Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Sabelmarter
| Sabelmarter IUCN-status: Veilig | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Een sabelmarter (Martes zibellina) | |||||||
| Taxonomische indeling | |||||||
| |||||||
| Soort | |||||||
| Martes zibellina Linnaeus, 1758 |
De sabelmarter oftewel sabeldier oftewel Martes zibellina is een roofdier uit de familie der marterachtigen (Mustelidae). Hij komt voor in de taigazone van Eurazië, en is een belangrijk pelsdier. Voor zijn bont wordt hij veelvuldig bejaagd. Alhoewel de aantallen door de pelsjacht zijn afgenomen, en de soort op enkele plaatsen is uitgestorven, komt de soort nog vrij algemeen in een groot gebied voor. Tegenwoordig wordt de soort ook gefokt in bontfarms.
De sabelmarter lijkt veel op de boommarter, met wie hij soms ook kruist. De sabelmarter heeft een zachtbruinig zwarte vacht en een vage lichtbruine keelvlek. Hij heeft grotere afgeronde oren en langere poten dan vele andere marters. Ook heeft de sabelmarter een grote kop. Zijn klauwen zijn gedeeltelijk intrekbaar. De sabelmarter heeft een kop-romplengte van 32 tot 46 centimeter, en een staart van 14 tot 28 centimeter. Hij wordt 900 tot 1800 gram zwaar.
De sabelmarter komt voor in de naaldwouden en gemengde bossen van de Oeral tot Siberië, Kamtsjatka, Sachalin, Mongolië, Noordoost-China, Noord-Korea en Hokkaido, Japan. Vroeger kwam hij ook in Europa voor, tot Polen, Noord-Zweden en -Finland. Ze kwamen in de zeventiende eeuw nog voor in Litouwen, Wit-Rusland en Smolensk. Ze zijn vaak nabij rivieren en beken te vinden. Het is een solitair nachtdier, dat soms ook overdag actief is. Hij is een behendig klimmer, en springt van tak naar tak. In de bomen jaagt hij op vogels en eekhoorns, maar vaker jaagt hij op de grond op kleine knaagdieren als de kleine rode woelmuis en rosgrijze woelmuis. In de herfst eet hij ook zaden.
De paartijd is van juni tot augustus. Door een verlengde draagtijd worden de jongen pas 300 tot 330 dagen later geboren. De eigenlijke draagtijd, de ontwikkeling van de embryo's, duurt twee maanden. De geboortes vinden in maart en mei plaats. Tussen rotsen, boomwortels of in een holle boom maakt de sabelmarter een nest. Vaak gebruiken ze verlaten nesten van andere dieren. De één tot vijf blinde jongen (meestal drie tot vier) openen na een maand de ogen. Ze worden na zeven weken gespeend en na 15 tot 16 maanden zijn ze zelfstandig. De sabelmarter wordt maximaal 15 jaar oud.
Sabelbont
Wanneer de huid van de sabelmarter wordt gebruikt voor het maken van mantels, stola's en colliers wordt het sabel genoemd. De huid is populair vanwege de goudbruine glanzende kleur en de zachtheid. Als de huid lichter van kleur is, wordt deze soms geverfd. Aan de achternaam Sabel kan soms worden afgeleid dat er een bontjager in de familie is geweest, hoewel sabel ook kan verwijzen naar de verkorte vorm van 'Ysabel' of naar het wapen.
Vrije mediabestanden over Martes zibellina op Wikimedia Commons