Sterabonnement

Een sterabonnement is een abonnementsvorm die in Nederland gebruikt wordt in het stads- en streekvervoer. Het is sinds de afschaffing van de nationale vervoerbewijzen een regionaal abonnement.

Er zijn twee modellen, de papieren versie (tegenwoordig van plastic) en de elektronische, die op een OV-chipkaart wordt geladen. Waar de OV-chipkaart verplicht is heeft men de elektronische versie nodig, terwijl waar de controle nog op zicht plaats vindt (hetgeen soms ook nog het geval is als men wel al op saldo kan reizen) de papieren versie nodig is. In het overige vervoer zijn beide versies bruikbaar. Afhankelijk van de regio krijgt men één of beide versies. Indien men de kaart via een grootverbruikerscontract van de werkgever ontvangt krijgt men een plastic kaart die twee jaar geldig is terwijl bij de elektronische versie het sterabonnement er maar voor één jaar opgezet kan worden zodat men na een jaar het tweede jaar moet bijladen.

Bij RET, Qbuzz en Connexxion moet de abonnementhouder inchecken om een boete te voorkomen. Wanneer hij echter bij Arriva of Veolia incheckt wordt er ten onrechte geld van zijn OV-chipkaart afgeschreven. Bij HTM speelde dit probleem aanvankelijk ook, maar dit is intussen opgelost.

De zichtkaart sterabonnement wordt in bepaalde vervoersgebieden vervangen door een sterabonnement als oplaadproduct op de OV-chipkaart. Indien dit niet het geval is, kan zichtkaart sterabonnement of een Altijd Korting eventueel een alternatief zijn.

Met ingang van 1 januari 2012 werd in heel Nederland de verkoop van VBN-sterabonnementen bij de landelijke verkooppunten zoals postkantoren en andere winkels stopgezet.

Sterren en zones

Het principe van een sterabonnement is gebaseerd op zones. Nederland is opgedeeld in zones, die voorzien zijn van een viercijferig zonenummer. Op het sterabonnement staat het zonenummer vermeld en ook hoeveel zones rondom bereisd kan worden. Men spreekt dan van het sterprincipe, het aantal sterren staat voor het aantal zones waarin men mag reizen, rondom de centrumzone. Reist men dus van A naar B en gaat men via C, dan wordt de centrumzone van C op het abonnement vermeld, er van uitgaande dat zone C in het midden van het traject ligt, en kan gereisd worden met minimaal een 2-ster-abonnement.

Op een N-ster-abonnement (een abonnement geldig in alle zones in Nederland) staat ook een zonenummer, meestal is dit het zonenummer van het station waar het abonnement is gekocht.

In enkele steden is een 2- of 3-sterabonnement met een bepaalde sterwaarde en keuzezone ook geldig bij de NS waarbij men dan niet de elektronische versie moet gebruiken omdat anders het saldo wordt aangesproken omdat de NS chipkaartlezers de sterabonnementen niet herkennen.

Over Ster Week- en Maandabonnementen staat vermeld:

• Bij in- en uitchecken binnen het geldige zonegebied van het abonnement wordt geen saldo van de kaart afgeschreven.
• Bij in- en uitchecken buiten het geldige zonegebied van het abonnement wordt automatisch saldo of een ander reisproduct gebruikt.

Er staat dus niet duidelijk welke kosten het systeem in rekening brengt als de route van het incheck- naar het uitcheckpunt deels binnen het vrij-reizen-gebied ligt.

Geldigheid

Behalve bij het stads- en streekvervoer, zijn de sterabonnementen ook geldig op bepaalde spoorlijnen en route 2 van Waterbus. Ook op de meeste Interliners en QLiners zijn de sterabonnementen geldig, maar in de spits moet er dan een toeslag betaald worden. Dit geldt niet in het weekend en in de maanden juli en augustus. Ook op sommige buurtbussen zijn de nationale vervoerbewijzen geldig, ook in dit geval kan soms een toeslag gelden.

