Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Vuurtoren
Een vuurtoren is een toren die werd gebouwd in de buurt van kliffen, of direct erop, zeestraten, ingangen van zeearmen en havens om 's nachts en bij stormweer schepen te waarschuwen voor de kliffen of doorgang, oorspronkelijk met behulp van een open vuur en later door middel van spiegels, lenzen en een sterk zwaailicht.
Ook havens of havengeulen hebben soms één of meerdere vuurtorens om de toegang aan te duiden. Het beroemdste voorbeeld is de vuurtoren van Alexandrië, (de Pharos) één van de zeven wereldwonderen van de oudheid.
Op deze toren werd in de oudheid hout verbrand (vandaar de naam 'vuurtoren') en het bouwwerk deed voornamelijk dienst als dagmerk: de opstijgende rook vergrootte de zichtbaarheid van het baken. Na een bestaan van ongeveer 1600 jaar is deze toren - die voorbeeld is geweest van alle anderen - verdwenen.
Langs de Nederlandse kust staan elf grote vuurtorens (zogenaamde A-posten) en vier kleinere (B-posten). Bovendien bevinden zich nog vijf torens aan de oevers van het IJsselmeer.
Open vuur
De constructie van de Brandaris (Terschelling) toont duidelijk aan dat, voordat een lichthuis op de toren werd geplaatst, hier een vuur op werd gestookt. Andere, nog bestaande vuurtorens, waarop deze constructie duidelijk is, zijn die van De Ven, hoewel deze toren nooit een open vuur heeft gehad, en Westkapelle. Op de kerktoren van Goedereede brandde ooit ook een vuur, maar deze is nu niet meer als vuurtoren in gebruik. In de eerste helft van de 19e eeuw zijn alle open vuren vervangen door lampen.
Lenzen en spiegels
Tegenwoordig zijn vuurtorens voorzien van elektrische lampen en lenzen en spiegels om het licht te bundelen. Om het gewicht van de lenzen niet te groot te maken, gebruikt men fresnellenzen. Met deze lenzen wordt dezelfde bundeling van het licht bereikt als met gewone lenzen, maar met reductie van de dikte.
Lichtpatroon
Iedere vuurtoren heeft een lichtpatroon, het karakter, waaraan ze herkend kunnen worden. Karakters kunnen repeteren, d.w.z. dat twee torens hetzelfde karakter kunnen hebben als ze niet in de buurt van elkaar zijn. Deze lichtpatronen staan aangegeven op zeekaarten.
Ondanks de opkomst van moderne navigatiesystemen (o.a. gebaseerd op GPS) zijn vuurtorens nog altijd zeer zinvol, voor de controle op andere navigatiesystemen.
Enkele Nederlandse vuurtorens
- Bornrif - Ameland
- Brandaris - Terschelling
- Vuurtoren van Breskens
- Eierland - Texel
- Groote Kaap - Julianadorp aan Zee (Julianadorp
- Vuurtoren van Harlingen (gedoofd 1998)
- Lange Jaap te Huisduinen
- Noordertoren (Schiermonnikoog)
- Vuurtoren J.C.J. van Speijk - Egmond aan Zee
- Vuurduin - Vlieland
- Westerlichttoren - Haamstede
- Vuurtoren van Noordwijk
- Vuurtoren van Delfzijl
- Vuurtoren van Katwijk
Zie ook: Lijst van vuurtorens en lichtschepen
Trivia
- Vuurtoren was ook de bijnaam van een Nederlands bankbiljet van 250 gulden, omdat het grafisch ontwerp gebaseerd was op de Westerlichttoren te Haamstede. Het karakter van de Nederlandse vuurtorens werd op het biljet vermeld.
- Vuurtoren is ook een scheldwoord voor een meisje of jongen met opvallend rood haar.
- De eerste vuurtoren was de Pharos. Deze toren van 140 meter hoog stond op een eilandje bij de stad Alexandrie in Egypte. Deze vuurtoren was een van de 7 wereldwonderen uit de oudheid.