levende slak.
* [[Zeeslang]] (doorverwijzing).
* [[Zeesleper]], zeesleepboot.
* [[Zeesluis]], sluis die het water afvoert naar zee.
* [[Zeespin]] (doorverwijzing).
* [[Zeestekelbaars]] ''(Gasterosteus spinachia)'', zeevis, aan onze kust.
* [[Zeester]] ''(Asterias rubens)'', stekelhuidig dier.
* [[Zeestroming]], stroming in de bovenste lagen van het zeewater.
* [[telegraaf|Zeetelegraaf]], onderzeese telegraaf.
* [[Zeetijding]] (doorverwijzing).
* [[Zeeton]], ankerton of boei in de zeegaten.
* [[Zeetrompet]], zeehorenslak.
* [[Zeevaart]], het varen ter zee als bedrijf (ook : zeewezen).
** [[Zeevaartkunde]], de kennis, nodig voor de zeevaart (ook : zeevaartkundig).
** [[Zeevaartschool]]
* [[Zeevarken]] (doorverwijzing).
* [[Zeevenkel]] ''(Chrithmum maritimum)'', schermbloemige plant, o.a. op Ameland, Texel en in Zeeland.
* [[Zeevesting]], versterkte stad aan zee.
* [[Zeevis]], vis die in zee leeft (tegengestelde van ''zoetwatervis'').
** [[Zeevisserij]], het vissen ter zee.
* [[Zeevlo]] (doorverwijzing).
* [[Zeevonk]] ''(Noctiluca miliaris)'', eencellig diertje, het lichten van de zee veroorzakend.
* [[Zeevos]] ''(Alopecias vulpes)'', haai in de Middellandse Zee.
* [[Zeevruchten]], eetbare schaal- en schelpdieren.
* [[Zeewaaier]] ''(Gorgonia)'', soort van waaiervormig koraal.
* [[Zeewaardig]], het in staat zijn van een schip, om zee te bouwen.
* [[Zeewater]], zout water van de zee.
** [[Zeezout]], zout, uit zeewater gewonnen.
* [[Zeezwaluw]], meeuwensoort, o.a. het [[visdiefje]].
* [[Zeeweegbree]] ''(Plantago maritima)'', weegbree.
* [[Zeewering]], de duinen, en waar deze ontbreken, zware dijken (ook : ''paalwerk, strandmuren enz.'').
* [[Zeewilg]] ''(Salix repens)'', zandwilg, kruipwilg, een loofboom uit de familie van Wilgen.
* [[Zeewind]], wind, uit zee naar het land waaiend.
* [[Zeewolf]] ''(Anarrhichas lupus)'', vraatzuchtige beenvis, o.a. in de Noordzee.
* [[Zeeworm]], paalworm.
* [[Zeezeelt]], een soort van lipvis.
* [[Zeezeilen]], het zeilen op zee.
* "Zeeziek", aangetast door [[zeeziekte]] ''(Nausea maritima)'', ongesteldheid bij een tocht met een schip tengevolge van de schommelende bewegingen.
* [[Zeezoogdier]], zoogdier dat in zee leeft, zoals [[dolfijn]]en, [[walvis]]sen en [[zeehond]]en.


== Zee en mens ==
{{wikt|zee}}
Al vanaf de [[oudheid]] spelen de zeeën een belangrijke rol voor de mensheid. Ze zijn een belangrijke bron van voedsel voor ons en de [[scheepsbouw]]technieken uit de oudheid maakten het voor de mens voor het eerst mogelijk grote hoeveelheden massa over grote afstanden te vervoeren. Zeeën werden transportaders in de handel en kregen een militair belang. Het zachte klimaat dat de [[golfstroom]] Europa geeft is zonder twijfel een kritische factor geweest in het ontwikkelen van de Europese beschaving en dankzij de zee is de Europese beschaving sinds de [[renaissance]]
{{dp}}
weer over de rest van de wereld uitgedijd. Later kregen de zeeën een functie in het wereldwijde personenvervoer en tegenwoordig hebben ze vooral een belang in het goederenvervoer. Ze vormen vandaag de dag een vitale levensader van onze welvaart.
[[Categorie:Wikisage:Doorverwijzing]]
 
