Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Theatrale persoonlijkheidsstoornis
De theatrale persoonlijkheidsstoornis oftewel TPS is een persoonlijkheidsstoornis die zich kenmerkt door overdreven emotionele uitingen en het zoeken van aandacht. De stoornis openbaart zich doorgaans in de vroege volwassenheid.
TPS-lijders komen in eerste instantie over als levendig, uitbundig, enthousiast, charmant, flirten veel en zijn meestal in staat op hoog niveau te functioneren. Ze gebruiken seksuele verleiding om aandacht te krijgen, ook als hun omgeving dit ongepast vindt. Als iemand echter te direct op hun avances ingaat, kunnen ze onzeker worden. Hun emotionele uitingen zijn vaak sterker dan in de context verwacht wordt. Ze worden onrustig, kwaad of depressief als ze naar hun oordeel te weinig aandacht krijgen. Vaak beschouwen ze hun persoonlijke relaties als diepgaander dan ze in werkelijkheid zijn. Hierdoor zijn ze vatbaar voor depressies. In ernstige gevallen kunnen korte psychotische episoden optreden.
De oorzaak van de stoornis is onbekend, maar mogelijk spelen jeugdtrauma's en erfelijkheid een rol. De aandoening wordt vaker bij vrouwen dan bij mannen gediagnosticeerd. Dit kan samenhangen met het feit dat aandacht trekken en seksuele openheid in onze samenleving als minder [acceptatie|acceptabel]] worden gezien voor vrouwen.
Het DSM-IV definieert de theatrale persoonlijkheidsstoornis als een aanhoudend patroon van overdreven emotionaliteit en aandacht zoeken. De stoornis uit zich in de vroege volwassenheid in verschillende situaties. De diagnose kan worden gesteld als sprake is van vijf of meer van de volgende situaties:
- De persoon voelt zich niet op zijn/haar gemak in situatie waarin hij/zij niet in het centrum van de aandacht staat.
- De communicatie tussen de persoon en anderen is vaak ongepast seksueel verleidelijk of provocatief.
- De persoon vertoont een snelle en oppervlakkige overgang van emoties.
- De persoon gebruikt consistent zijn/haar uiterlijk om aandacht te trekken.
- De persoon heeft een oppervlakkig taalgebruik en heeft het niet over details.
- De persoon vertoont overdreven en theatraal gedrag en overdrijft zijn/haar emoties.
- De persoon is eenvoudig te beïnvloeden door anderen of door omstandigheden.
- De persoon beschouwt relaties als intiemer dan ze in werkelijkheid zijn.
Theatraal gedrag overlapt soms andere stoornissen in cluster B, en komt ook voor bij PDD-nos en borderline persoonlijkheidsstoornis, maar kan ook een gevolg zijn van seksueel misbruik (meestal op jonge leeftijd), waar mogelijk een trauma uit voortgevloeid is (zie ook : PTSS).