Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Theodoor Verhulsdonck
Theodoor Johann Verhulsdonck (Keppeln 5 september 1899 - Düsseldorf 1 mei 1965) was een in het Rijnland geboren Belgische[1] sterk anti-communistische collaborateur tijdens de Tweede Wereldoorlog. In augustus 1943 werd hij in Antwerpen hoofd van de anticommunistische afdeling van de Duitse Sicherheitsdienst (SD).
Biografie
Tijdens de Eerste Wereldoorlog vocht Verhulsdonck aan het westfront. Na de oorlog maakte hij deel uit van de bezettingsmacht in het Rijnland, waar hij naar eigen zeggen in 1924 werd ingezet om communistische opstanden te onderdrukken.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog was hij verantwoordelijk voor verschillende arrestaties, waarbij zich ook schuldig maakte aan Sippenhaftung, de collectieve bestraffing van onschuldige gezinsleden van verdachten. In 1944 slaagde Verhulsdonck er niet in een vrouw te arresteren die verdacht werd hulp te bieden aan neergeschoten geallieerde piloten, waarna hij haar ouders oppakte. De Militärverwaltung liet hen twee dagen later weer vrij. Verhulsdonck liet de ouders echter opnieuw arresteren en opsluiten in het Fort van Breendonk van waaruit ze later naar Duitsland werden gedeporteerd, waar beiden omkwamen.
Nadat de geallieerden in augustus 1944 Antwerpen bevrijdden, verhuisde Verhulsdoncks sectie van de SD naar Apeldoorn, waar ze tot 8 mei 1945 actief bleef. Ze slaagden erin een aantal verzetsstrijders te identificeren nadat een verzetslid ("Piet") tijdens het verhoor brak en zijn groep verraadde. "Piet" werd op 29 maart 1945 geliquideerd tijdens een geënsceneerde vluchtpoging. Ook andere arrestanten werden gefusilleerd, onder meer als represaille na de aanslag op Hanns Rauter. Verhulsdonck was niet betrokken bij de executies, maar zijn afdeling verplichtte voorbijgangers langs de rij lijken te stappen.
In de nacht van 12 op 13 april 1945 werden verzetslui in Lager Mia geliquideerd. Het executiepeloton bestond uit de leiding van de Antwerpse Sipo-SD (waaronder Verhulsdonck) en SS’ers.[2]
Na de oorlog werd Verhulsdonck aangeklaagd. Tijdens zijn verhoren motiveerde hij de harde behandeling, en marteling, van gevangenen in het Fort van Breendonk als volgt: "Verder zal het wel onnodig zijn te wijzen op den aard der ‘K.P.’ leden: het golden gewoonlijk allen ‘fanatieke idealisten’, die maar niet zo gemakkelijk aan ’t praten gingen en die veelal goed geschoold waren".[3]
Bronvermelding
Bronnen, noten en/of referenties:
- º Spoor naar Woeste Hoeve, De zoektocht naar de geëxecuteerde piloot Czeslaw Oberdak – Richard Schuurman, Uitgeverij Verloren, 2012, 416 pagina's
- º De Sicherheidspolizei und sicherheitsdienst (SIPO-SD) aussendienststelle Antwerpen. Het politionele repertoire van een lokale Duitse politiedienst in bezet België, Robby Van Eetvelde
- º Sluikpers Antwerpen, 1940-1944, Gert De Prins. Scriptie voorgelegd aan de Faculteit Letteren en Wijsbegeerte, voor het behalen van de graad van Licentiaat in de Geschiedenis. Academiejaar: 2003-2004. Universiteit Gent. Promotor: Prof. Dr. Bruno De Wever
