Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Van Niftrik-route
De Van Niftrik-route was een vluchtroute tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hij begon in het Nederlandse dorp Putte, vlak bij de Belgische grens.
Job van Niftrik
De route werd genoemd naar Job van Niftrik (1893 - 1 juli 1976), reserve-officier en zijn Belgische vrouw Elisabeth Gevers (Betty) (1900/1-1985). Hij leerde haar kennen tijdens de Eerste Wereldoorlog, toen zij met haar ouders, broer en zus vanuit Edegem bij Antwerpen in 1914 naar Zeeland vluchtte. In 1918 trouwden Job en Betty in Domburg.
In 1929 begon Job van Niftrik onder de naam Gebroeders van Niftrik de tweede Nederlandse bakelietfabriek op landgoed Welkom in Putte, een dorpje aan de Belgische grens.
De route
De van Niftrik-route nam haar aanvang in Nederlands Putte. Bij de eerste etappe van deze route – van Putte tot Antwerpen – werden vier families ingeschakeld, die elkaar al vóór de oorlog kenden. Drie van de vier families waren voorheen elkaars buren. Die families zijn: van Niftrik in Nederlands Putte, Meeus in Belgisch Putte, van Dulken en Desguin in Antwerpen. Deze familiecombinatie is een mooi voorbeeld van hoe ‘verzetsrelaties’ kunnen ontstaan uit een kennissenkring.
Aan de Belgische kant van de grens woonde Ferdinand Meeus op landgoed Welcome. Hij was de vorige eigenaar van Landgoed Welkom, dat de vader van Job van Niftrik van hem kocht.
Vier van de elf Meeus-kinderen raken betrokken bij 'de route', zonen Wendel en Victor en dochters Suzanne en Marie-Thérèse.
Tot 1934 woonden Charles en Marie-Louise Desguin in een chalet op landgoed Molenberg, dat naast Welkom lag en eigendom was van Frans Swarttouw. Zij hadden vier kinderen en verhuisden voor de oorlog naar Antwerpen. Hun zoon Victor sneuvelde op 27 mei 1940 tijdens de Achttiendaagse Veldtocht, hun andere zoon werd opgepakt in Frankrijk, maar Marie-Louise en haar twee andere kinderen, Georges en Hélène, raakten ook bij de route betrokken. Soms reisde Marie-Louise zelfs mee tot aan de Spaanse grens.
De eerste keer
In 1941 vroegen de Leidse studenten Pierre Louis d’Aulnis de Bourouill en Cees Droogleever Fortuyn, die via Spanje naar Engeland wilden gaan, aan Betty van Niftrik hulp om de Belgische grens over te steken. Zij waren de eersten die de Van Niftrik-route gebruikten en kwamen via de familie Desguin bij de familie van Dulken in Antwerpen terecht. Henk van Dulken woonde aan de Italiëlei. Hij was getrouwd met de dochter van Frans Swarttouw en was bedrijfsleider van Quick Dispatch, één van Swarttouw's bedrijven. Van Niftrik zorgde voor valse persoonsbewijzen. Mevrouw Desguin reisde met de twee studenten mee tot Toulouse. Ook een Joodse dame met een zoontje reisden mee, en betaalden voor de reis.
De route werd nu dus geregeld door Van Niftrik, Meeus, Van Dulken en Desguin. Via België gingen de Engelandvaarders vaak met de trein tot Besançon, naar de 'Zone Interdite' tussen Frankrijk en Zwitserland.
Andere passanten
- 1941
- Loet Kist en Gijs de Jong (na aankomst in Marseille weer teruggekeerd)
- Bert Wolters, Ru van Stolk , Joen Slors en Hans van Roosendaal;
- Wim en Jan Ligthelm;
- 1942
- Peter Tazelaar en Gerard Dogger vertrokken in januari;
- Kapitein Jan Somer was vijf dagen later Zwitserland;
- Sjef Adriaansen uit Hoogerheide [1]. In Engeland trad hij toe tot de Geheime Dienst van de Royal Air Force en werd hij opgeleid tot radiotelegrafist. Op 11 januari 1944 werd hij in de buurt van Rijsbergen gedropt. Hij heeft zijn werk kunnen doen totdat hij op 14 juli 1944 werd opgepakt, verhoord en in Kamp Vught gefusilleerd.
- Loet Kist en jaargenoot Gijs de Jong vertrokken eerst, daarna gingen hun verloofdes Nina Baumgarten en Lydia van den Broek. Allen bereikten Engeland.
- Jan van Borssum Buisman gebruikte de Van Niftrik route in twee richtingen, in december 1942 om Nederland in te komen en informatie op microfilm af te leveren, later om Nederland te verlaten en allerlei inlichtingen naar Zwitserland te brengen.
Tussen 13 januari 1941 en 18 juni 1943 zijn naar schatting 114 Engelandvaarders de Van Niftrik-route gepasseerd, exclusief Joodse vluchtelingen, die ook geholpen werden. Ongeveer 50 Engelandvaarders zijn geholpen door de familie Van Dulken, 35 door de familie Desguin en 41 door de familie Meeus.
Linken
| Bronnen, noten en/of referenties
|
