Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Willem IV van Holland
| Willem IV | ||
| 1307-1345 | ||
| Bestand:William IV, Count of Holland, by Hendrik van Heessel.jpg | ||
| Graaf van Holland | ||
| Periode | 1337-1345 | |
| Voorganger | Willem III de Goede | |
| Opvolger | Margaretha van Henegouwen | |
| Graaf van Henegouwen | ||
| Periode | 1337-1345 | |
| Voorganger | Willem I de Goede | |
| Opvolger | Margaretha van Henegouwen | |
| Vader | Willem III van Holland | |
| Moeder | Johanna van Valois | |
| Dynastie | Huis Avesnes | |
| Bestand:Hainaut Modern Arms.svg Wapen van Willem | ||
Willem IV (1307 of 1317 – Stavoren, 26 september 1345) was als Willem IV van Holland graaf van Holland en Zeeland en als Willem II van Henegouwen graaf van Henegouwen. Hij stamde uit het huis Avesnes.
Afkomst
Veel is er niet over hem bekend. Hij werd in 1308 geboren als tweede zoon van Willem III en Jeanne de Valois. Hij volgde zijn vader Willem III op. Hij staat bekend als Willem de Stoute (Le comte hardi) en moet een moedig ridder zijn geweest. In 1336 trad hij in het huwelijk met Johanna van Brabant in Limburg. Op het moment van zijn dood had hij geen wettige nakomelingen.[1] Hun gemeenschappelijke zoon Willem stierf op jeugdige leeftijd. Willem IV had twee bastaardzonen, Adam van Berwaerde en Johan van Vlissingen.
Hij hield er een dure levensstijl op na, met vele veldtochten die voortkwamen uit het ridderideaal.
Betrokkenheid bij de beginfase Honderdjarige Oorlog
Hij sloot een verbond met zijn zwager Eduard III van Engeland, (getrouwd met Willems jongere zuster Filippa van Henegouwen), die daarop ten strijd trok tegen Frankrijk, wat uit zou groeien tot de Honderdjarige Oorlog. Ondanks aandringen van keizer Lodewijk IV trok Willem echter niet op tegen Frankrijk. Eduard trok hierop plunderend door Henegouwen, waarna Willem zich aansloot bij Filips VI van Frankrijk. Dit verbond duurde echter ook niet lang en Willem had zich alweer aangesloten bij Eduard, nadat de Engelsen de Franse vloot vernietigden in de slag bij Sluis in 1340.
Deelname aan kruistochten
In zijn jonge jaren vocht hij in Spanje en reisde hij ook naar het Heilige Land. Later nam Willem driemaal deel aan de zogenaamde Pruisentochten. Dit waren zomerkruistochten van de Duitse Orde tegen de heidense Litouwers en Pruisen. Hier namen afgevaardigden van de gehele West-Europese adel aan deel. Om deze reizen te financieren, verkocht hij veel privileges aan de steden. Ook nam hij vertegenwoordigers van de steden op in de hof van Holland (raad van Hillegom). De steden groeiden in deze periode uit tot belangrijke machtsfactoren. Zo verleende hij op 7 juni 1340 stadsrechten aan Rotterdam.
Verhouding met Utrecht
Hij had veel invloed op de aanstelling van Jan van Arkel als bisschop van Utrecht. Deze keerde zich tegen hem. Willem voelde zich daarop gedwongen om in 1345 een beleg rondom Utrecht te slaan. De bisschop stemde na acht weken in met een bestand, waarbij de positie van de graaf werd erkend.
Overlijden, Slag bij Warns
Van zijn dood tijdens de Slag bij Warns op 26 september 1345 is veel bekend. Samen met zijn oom, Jan van Beaumont, graaf van Soissons, trok hij op naar Friesland, en wel naar Stavoren om daar bij het Sint-Odulphusklooster een sterke vesting te maken. Geharnast, maar zonder paarden, trokken ze brandschattend op. De plaatselijke bevolking had echter een hinderlaag voorbereid en in het moerassige landschap werden de Hollanders verpletterend verslagen. Ook Willem verloor hierbij zijn leven.
Opvolging
Willem had bij zijn dood geen wettige kinderen en werd opgevolgd door zijn zuster Margaretha van Beieren, de vrouw van keizer Lodewijk IV. Tijdens de heerschappij van Margaretha braken de Hoekse en Kabeljauwse twisten uit.
Bijzetting
De neef van Willem IV, Albrecht van Beieren, wist vijftig jaar later tijdens de Friese veldtocht van 1396 zijn stoffelijk overschot te traceren in het Friese klooster Bloemkamp. Hij nam het mee naar Henegouwen, waar het werd bijgezet in een bestaande graftombe in de Artois-kapel van de kerk van de minderbroeders in Valencijn.[2][3][4]
Voorouders
| Voorouders van Willem IV van Holland | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Overgrootouders |
Jan van Avesnes |
Hendrik V van Luxemburg |
Filips III van Frankrijk |
Karel II van Napels | ||||
| Grootouders |
Jan II van Avesnes (1247–1304) |
Karel van Valois (1270-1325) | ||||||
| Ouders |
Willem III van Holland (1287-1337) | |||||||
| Willem IV van Holland (1317–1345) | ||||||||
Voetnoten
- º Detlev Schwennicke, Europäische Stammtafeln: Stammtafeln zur Geschichte der Europäischen Staaten, Neue Folge, Band II (Marburg, Germany: Uitgeverij van J. A. Stargardt, 1984), tabel 4
- º A. Janse, Een pion voor een dame. Jacoba van Beieren (1401-1436), (Amsterdam 2009) blz. 107;
- º A. Janse, Grenzen aan de macht. De Friese oorlog van de graven van Holland omstreeks 1400, Hollandse Historische Reeks 19 (Den Haag 1993);
- º Jan Baptiste David, Vaderlandsche historie 6, blz. 462