Uitzonderingen

Sterabonnementen zijn niet geldig in sommige buurtbussen, en de HOV-snelbussen 395, 400 en 401. Ook uitgezonderd zijn de meeste nachtbussen, en sommige busdiensten vooral gericht op plezierbestemmingen, zoals een attractiepark of het strand (bijv. strandbus Zandvoort).

Geldigheid in de trein

Sterabonnementen zijn, alleen in de tweede klas, geldig op de volgende trajecten:

• Groningen - Warffum - Roodeschool (Arriva)
• Groningen - Delfzijl (Arriva)
• Groningen - Nieuweschans - Leer (Arriva)
• Arnhem - Winterswijk (Syntus)
• Zutphen - Winterswijk (Syntus)
• Zutphen - Oldenzaal (Syntus)
• Zutphen - Apeldoorn (NS)
• Zwolle - Kampen (NS, alleen abonnementen, geen strippenkaart)
• Kerkrade Centrum - Maastricht - Maastricht Randwyck (Veolia/NS)

Daarnaast zijn de sterabonnementen ook geldig in NS-treinen binnen de stedelijke regio's Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht, indien gestempeld binnen deze regio:

Hierbij dient men in Amsterdam, Rotterdam en Den Haag bij het sterabonnement de zichtkaart te gebruiken in plaats van de chipkaart omdat de NS lezers het sterabonnement niet herkennen en dan € 20 afschrijven maar het er wel geldig is. Hierbij dient de sterwaarde in Amsterdam en Rotterdam tenminste 3 te zijn met als keuzezone 5700 of 5300 en in Den Haag en Utrecht 2 sterren met als keuzezone 5400 of 5000.

Assortiment

Sterabonnementen

Er zijn de volgende sterabonnementen:

• 1-ster-abonnement (2012: € 44,70 per maand)
• 2-ster-abonnement (2012: € 73,40 per maand)
• 3-ster-abonnement
• 4-ster-abonnement
• 5-ster-abonnement
• 6-ster-abonnement
• N-ster-abonnement (2012: € 256,95 per maand)

De prijs per jaar is 10 maal de prijs per maand.

Anders dan bij NS zijn er geen landelijke dalurenabonnementen; de prijs van een N-ster-abonnement is erg hoog vergeleken met die van een Dal Vrij abonnement van NS.

Combinatie-abonnementen (supplement-sterabonnementen)

Er bestaan ook combinatie-abonnementen (supplement-sterabonnementen) die men kan bijvoegen op een trajectabonnement van de NS of een HOV-snelbus. De aanvulling komt neer op twee sterabonnementen van hetzelfde aantal sterren, gecentreerd op de zones aan de uiteinden van het betreffende traject, met dien verstande dat het combinatie-abonnement niet geldig is in de trein. Er bestaan de volgende combinatie-abonnementen:

• 1-ster-abonnement
• 2-ster-abonnement
• 3-ster-abonnement
• N-ster-abonnement (alleen bij NS-netmaandkaart), € 77 (2012)
• Stad/streekdeel OV-Jaarabonnement, bijvoorbeeld 1 persoon € 609,50 (2012) per jaar.

Combinatie-abonnementen kan men niet bijvoegen op een Dal Vrij abonnement van NS.

Week- of maandkaart

Er zijn week- of maandkaarten te verkrijgen. Van de maandkaarten is het assortiment volledig. Van de weekkaarten zijn er geen 4- t/m N-ster-abonnementen te verkrijgen.

Reductietarief

Voor personen van 4 tot en met 18 jaar en personen van 65 jaar en ouder geldt een reductietarief.

Sterabonnementen op HOV-lijnen

Op de meeste HOV-snelbussen zijn sterabonnementen ook geldig mits voorzien van een toeslagkaartje of -abonnement in de spits.

Sterabonnement op OV-chipkaart

In een aantal gebieden is het sterabonnement als oplaadproduct op de OV-chipkaart te plaatsen.

