Vlaggenmast

De Nederlandse vlag, "halfstok", aan een vlaggenmast, ter herdenking.

Onder een vlaggenmast wordt een dunne paal verstaan van 4 - 10 m. lengte, waaraan een vlag wordt bevestigd. In veel staten is bij militaire objecten overdag altijd de nationale vlag in top. Verder wordt er gevlagd op nationale feestdagen en in monarchieën doorgaans op verjaardagen van het koningshuis. In sommige landen steken burgers vaak de vlag uit.

Geschiedenis

Een vlaggenmast is oorspronkelijk ontstaan vanuit de scheepvaart. De eerste vlaggenmasten waren van hout en werden gedraaid uit één boomstam. De productie van vlaggenmasten op deze manier was erg prijzig en nam veel tijd in beslag. Vlaggenmasten voor commercieel gebruik kwamen pas in opkomst nadat aluminium zijn intrede kreeg in de markt. Vlaggenmasten konden toen sneller er goedkoper geproduceerd worden.

Bij bijvoorbeeld attractiepark, recreatieparken, bedrijventerreinen en evenementen worden zijn steeds meer vlaggenmasten te vinden.

Materialen

Veel gebruikte materialen zijn polyester, aluminium en hout. Alle materialen hebben voor en nadelen. Polyester heeft als grootste voordeel dat het een goedkoop materiaal is, maar is minder sterk. Daarbij komt dat er bij polyester masten altijd een naad te zien is. Deze valt in het begin niet op, maar na enkele jaren wordt de lijn door de weersinvloeden steeds meer zichtbaarder.

Aluminium vlaggenmasten zijn sterke en mooie masten die de afgelopen jaren steeds populairder zijn geworden. Aluminium heeft als grootste voordeel dat het erg onderhoudsvrij is.

Hout heeft een erg klassieke uitstraling en pas prima bij een (groot) vrijstaand huis. De houten vlaggenmast wordt vaak meerdere keren gelakt om een mooie klassieke uitstraling te hebben. Hout is een natuurproduct en heeft daarom niet het eeuwige leven. De levensduur van een houten mast is ongeveer 10 jaar.

Plaatsingsmogelijkheden

Een vlaggenmast kan op verschillende manieren geplaatst worden. Er zijn drie manieren te onderscheiden binnen het monteren van een vlaggenmast:

- In een grondbuis: Bij deze methode wordt de mast in een koker geschoven die ongeveer 1 meter in de grond gegraven is. Het grote voordeel bij deze methode is dat de mast eruit getild kan worden. Dit kan ook als nadeel gezien worden, want voor het verwisselen van de vlag zijn er altijd 2 mensen nodig.

- Met een kantelvoet: (een ander woord is: kantelanker) Bij deze methode wordt de vlaggenmast geplaatst op een betonnen poer en door middel van stelmoeren wordt de vlaggenmast vast gezet. Het voordeel hierbij is dat de vlaggenmast gemakkelijk gekanteld kan worden.

- In een valbeugel of muurbeugels: Bij veel klassieke en oude huizen worden de vlaggenmasten onder een hoek geplaatst uit een venster. De vlaggenmast is dan bevestigd door middel van een valbeugel. Ook kan de vlaggenmast aan de muur bevestigd worden, dan wordt er gebruik gemaakt van muurbeugels.

Hijsmethoden

De "goedkope" vlaggenmast heeft vaak een kikker, vlaggenlijn en knop. Een nadeel aan deze manier van hijsen is dat de vlaggenlijn gaat 'tikken' tegen de mast. Veel mensen ervaren dit als een irritant geluid.

Tegenwoordig wordt een vlaggenmast steeds vaker uitgevoerd met een zogenaamde anti-diefstal systeem. Een anti-diefstal systeem is een systeem waarbij de vlaggenlijn door de mast heen loopt en op borsthoogte (meestal 1,2m) in een klein afsluitbaar kastje weer naar buiten komt. Voordelen van de anti-diefstal systeem zijn dat de vlag alleen door de sleutelhouder kan worden gestreken maar misschien nog wel belangrijker is dat de inwendige vlaggenlijn niet tegen de vlaggenmast aanzwiept, hetgeen hinderlijk lawaai veroorzaakt.

Baniermasten

Standaard is een vlag rechthoekig (denk aan de Nederlandse vlag), maar steeds meer bedrijven maken gebruik van een baniervlag. Dit is een vlag die langwerpig is. De standaard afmeting is (LxB) 3 x 1 meter. Een baniermast heeft in de roterende top een uithouder die ervoor zorgt dat de vlag blijft "uitstaan", ook bij windstilte. De vlag is dus altijd zichtbaar, dit in tegenstelling tot een 'traditionele' rechthoekige vlag.

Accessoires

Een vlaggenmast is aan de bovenzijde voorzien van een mastknop (in de zeevaart ook wel mastkloot genoemd), waarin een deel van het hijsmechanisme verwerkt kan zijn. Zo niet, dan dient de knop uitsluitend ter versiering. De knop is altijd breder dan de diameter van de mast en kan doosvormig, bolvormig of uivormig zijn. In Nederland zijn de mastknoppen meestal oranje van kleur; in België doorgaans zwart. Zilver- en goudkleurige knoppen komen ook vaak voor. Soms heeft de mast aan het uiteinde geen knop, maar een gesneden figuur als versiering. Deze figuren zijn dan vaak afgeleid van het wapen dat bij de drager van de vlag hoort.

Zie ook

• Vlaginstructie
• Vlag (doorverwijzing).
• Vlaggenstok (tot 4 m.)

  Vrije mediabestanden over Nederlandse vlag op Wikimedia Commons