Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Oog (anatomie)
-eye.jpg)
Het oog is een waarnemingsorgaan (zintuig) dat indien geprikkeld door licht hierover informatie naar de hersenen stuurt. Op de pagina menselijk oog staat meer informatie over dit onderwerp.
Vele diersoorten hebben ogen, variërend van losse lichtgevoelige cellen tot kuiltjes met lichtgevoelige cellen tot organen met een lens of de facetogen van insecten.
De iris van het oog van de mens kan verschillende kleuren hebben: blauw, bruin, grijs of groen. In tegenstelling tot de ogen van andere primaten is bij de mens ook het oogwit (harde oogrok) zichtbaar. Hierdoor is bij een mens gemakkelijk waar te nemen in welke richting hij kijkt. Als mensen elkaar in hun ogen aankijken, spreken we van oogcontact, een vorm van lichaamstaal.
Van de ogen wordt ook wel gezegd dat ze de spiegel van de ziel zijn. Emoties op het gezicht zouden het gemakkelijkst zijn af te lezen van de wenkbrauwen en de spieren rondom het oog. De snelheid van knipperen met de oogleden zou ook informatie geven over iemands emotionele gesteldheid.
Onderdelen van het oog
- De oogspieren: draaien het oog in de gewenste richting.
- Het harde oogvlies (sclera): is stevig, wit en geeft bescherming.
- Het hoornvlies (cornea): is doorzichtig, en is de voortzetting van het harde oogvlies aan de voorkant. Laat het licht door en draagt in hoge mate bij aan de beeldvorming op het netvlies.
- Het vaatvlies (chorioïdea): bevat veel bloedvaten en zorgt voor aan- en afvoer van stoffen in het oog.
- De iris (ook: regenboogvlies): het gekleurde gedeelte van het oog, is de voortzetting van het vaatvlies aan de voorkant en zorgt ervoor dat er niet te veel of te weinig licht in het oog valt. De iris, corpus ciliare en chorioïdea samen worden de uvea genoemd.
- De pupil: de opening in de iris die het licht doorlaat.
- De lens: bevindt zich achter de iris en de pupil, en zorgt samen met het hoornvlies ervoor dat een scherp beeld op het netvlies valt.
- Het netvlies (retina): bevat zintuigcellen, staafjes en kegeltjes, waar onder invloed van lichtprikkels impulsen in het zenuwstelsel ontstaan.
- De gele vlek (macula lutea): plaats in het midden van het netvlies. Hiermee ziet men scherp en neemt men kleuren waar. In het midden van de macula lutea bevindt zich de fovea centralis. In de macula lutea bevinden zich met name kegeltjes. Hier is de beeldvorming het best.
- De blinde vlek (papil): de plaats waar de oogzenuw het oog verlaat (en er dus geen netvlies zit).
- De oogzenuw (nervus opticus): geleidt impulsen naar de hersenen.
- Het glasachtig lichaam (corpus vitreum): het glasvocht in het oog. Is doorzichtig en houdt de oogbal in vorm.
- De staafjes en kegeltjes: Deze zitten op het netvlies en vangen respectievelijk contrast en kleur op.
Zie ook
Oog in (oorspronkelijk) overdrachtelijke zin
In diverse talen wordt het woord oog gebruikt om zaken te benoemen die een overeenkomst in vorm hebben met het oog, dus die een ronde of ovale vorm hebben:
- oog van een naald (Nederlands)
- het oog van de storm
- oog waar een haakje in valt (Nederlands)
- 3ayin is zowel een bron als een oog (Semitische talen zoals het Arabisch en Hebreeuws)
- mata hari is oog van de dag oftewel zon (Maleis)
- bull's eye is de ronde roos op bijvoorbeeld een dartbord (Engels)
- een glazen oog is de populaire benaming voor een oogprothese.
Trivia
Kim Goodman heeft het wereldrecord voor het uitpuilen van haar ogen. Ze kan haar ogen maar liefst 12 mm laten uitpuilen.
Vrije mediabestanden over Eye op Wikimedia Commons