Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Dementie

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

Dementie is een verzamelnaam voor aandoeningen die gekenmerkt worden door combinaties van meervoudige stoornissen in verstandelijke vermogens, (waaronder het geheugen), stemming en gedrag. Dementie komt voor bij klinische syndromen, die veroorzaakt worden door verschillende hersenziekten. De specifieke kenmerken van de verschillende combinaties worden bepaald door de aard, lokalisatie en ernst van de afwijkingen in de hersenen.[1]

Symptomen en kenmerken

In het bijzonder worden zaken als geheugen (amnesie), oriëntatievermogen in tijd, plaats of persoon, taal (afasie), emotionaliteit, verlies van eigenwaarde en het oplossen van problemen, plannen, etcetera aangetast.

Bij de meest voorkomende vorm, de ziekte van Alzheimer, betekent dit, dat het kortetermijngeheugen (beter: de inprenting: het onthouden van nieuwe dingen) eerst minder goed wordt, waarna een dement persoon steeds verder terug in de tijd gaat. Een patiënt denkt bijvoorbeeld 16 jaar oud te zijn in plaats van zijn eigenlijke leeftijd van bijvoorbeeld 86. Ook kan het zijn dat de persoon in kwestie anderen mensen niet meer herkent, zelfs hun eigen zoon of dochter niet.

Dementie en leeftijd

Dementie is een ziekte die zich vooral op latere leeftijd openbaart. Naarmate mensen ouder worden, neemt dus ook de kans toe dat men te maken krijgt met een bepaalde vorm van dementie. Aangezien het percentage ouderen in de bevolking van Nederland toeneemt, krijgen steeds meer mensen met deze aandoening te maken. Omdat vrouwen gemiddeld ouder worden dan mannen komt bij hen dementie ook vaker voor dan bij mannen. Te verwachten is dat als gevolg van de vergrijzing de prevalentie van dementie in de komende 20 jaar met 45% zal toenemen.

Uit recente statistische gegevens ontleend aan bevolkingsonderzoek in de Verenigde Staten blijkt tenslotte dat hoogopgeleide mannen en vrouwen niet alleen ouder worden maar gemiddeld ook op latere leeftijd dement worden dan laagopgeleiden.

Vóórkomen

In België alleen zijn er ruim 150.000 patiënten. Afhankelijk van de leeftijd kan de aandoening vastgesteld worden bij:

  • vanaf 50 jaar: 2.3%
  • vanaf 65 jaar: 5% ernstige dementie, 15 % milde dementie
  • vanaf 80 jaar: 25% van de mensen.

In Nederland wordt op basis van bevolkingsonderzoek geschat, dat er 179.000 patiënten met dementie zijn, 52.700 mannen en 126.400 vrouwen, waarvan een deel thuis woont en een deel in een verpleegtehuis; dat wil zeggen 6,7 per 1.000 mannen en 15,7 per 1.000 vrouwen. Het aantal personen met dementie neemt sterk toe met de leeftijd; tot wel 30-35% van de 85-plussers.[2]

Oorzaken van dementie

  • Ziekte van Alzheimer: meest voorkomend (65% vd mensen met dementie) vroeger (pre)seniele dementie genoemd;
  • Vasculaire dementie wordt veroorzaakt door een of meer herseninfarcten;
  • Dementie met Lewy bodies en Parkinson-disease-dementia (PDD). Bij de ziekte van Parkinson worden "Lewy bodies", insluitsels van eiwit-afbraakproducten, aangetroffen in de cellen van de substantia nigra; bij deze twee vormen van dementie worden ze ook gevonden in de hersenschors. Bij Lewy body dementie treedt dementie al in het begin van het ziekteproces op; van Parkinson-disease-dementia (PDD) 'spreekt men als dementieverschijnselen pas in het verloop van de ziekte van Parkinson optreden.
  • Ziekte van Pick: Een vorm van Frontotemporale dementie, voornamelijk bij jongere (45-50 jaar) patiënten met aantasting van de frontale cortex en een zeer snelle aftakeling, met snel de dood tot gevolg.
  • Chorea van Huntington
  • Frontotemporale dementie: aantasting van de frontale en temporale gebieden in de hersenen, vaak gepaard gaand met ontremming in gedrag. Meest bekende vorm is Ziekte van Pick.
  • Normal Pressure Hydrocephalus waarbij de hersenvocht-aanmaak en -afvoer uit evenwicht zijn geraakt.

Andere oorzaken van dementie zijn: alcohol, syfilis, trauma capitis, een tumor, encefalitis, Aids, enzovoorts.

Vaak is een exacte diagnose pas na de dood te stellen. Bij de sectie op mensen die zijn overleden, terwijl ze aan dementie leden, wordt dikwijls een combinatie van oorzaken gevonden, bijvoorbeeld mengbeelden van vasculaire dementie en de ziekte van Alzheimer of Lewy Body Dementie met ziekte van Alzheimer of vasculaire dementie.

Van secundaire dementie wordt meestal gesproken als er een omkeerbare achteruitgang van de verstandelijke vermogens is door een behandelbare oorzaak, zoals onjuist gebruik van slaapmiddelen of andere geneesmiddelen; slecht ingestelde suikerziekte; te langzaam werkende schildklier; vitaminegebrek, bijvoorbeeld tekort aan de vitamines B1; B6 of B12; bloeding onder het schedeldak; uitdroging enzovoorts.

Met pseudo-dementie'wordt meestal bedoeld dat het verminderde verstandelijke functioneren het gevolg is van een psychologisch of psychiatrisch probleem, bijvoorbeeld een depressie.

Behandeling

  • Allereerst dienen behandelbare oorzaken opgespoord of uitgesloten te worden.
  • Er is nog geen middel beschikbaar dat de ziekte van Alzheimer of Lewy Body Dementie kan afremmen.
  • De cholinesteraseremmers, zoals rivastigmine en galantamine zijn aanvankelijk geïntroduceerd om het cognitieve functioneren bij de ziekte van Alzheimer te verbeteren. De verwardheid, desoriëntatie en hallucinaties van Lewy Body-dementie reageren goed op behandeling met deze middelen.[3]

Hulp van lotgenoten

België

De Vlaamse Alzheimer Liga is pluralistisch en niet gebonden aan andere organisaties. Ze heeft samenwerkingsverbanden met andere zelfhulpgroepen en organisaties. Naast het ondersteunen van de uitwisseling van kennis en ervaring met de ziekte van Alzheimer (middels familiegroepen), doet de Liga ook aan sensibilisatie. De Vlaamse Alzheimer Liga

Nederland

Alzheimer Nederland is de organisatie waarin mensen met dementie, of zij die in hun omgeving met dementie of de ziekte van Alzheimer te maken krijgen, zich verenigen.

Zie ook

Externe links

Noot

  1. º *[1] "CBO richtlijn"; "DSMIV; Diagnostic and statistical Manual of Mental Disorders 4th edition, American Psychiatric Association,1994
  2. º [2] RIVM
  3. º CVZ-Themasite | geneesmiddelenbulletin
Overgenomen van "https://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Dementie&oldid=20696"