Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Utopie

Uit Wikisage
(Doorverwezen vanaf Utopisch)
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

Een utopie is een onwezenlijk of niet-te-verwerkelijken plan voor een ideale toestand, wat meestal een onbereikbaar ideaal is.
Het tegengestelde van een utopie is een dystopie (anti-utopie).

Het woord utopie werd voor het eerst gebruikt in het boek Utopia van Sir Thomas More. Thomas More stelde de term samen uit de Oudgriekse woorden οὐ (ou/spreek uit oe) ’niet’ en τόπος (topos) ’plaats’), dus eigenlijk een ’niet-plaats’, een plaats die niet bestaat. In het Engels wordt utopia ook hetzelfde uitgesproken als eutopia, waarvan eu afgeleid is van εὖ, ’goed’, dus een ’goede plaats’, een gelukkige samenleving). In More’s Utopia vertelt een reiziger over deze samenleving. Alle huizen zijn er hetzelfde en alle straten zijn 6 meter breed. De ziekenhuizen zijn zó goed dat zieken er heel graag willen worden opgenomen. Man en vrouw worden streng gestraft als ze op de huwelijksdag geen maagd meer zijn. Maar ze moeten elkaar voor de plechtigheid wel naakt zien, zodat beiden weten waar ze aan toe zijn. Hierdoor staat het woord utopie voor een onmogelijk ideaal.

De utopie is een vrije vorm van politieke filosofie. In de utopie ontwerpt de bedenker een ’ideale toestand’ of (in het geval van anarchisten die staatloosheid voorstaan) samenleving. Deze heeft vaak doch niet noodzakelijkerwijs een socialistische of communistische snit: maatschappelijke tegenstellingen zijn er verdwenen, alle bezit is er dan eerlijk verdeeld of de eigendom is zelfs afgeschaft, de burgers zijn er eensgezind en leven automatisch deugdzaam. Door Karl Marx werden zulke denkers, van wie hij zich wilde distantiëren omdat zij zich niet baseerden op de door hem veronderstelde wetmatigheden van het historisch materialisme, betiteld als utopische en niet-wetenschappelijke socialisten. Zelf had Marx in zijn werk Kritiek op het program van Gotha een schets gegeven van enkele kenmerken van een toekomstige klassenloze maatschappij, zonder een echte uitgewerkte blauwdruk voor een dergelijke samenleving.

Voornaamste utopische werken

De utopieën uit de renaissance en de barok

18de eeuw

19de eeuw

20e eeuw

21ste eeuw

Literatuur

  • Vita Fortunati, Dictionary of Literary Utopias, Parijs, Honoré Champion Editeur, 2000.
  • Krishan Kumar, Utopia and Anti-utopia in Modern Times, Oxford, Blackwell, 1987.
  • Marie Ellen Snodgrass, Encyclopedia of Utopian Literature, Santa Barbara, ABC-Clio Literary Companion, 1995.
  • Raymond Trousson, Voyages aux Pays de nulle part. Histoire littéraire de la pensée utopique, Brussel, Editions de l’Université de Bruxelles, 1999.
  • Pierre Versins, Encyclopédie de l’utopie, des voyages extraordinaires et de la science-fiction, Lausanne, Ed. L’âge de l’homme, 1972.

Externe link

Overgenomen van "https://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Utopie&oldid=309597"