== Overzicht van Zeeën ==
[[Atlantische Oceaan]]
:*[[Caribische Zee]]
::*[[Meer van Maracaibo]]
:*[[Golf van Biskaje]]
:*[[Golf van Mexico]]
:*[[Ierse Zee]]
:*[[Labradorzee]]
::*[[Baffinbaai]]
::*[[Hudsonbaai]]
::*[[Jamesbaai]]
:*[[Middellandse Zee]]
::*[[Adriatische Zee]]
::*[[Egeïsche Zee]]
::*[[Ionische Zee]]
::*[[Ligurische Zee]]
::*[[Tyrreense Zee]]
::*[[Zee van Marmara]]
:*[[Noordzee]]
::*[[Het Kanaal]]
::*[[Waddenzee]]
:*[[Noorse Zee]]
:*[[Oostzee]]
::*[[Botnische Golf]]
::*[[Finse Golf]]
::*[[Golf van Riga]]
:*[[Sargassozee]]
:*[[Scotiazee]]
:*[[Zwarte Zee]]
::*[[Zee van Azov]]
 
[[Grote Oceaan]]
:*[[Balizee]]
:*[[Bandazee]]
:*[[Beringzee]]
:*[[Celebeszee]]
:*[[Floreszee]]
:*[[Gele Zee]]
:*[[Golf van Thailand]]
:*[[Japanse Zee]]
:*[[Javazee]]
:*[[Koraalzee]]
:*[[Korozee]]
:*[[Oost-Chinese Zee]]
:*[[Suluzee]]
:*[[Tasmanzee]]
:*[[Zee van Ochotsk]]
:*[[Zuid-Chinese Zee]]
 
[[Indische Oceaan]]
:*[[Andamanse Zee]]
:*[[Arabische Zee]]
:*[[Arafurazee]]
:*[[Golf van Aden]]
:*[[Golf van Bengalen]]
:*[[Golf van Carpentaria]]
:*[[Golf van Oman]]
:*[[Perzische Golf]]
:*[[Rode Zee]]
:*[[Timorzee]]
 
[[Noordelijke IJszee]]
:*[[Barentszzee]]
::*[[Witte Zee]]
:*[[Beaufortzee]]
:*[[Groenlandzee]]
:*[[Karazee]]
:*[[Laptevzee]]
:*[[Lincolnzee]]
:*[[Tsjoektsjenzee]]
 
[[Zuidelijke Oceaan]]
:*[[Amundsenzee]]
:*[[Daviszee]]
:*[[Rosszee]]
:*[[Scotiazee]]
:*[[Weddellzee]]
 
Volgens bovenstaande definitie zijn de volgende zeeën geen zee:
:*[[Dode Zee]]
:*[[Kaspische Zee]]
 
== Zeeën op de maan ==
De [[maan]] van de [[aarde (planeet)|aarde]] heeft ook zeeën, maar dan is het een benaming voor [[Vulkanische vlakte|vulkanische vlakten]] waarvan men ten tijde van de naamgeving dacht dat het om [[Lijst van zeeën op de maan|zeeën]] ging.
 
== Zie ook ==
* [[Zeven zeeën]]
{{Commons|Oceans}}
 
[[Categorie:Oppervlaktewater]]
[[Categorie:Zee| ]]
[[Categorie:Scheepvaart]]

Huidige versie van 31 mrt 2015 om 12:51

Doorverwijzing
Doorverwijzing
Zee kan verwijzen naar:

Uitdrukkingen :

  • "Zee kiezen / In zee steken" : Uitvaren.
  • "Recht door zee" : Eerlijk, zonder omwegen.
  • "Water in de zee dragen" : Overbodig werk doen.
  • "Het water stroomt altijd naar de zee" : Het geld komt altijd bij de rijken terecht / Schijten.
  • "Zee bouwen" : Op zee varen.
  • "Naar zee gaan" : Op zee dienst nemen / Voor genoegen naar een zeebadplaats gaan.
  • "(Je kunt gerust met hem) in zee gaan" : Beginnen.
  • "In open / volle zee" : Midden op de zee.
  • "Niet tegen de zee kunnen" Zeeziek worden.
  • "Wij brengen de zomer aan zee door" : In een plaats aan zee.
  • "Hem gaat geen golf te hoog" : Hij kan tegen een stootje, kan veel hebben, ziet niet gauw op tegen iets.
  • "Er gaat veel zee" : Er zijn hoge golven met veel stroom.
  • "Een zeetje over krijgen" : Golf.
  • "Een golf van licht / bloemen / tijd".

