Volmaaktheid

Volmaaktheid oftewel perfectie oftewel volkomenheid oftewel voortreffelijkheid is iets in z'n geheel, zonder enig gebrek of voorbehoud (voorwaarde, beperking, restrictie) of enige leemte.
Van mensen zegt men in het algemeen (uitdrukking) dat niemand perfect is.

Geschiedenis

Geloven

Anselmus van Canterbury betoogde dat God van alle goede eigenschappen de volmaakte vorm heeft. Zijn definitie van God was: 'datgene dan wat zich niets hogers denken laat', in het Latijn: 'id quo maius nihil cogitari potest', vaak afgekort als IQM. Uit zijn definitie leidde Anselmus hij zijn Godsbewijs af: als God 'datgene dan wat zich niets hogers denken laat' is, dan is de hoogst denkbare vorm 'datgene dat werkelijk bestaat en dan wat zich niets hogers denken laat'.
Dit godsbewijs werd door de filosoof Immanuel Kant weerlegd, die stelde dat existentie geen eigenschap is.

Spinoza

Voor Baruch Despinoza is volmaaktheid hetzelfde als werkelijkheid. Dat wat volmaakt is, heeft immers alle bestaande eigenschappen en voor Spinoza bestaat er niets buiten de natuur. Omdat alle bestaande eigenschappen daarom noodzakelijkerwijs in de natuur inhereren, is zij volmaakt.

De gangbare betekenis die aan het begrip "volmaaktheid" werd gegeven, verwierp hij als een irrationeel geloof dat slechts gegrond is in de idee van een ideaaltype dat wij verbinden met een bestaand object. Zo noemen wij object X1 "volmaakter dan" object X2, omdat X1 meer overeenkomt met de abstracte voorstelling die wij van een type X hebben. Een nomade zal daarom bijvoorbeeld een tent volmaakt vinden, terwijl een romein een paleis perfect vindt. Dit zegt echter niets over het werkelijke ding, maar slechts over hun fictieve voorstellingen van een type ("onderkomen", "gebouw").