Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Theodor Leschetizky
Teodor Leszetycki (hijzelf gebruikte meestal zijn ’verduitste’ naam Theodor Leschetizky (Łańcut, Polen (toen in het Oostenrijks-Hongaarse keizerrijk), 22 juni 1830 – Dresden, 14 november 1915) was een Poolse pianist, muziekpedagoog en componist.
Leven
Al op jonge leeftijd werd Leschetizky als wonderkind gezien, en na zijn studie in Wenen bij Karl Czerny en Simon Sechter werd hij op zijn 14e reeds leraar. Toen hij 18 was was hij al een zeer bekend virtuoos in de Weense concertcircuits. Naast optreden werd hij een invloedrijke pianoleraar, eerst aan het Sint Petersburg Conservatorium, dat hij samen met Anton Rubinstein oprichtte, en vervolgens in Wenen. Onder zijn studenten bevonden zich Fanny Bloomfield Zeisler, Katharine Goodson, Ignaz Friedman, Benno Moiseiwitsch, Ignacy Paderewski, Artur Schnabel, Alexander Brailowsky, Ossip Gabrilowitsch, Mark Hambourg, Elly Ney, Severin Eisenberger, Mieczysław Horszowski en vele anderen. Van zijn studenten werden een aantal later ook bekende pedagogen, waaronder Isabelle Vengerova, Anna Langenhan-Hirzel, Richard Buhlig en Czesław Marek.
Aan het conservatorium van Sint-Petersburg werd hij als pianoleraar opgevolgd door de Duits-Belgische pianist Louis Brassin, leraar van Edgar Tinel.
Leszetycki (Poolse schrijfwijze) was ook componist en schreef meer dan 70 pianostukken, twee opera’s, diverse liederen en een eendelig pianoconcert.
Leszetycki was vooral opvallend vanwege zijn vrije gebruik van de mineur pentatonische reeks in zijn composities. Zijn methode om een stuk te assembleren wordt ook tegenwoordig door vele klassieke gitaristen en pianisten bewonderd vanwege de complexiteit en unieke statuur.
Hij was vier maal gehuwd. Zijn tweede vrouw Annette Essipova (1851-1914) was één van zijn leerlingen.
Op 18 februari 1906 nam hij twaalf pianorollen op voor Welte-Mignon, waaronder zeven met eigen composities. Hij overleed in Dresden.
Nalatenschap
Zijn nalatenschap wordt geëerd door de in 1991 door de pianist-componist Peter Ritzen opgerichte "Internationale Sommer Akademie Theodor Leschetizky" aan de Universität für Musik und darstellende Kunst Wien. Ritzen stichtte in 2000 ook als artistiek directeur mede de internationale pianowedstrijd Theodor Leschetizky te Taipei, China (Taiwan).
Literatuur
- Brée, Malwine: The groundwork of the Leschetizky method: issued with his approval / door Malwine Brée; met 47 illustraties van Leschetizky’s hand; vertaald uit het Duits naar het Engels door dr. Th. Baker. Mayence (Mainz): 1903.
- Brée, Malwine: The Leschetizky method: a guide to fine and correct piano playing. Engelse vertaling door Arthur Elson; introductie van Seymour Bernstein. Mineola, Dover Publications, 1997.
- Leschetizky, Theodor: Das Klavierwerk. Köln (Keulen), Haas, 2000.
- A. Potocka, Th. Leschetizky (New York, 1903)
- Annette Hullah, Theodor Leschetizky (London, 1906)