Zie ook

  • Zeeadelaar, visarend.
  • Zeeagaat, soort van smaragd (ook : zeeberil, zeeberyl).
  • Zeeajuin, zeelook, geneesmiddel tegen waterzucht.
  • Zeealsem (Artemisia maritima), plant van de zeekust.
  • Zeeamandel (Philine aperta), soort van zeeslak.
  • Zeeanemoon (Actiniaria), neteldier met fraaie kleuren.
  • Zeeappel (Echinus), stekelhuidig dier.
  • Zeearend (Haliaëtus albicilla), grote zeeroofvogel.
  • Zeearm, smalle, lange inham van de zee.
  • Zeeassurantie, verzekering van zeeschepen en lading.
  • Zeeaster (Aster tripolium), zulte.
  • Zeeatlas, atlas van zeekaarten.
  • Zeebaak, teken tot aanduiding van het vaarwater.
  • Zeebaars (Labrax lupus), baarsachtige zeevis en delicatesse (gebakken).
  • Zeebad, zeebadplaats / bad in zee.
  • Zeebanket, haring (voeding).
  • Zeebarbeel (Mullus), fraaigekleurde, stekelvinnige zeevis, mul.
  • Zeebeer, pelsrob.
  • Zeebeving, beroering van de zee tengevolge van een aardbeving.
  • Zeebewoner, al wat in de zee leeft (ook : zeefauna).
  • Zeebiologisch, de biologie, het biologische leven van de zee betreffende.
  • Zeeblaas (Physalia arethusa), neteldier.
  • Zeebrand, branding op de kust.
  • Zeebreker, golfbreker, dijk of pier voor de ingang van een baai, haven of boezem.
  • Zeebrief, schriftelijk nationaliteitsbewijs van een schip.
  • Zeecadet (zeekadet, doorverwijzing).
    • Zeecadetkorps, organisatie voor jongens tussen 13 en 18 jaar, die zich aangetrokken voelen tot de zee(vaart).
  • Zeeden, soort grootnaaldige denneboom, aan de zeekust groeiend.
  • Zeedienst, dienst bij de marine (ook : zeewezen).
  • Zeedijk (doorverwijzing).
  • Zeedistel (Eryngium maritimum), soort van kruisdistel in onze duinen.
  • Zeedraak, verwante van de zeepaardjes.
  • Zeedrift, voorwerpen, uit zee aangespoeld.
  • Zeeduiker (Colymbus immer), kortgewiekte zwemvogel.
  • Zeeduivel (Lophius piscatorius), grote soort van beenvisachtige.
  • Zeeëenhoorn (zeeëenhoren), narwal.
  • Zeeëgel (Echinocardium), stekelhuidig dier.
  • Zeeëngel, schoerhaai.
  • Zeef, werktuig om te ziften met een bodem van gaas of vol gaatjes.
  • Zeefbeen (os ethmoïdale), een schedelbeen (anatomie) met vele openingen, de neusholte van boven afsluitend.
  • Zeefdruk, techniek om tekeningen of tekst in kleuren over te brengen door de drukinkt of dunne verf door een gepannen stuk zijde of metaalgaas (op papier) te persen (ook : screendruk, zeefdrukker) / een drukwerk of plaat, door dergelijk procédé ontstaan.
  • Zeeflora, de planten van de zee.
  • Zeeg (doorverwijzing).
  • Zeegans, rotgans.
  • Zeegevecht, zeeslag, zeeoorlog, oorlog ter zee gevoerd, zeestrijd, zeestrijdkrachten.
  • Zeegod, Neptunus of zeegodheid tritons enz.
  • Zeegras (Zostera marina), soort wier dat veel op de Wadden groeit.
  • Zeegrind (zeegrint), grind uit zee gebaggerd.
  • Zeegroen, groen als zeewater, aqua, aquamarijn.
  • Zeegroente, groente, groeiend op kwelders of schorren (bijvoorbeeld : lamsoor of zeekraal).
  • Zeegrondel (Gobius), op een grondel lijkende zeevis.
  • Zeehaan, knorhaan (ook : zeelier).
  • Zeehaven, haven in de nabijheid van zee / stad met haven aan zee.
  • Zeehond (Phoca vitulina), een soort van rob.
  • Zeehoorn (zeehoren), grote zeeschelp, inzake : kinkhoorn of tritonshoorn.
  • Zeejonker, regenboogvis.
  • Zeekaart, kaart met de waterwegen der zee, hun diepte en stroming.
  • Zeekakelobbes, kakelobbes.
  • Zeekalf, jonge zeerob.
  • Zeekasteel, groot zeeschip.