• stadsregio Rotterdam bij RET, Connexxion en Qbuzz
• regio Haaglanden bij alle stad- en streekvervoerders
• provincie Flevoland alleen bij Connexxion
• provincie Friesland alleen in bus bij Arriva, Connexxion en Qbuzz
• provincie Gelderland, alleen bij Breng, Connexxion en Hermes, niet bij Arriva, Veolia en Syntus
• provincies Groningen en Drenthe, alleen in bus bij Arriva, Connexxion en Qbuzz
• provincie Noord-Holland, alleen bij Connexxion, EBS en GVB
• provincie Overijssel, alleen bij Connexxion en Twents
• provincie Utrecht, alleen bij GVU en Connexxion
• provincie Zeeland alleen bij Connexxion
• provincie Zuid-Holland, bij Connexxion, Veolia, RET, Qbuzz en HTM

Het gaat hierbij om Ster weekabonnement met een sterwaarde van 1 t/m 3 sterren en Ster maandabonnement met een sterwaarde van 1 t/m 3 sterren. Andere sterwaarden en N-sterwaarde zijn niet verkrijgbaar.

In andere regio’s en/of bij andere vervoerders is alleen een zichtabonnement bij die vervoerder te koop.

Beperking verkoop

Sinds november 2011 wordt in Noord-Brabant (met uitzondering van het gebied Zuidoost-Brabant) het sterabonnement niet meer verkocht, maar nog wel geaccepteerd. Buiten Noord-Brabant kan men dus een sterabonnement kopen met een centrumzone buiten Noord-Brabant, maar gezien het aantal zones wel geldig in een deel van Brabant. Ook is het N-sterabonnement in het hele land geldig, dus ook in Noord-Brabant. Niet duidelijk is of buiten Noord-Brabant sterabonnementen met de centrumzone in Noord-Brabant verkrijgbaar zullen zijn.

In de regio Zuidoost-Brabant blijven sterabonnementen voorlopig nog wel te koop tot 1 januari 2012 en geldig tot de tijdsduur daarvan verstrijkt.

Vanaf 1 januari 2012 is een sterabonnement voor de bus in Groningen en Drenthe alleen nog te koop voor een persoonlijke OV-chipkaart. Uw huidige sterabonnement blijft geldig tot het einde van de looptijd.

Geschiedenis

Het sterabonnement is per 1 oktober 1980 ingevoerd. Uitzondering was Den Haag die het sterabonnement pas op 1 oktober 1981 invoerde.

Toen in resp. 1990 en 1996 het 8- en het 7-ster-abonnement afgeschaft werden, nam het N-ster-abonnement qua tarief de plaats in van het voorgaande sterabonnement.

In 1980 bestonden er nog verschillen tussen de landelijke sterabonnementsprijzen en de sterabonnementsprijzen in sommige steden omdat tot die tijd de gemeenten zelf en niet het Rijk de prijs bepaalden. Minister Danny Tuijnman wilde de tarieven uiterlijk in 1983 landelijk op het zelfde (hoge) niveau hebben. Daarom hadden enkele steden waaronder Amsterdam tot 1983 afwijkende (lagere) prijzen dan landelijk maar alleen indien de keuze zone de centrale centrumzone (5700) was. Elk jaar werd het verschil kleiner totdat in 1983 de prijzen landelijk gelijk waren getrokken.

In de loop der jaren zijn op diversen plaatsen herzoneringen geweest waarbij meestal de zones werden verkleind en nieuwe werden toegevoegd.Bij een jaarabonnement kon men dan nog maximaal een jaar reizen als waren het nog de oude zones wat voor het controlerend personeel lastig was te controleren.

Tot 2006 was het N-ster-abonnement niet geldig op HOV-lijnen, omdat het plafond in vergelijking tot het HOV-tarief bij 14 zones reeds bereikt was. Toen vanaf 2007 de HOV-tarieven werden aangepast, verviel dit plafond en werd het N-ster-abonnement wel geldig. Doordat dit plafond verviel is het gebruik van een supplement-sterabonnement bij een HOV-trajectabonnement overbodig geworden.

Externe links

• Vervoerbewijzen Nederland BV
• Informatie over het NVB-systeem

Bronvermelding

Bronnen, noten en/of referenties: