Richard Jan Kellerman

Leeswaarschuwing

Onderstaande tekst is gebaseerd op bronnen uit de 19de eeuw. (Publieke domein) De tekst geeft hierdoor de zienswijzen van die tijd weer.

Richard Jan Kellerman (1816 - 1890) was een Nederlands generaal-majoor der artillerie, onder meer officier in de Militaire Willems-Orde.

Loopbaan

Kellerman volgde als cadet-sergeant de Koninklijke Militaire Academie, werd op 16 juni 1834 benoemd tot tweede luitenant bij het Leger in Oost-Indië, op 27 augustus aldaar bij de artillerie geplaatst en op 8 augustus 1838 bevorderd tot eerste luitenant bij het personeel van eerder genoemd wapen, waar hij op 18 april 1843 benoemd werd tot kapitein. Tijdens de derde expeditie naar Bali werd hij aangewezen als commandant van de zesde compagnie.

Derde expeditie naar Bali

Reeds bij de hardnekkige en bloedige, maar vergeefse bestorming van het sterke Djagara door de hoofdcolonne op de 15de april 1849 had Kellerman zich door een heldhaftig feit boven allen onderscheiden en door zijn trouw aller bewondering afgedwongen. Na de vergeefse frontaanval trok de aanvalscolonne terug, gedekt door het met succes afgegeven vuur van de door Kellerman gecommandeerde batterij, en reeds waren de afgematte en gedunde troepenafdelingen buiten het bereik van het moorddadig geweer –en kanonvuur van de vijand, toen de batterijcommandant, in de nabijheid van de zo goed verdedigde vijandelijke wallen, een blijkbaar vergeten, dodelijk gewonde soldaat zag liggen, die een poging deed om op te staan, maar weer machteloos ineen zonk. Kellerman gaf, terwijl hij het vuur van zijn batterij leidde, aan een dicht bij hem staande korporaal de last, om de gewonde makker te gaan halen, maar deze weifelde een ogenblik, om aan die gevaarlijke last te voldoen, want de gehele strook grond, waar de gewonde lag, werd door het hevig geweervuur van de vijand beheerst, omdat de inslaande kogels overal het stof van de vlakte op deden opstuiven. Dit ogenblik van weifeling, hoe kort ook, was voor Kellerman te lang, en voordat iemand zich nog bewust was, wat hij ging doen, had hij reeds zijn hinderlijke sabel losgegespt, de nauwsluitende uniformjas uitgetrokken, en snelde hij in hemdsmouwen, zonder zich aan de hevige kogelregen te storen, op de gevallen soldaat toe, nam de ongelukkige op zijn schouders, droeg hem achter de batterij in veiligheid, waar hij hem op het gras neerlegde, en alsof er niets gebeurd was, nam hij het commando van zijn batterij weer op. Volgens ooggetuige flankeur Louis Lust: Te Kasoemba kregen we het wel eens erg benauwd. Haast elk huis moest met de bajonet genomen worden. Ofschoon we dodelijk vermoeid waren was er voor ons van slapen geen sprake. Midden in de nacht overvielen de Balinezen ons. Dat tuig kroop tussen de linies door en stak ons in de benen of de buik, waar ze ons slechts konden raken. Plotseling werd er geroepen: Generaal Michiels is dood! Drommels, dacht ik, nu zijn we met zijn allen voor de haaien. Maar toen liet kapitein Kellerman een luchtkogel op en daaraan hadden we ons leven te danken. Nu konden we dat gespuis tenminste zien en sloegen we er op los dat het een aard had. Het bivak zag er de volgende morgen verd.. netjes uit.

Eerste expeditie naar Boni

Kellerman werd bij Koninklijk Besluit van 11 december 1849 nummer 44 voor zijn verrichtingen te Bali benoemd tot ridder in de Militaire Willemsorde vierde klasse. Bij dat besluit van 11 december 1849 vond Z.M. de de Koning goed aan de tot de tweede en derde expeditie naar Bali behoord hebbende militairen en schepelingen van de land- en zeemacht in het algemeen zijn tevredenheid te betuigen over hun bij die gelegenheid betoonde moed en volharding met de bepaling dat daarvan bij afzonderlijke dagorders, zowel in Nederland als in Indië, melding zou worden gemaakt en dat onder meer het vaandel van het zevende bataljon infanterie in Oost-Indië zou worden versierd met de Militaire Willems-Orde voor de uitstekende bijzondere diensten, door dat bataljon bewezen, bij het omtrekken en aanvallen van de versterkingen van Djaga Raga op 15 en 16 april 1849. Kellerman werd op 22 oktober 1850 bevorderd tot majoor bij het materieel, verkreeg in 1853 twee jaar verlof naar Nederland en keerde op 15 januari 1855 van Hellevoetsluis per Maria Magdalena met onder zijn commando een detachement van 110 onderofficieren en manschappen, naar Batavia terug. Hij werd daarop volgend op 3 augustus 1855 benoemd tot commandant der artillerie in de tweede militaire afdeling en werd op 6 oktober 1856 bevorderd tot luitenant-kolonel, op 24 maart 1858 benoemd tot commandant der veldbatterijen op Java.

Kellerman nam in 1859 deel aan de eerste expeditie naar Boni; het bevel van deze expeditie was opgedragen aan generaal-majoor Steinmetz met als tweede commandant kolonel Walseson; de artillerie werd gecommandeerd door Kellerman (onder zijn bevelen stond onder meer eerste luitenant Haga); tijdens deze expeditie werden de meeste manschappen ernstig aangetast door ziekten, waaronder ook Kellerman; toch bleef hij zijn sectie artillerie commanderen en werd na het vertrek van Steinmetz benoemd tot tweede commandant der expeditie. Later keerde hij op bevel met een deel van de artillerie naar Semarang terug; op de reis van Boni daarheen overleden luitenant de Graauw en 15 manschappen en bij aankomst werden ruim 40 man in het hospitaal opgenomen; 12 officieren en ruim 100 man waren intussen al als gevolg van de epidemie overleden. De expeditie was mede hierdoor derhalve totaal mislukt. Kellerman werd bij Koninklijk Besluit van 22 juni 1860 nummer 69 tot ridder in de Militaire Willems-Orde derde klasse benoemd voor zijn verrichtingen te Boni in 1859. Zijn bijnaam was inmiddels de Ajax van het Indische leger geworden vanwege zijn moedige gedrag gedurende alle gevechten die hij bijgewoond had. Hij werd op 4 oktober 1864 overgeplaatst als chef van het materieel bij het hoofdbureau der artillerie, werd later bevorderd tot kolonel, gepensioneerd als generaal-majoor titulair en overleed in 1890.

Portaal KNIL

Bronvermelding

Bronnen, noten en/of referenties:

• 1893. P.H.K. van Schendel. De Militaire Willemsorde.
• 1902. A.S.H. Booms. Edelmoedige zelfopoffering op Bali van kapitein der artillerie R.J. Kellerman– 1849 in Neerlands Krijgsroem in Insulinde. W.P. van Stockum & Zoon. Den Haag.
• 1940. G.C.E. Köffler. De Militaire Willemsorde 1815-1940. Algemene Landsdrukkerij. Den Haag.
• Informatie over officieren