  • zeekat (doorverwijzing).
  • Zeekikvors, zeeduivel.
  • Zeeklei, klei uit zeebezinking.
  • Zeeklimaat, klimaat van de landen die de invloed van de zee ondergaan.
  • Zeekoe (Rhytinagigas), waterzoogdier, verwant aan de hoefdieren, in lichaamsbouw enigszins overeenkomend met walvissen (ook : zeerund).
  • Zeekoet, een zeevogel uit de familie van alken.
  • Zeekoker, een soort van zeeschelp.
  • Zeekomkommer (Holothurioidae), orde van worstvormige, kruipende dieren met tentakels aan het mondeinde,
  • Zeekoning (doorverwijzing).
  • Zeekraal (Salicornia), plant van de schorren (ook : zeesalade, zeesla).
  • Zeekrab, tienpotig schaaldier, de gewone strandkrab.
  • Zeekreeft (Homarus vulgaris), in zee levende kreeft, hommer.
  • Zeekrijgsraad, de Permanente Krijgsraad Nederland voor de Zeemacht te 's-Gravenhage.
  • Zeekust, kust langs de zee.
  • Zeekwab (doorverwijzing).
  • Zeel (doorverwijzing).
  • Zeelaars, hoge, waterdichte laars van de zeelieden.
  • Zeelamprei (Petromyzon marinus), slangvormige zeevis, zeeprik.
  • Zeeland, provincie van Nederland.
    • Zeeuw, iemand uit, geboren en getogen in Zeeland.
      • Zeeuwse, Zeeuws meisje, Zeeuwse vrouw.
    • Zeeuws, van, uit, in Zeeland / het dialect.
  • Zeeleeuw (Otaria byronia), de grootste van de oorrobben, 4 tot 6 meter lang, o.a. in Zuid-Amerika.
  • Zeelelie (Crinoïdea), stekelhuidig dier op lange steel, vastgehecht aan de zeebodem.
  • Zeelieden, zeelui, zeevolk, zeevaarders.
  • Zeelt (Tinca tinca), slij, groenachtige, karperachtige zoetwatervis.
  • Zeem, zeemleer / zeemlap.
    • Zeembalkon, zeer smal balkon, juist voldoende voor het zemen van de ramen.
    • Zeemhoning (zeemhonig), honing die eerst in de raat verwarmd en dan uitgeperst is.
    • Zeemtouwer (touwen), bereider van zeemleer (ook : zeemtouwerij).
  • Zeemacht (doorverwijzing).
  • Zeemakelaar, makelaar in schepen en zeezaken.
  • Zeeman (doorverwijzing).
  • Zeemeermin, mythisch wezen, half vrouw, half vis.
  • Zeemeeuw, meeuw van de zeekust (ook : zeevogel).
  • Zeemijl, afstandsmaat ter zee, de lengte van een meridiaanminuut (= 1851,85 m.).
  • Zeemijn, drijvende of geankerde mijn (explosief).
  • Zeemilicien, milicien, ingedeeld bij de zeemacht.
  • Zeemonster, gedrochtelijk dier, in zee levend.
  • Zeemos (Sertularia argentea), weerbloempje, kolonie van kleine diertjes, poliepesoort.
  • Zeemuis (Aphrodite aculeata), borstelworm op onze stranden.
  • Zeen, pees in het vlees.
  • Zeenaald (Syngnathus), langwerpige, troskieuwige zeevis, ook langs onze kusten.
  • Zeenimf, nimf aan of in zee levend, nereïde.
  • Zeeofficier, officier van de marine, belast met het navigeren, manoeuvreren en tactisch gebruik van zijn schip.
  • Zeeoor (Haliotis), oorvormog eenschalig schelpdier.
  • Zeeotter (Enhydralutris), marterachtig roofdier dat zich in of nabij zee ophoudt, o.a. in Noord-Azië.
  • Zeep (doorverwijzing).
  • Zeepaap, zonderling gevormde zeevis met uitpuilende ogen.
  • Zeepaard, mythisch paard van Neptunus, walrus.
  • Zeepaardje (Hippocampus), troskieuwige vis, met een kop die enigszins op die van een paard lijkt, o.a. in de Middellandse Zee.
  • Zeepaling, paling uit zee, kongeraal.
  • Zeepier (Arenicola marina), met de regenworm verwante pier, in slikken en wadden levende, met uitwendig rood gekleurde kieuwen, zager.
  • Zeepijl (Sagitta elegans), glashelder, wormvormig dier, aan de zeeoppervlakte levend.
  • Zeepijnboom (Pinus pinaster), kegeldragende boom aan zee, zeeden.
  • Zeepkruid (Saponaria officinalis), muurachtige plant waarvan de wortel in water schuimt.
  • Zeeplaats, stad of dorp, aan zee gelegen (ook : zeestad).
  • Zeeplant, plant die in of aan zee groeit.
  • Zeepok (Balanus), klein schaaldier dat zich vastzet op mossels, op havenhoofden enz.
  • Zeepolder, polder, verkregen door het bedijken van rijpe schorren, kwelders, gorzen.
  • Zeepostelein (Ammadenia peploïdes), plant van onze zeekust.
  • Zeer (doorverwijzing).
  • Zeeraket (Cakile maritima), kruisbloemige plant in onze duinen.
  • Zeeramp, ramp op zee.
  • Zeerecht, het geheel van de rechtsregels betreffende het vervoer van goederen en personen over zee (ook : zeewetten).
  • Zeeregister, journaal aan boord.
  • Zeerob, zeehond / ook : ervaren zeeman (ook : zeerot).
  • Zeeroeper, scheepsroeper.
  • Zeeroof, het plegen van daden van geweld in open zee tegen andere vaartuigen of tegen zich daarop bevindende personen,
zonder machtiging van een oorlogvoerende mogendheid.
  • Zeeroofdier, roofdier in of om de zee, zoals de zeehonden en de oorrobben (Pinnepedia).
  • Zeerover, kaper op zee / kaperschip.
  • Zeeschijf, schijfvormige zeeëgel.
  • Zeeschilder, schilder van zeegezichten, zeestukken.
  • Zeeschildpad (Chelonidae), in zee levende schildpad.
  • Zeeschorpioen (Cottus scorpius), vraatzuchtige vis uit Noord- en Oostzee.
  • Zeeschuim (doorverwijzing).
  • Zeeslak, in zee levende slak.
  • Zeeslang (doorverwijzing).
  • Zeesleper, zeesleepboot.
  • Zeesluis, sluis die het water afvoert naar zee.
  • Zeespin (doorverwijzing).
  • Zeestekelbaars (Gasterosteus spinachia), zeevis, aan onze kust.
  • Zeester (Asterias rubens), stekelhuidig dier.
  • Zeestroming, stroming in de bovenste lagen van het zeewater.
  • Zeetelegraaf, onderzeese telegraaf.
  • Zeetijding (doorverwijzing).
  • Zeeton, ankerton of boei in de zeegaten.
  • Zeetrompet, zeehorenslak.
  • Zeevaart, het varen ter zee als bedrijf (ook : zeewezen).
  • Zeevarken (doorverwijzing).
  • Zeevenkel (Chrithmum maritimum), schermbloemige plant, o.a. op Ameland, Texel en in Zeeland.
  • Zeevesting, versterkte stad aan zee.
  • Zeevis, vis die in zee leeft (tegengestelde van zoetwatervis).
  • Zeevlo (doorverwijzing).
  • Zeevonk (Noctiluca miliaris), eencellig diertje, het lichten van de zee veroorzakend.
  • Zeevos (Alopecias vulpes), haai in de Middellandse Zee.
  • Zeevruchten, eetbare schaal- en schelpdieren.
  • Zeewaaier (Gorgonia), soort van waaiervormig koraal.
  • Zeewaardig, het in staat zijn van een schip, om zee te bouwen.
  • Zeewater, zout water van de zee.
    • Zeezout, zout, uit zeewater gewonnen.
  • Zeezwaluw, meeuwensoort, o.a. het visdiefje.
  • Zeeweegbree (Plantago maritima), weegbree.
  • Zeewering, de duinen, en waar deze ontbreken, zware dijken (ook : paalwerk, strandmuren enz.).
  • Zeewilg (Salix repens), zandwilg, kruipwilg, een loofboom uit de familie van Wilgen.
  • Zeewind, wind, uit zee naar het land waaiend.
  • Zeewolf (Anarrhichas lupus), vraatzuchtige beenvis, o.a. in de Noordzee.
  • Zeeworm, paalworm.
  • Zeezeelt, een soort van lipvis.
  • Zeezeilen, het zeilen op zee.
  • "Zeeziek", aangetast door zeeziekte (Nausea maritima), ongesteldheid bij een tocht met een schip tengevolge van de schommelende bewegingen.
  • Zeezoogdier, zoogdier dat in zee leeft, zoals dolfijnen, walvissen en zeehonden.
rel=nofollow