Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Repelsteeltje (sprookje)

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

Repelsteeltje is de titel van een hoofdpersoon uit een sprookje, dat onder meer werd opgetekend door de gebroeders Grimm, met de Duitse naam: Rumpelstilzchen. Het verscheen vanaf de eerste uitgave van 1812 in hun Kinder- und Hausmärchen als sprookje nummer 55 (KHM55). De vroegste gedrukte versie van dit verhaal is te vinden in La Tour ténébreuse et les Jours lumineux, Contes Anglais uit 1705 van Mademoiselle L’Héritier, een Franse verzameling van feeënsprookjes.[1]

Samenvatting

Een molenaar heeft een dochter, op wie hij zo trots is dat hij beweert dat ze alles kan, zelfs goud spinnen uit stro. Als de koning dit hoort, eist hij dat ze dit voor hem doet. Ze wordt opgesloten in een kamer met stro en krijgt één nacht de tijd. Faalt ze, dan zal ze worden gedood.

Die nacht komt een mannetje dat haar belooft te helpen in ruil voor haar eerstgeboren kind. In haar wanhoop belooft ze dat. De koning is zo blij met al het goud dat hij besluit met haar te trouwen.

Na een jaar komt er een kind en komt het mannetje zijn "loon" opeisen. De koningin moet zo huilen, dat het mannetje zegt dat hij het kind niet hoeft als zij kan raden hoe hij heet. De koningin laat hierop alle namen verzamelen die ze maar kan vinden, van gebruikelijke tot ongebruikelijke, maar geen van deze namen blijkt van het mannetje te zijn. Tot iemand op een nacht het mannetje in het bos bij een vuur ziet dansen, terwijl het zingt: "Niemand weet, niemand weet, dat ik Repelsteeltje heet".

Als de koningin die naam noemt, scheurt het mannetje zichzelf in tweeën.

Varianten

Er bestaan erg veel varianten en in elk daarvan heeft de dwerg een andere naam. Soms rijdt de dwerg op een pollepel rond het vuur en wordt afgeluisterd door het dienstmeisje, in een andere variant hoort de koning zelf de naam als hij terugkeert van de jacht. Ook zijn er varianten waarin de molenaarsdochter niet een maar drie nachten achtereen stro tot goud moet spinnen. De eerste twee keer betaalt ze Repelsteeltje met de weinige kostbaarheden die ze bezit.

Achtergronden bij het sprookje

Trivia

  • De plant rapunzelklokje wordt ook wel repelsteeltje genoemd, zie ook het sprookje Raponsje of Rapunzel.
  • Er zijn verschillende Nederlandse versies van het verhaal.[5]
  • Het verhaal is verfilmd, zie Repelsteeltje (film).
  • Repelsteeltje is ook één van de hoofdpersonages in de animatiefilm Shrek Forever After. Hij laat Shrek een contract tekenen zodat deze nog één keer een dag als een Oger (folklore) kan leven, in ruil voor een willekeurige dag uit zijn kindertijd.
  • Repelsteeltje is ook één van de hoofdpersonen in de serie Once Upon a Time waarin hij magische krachten bezit, en ’De Duistere’ is.

Zie ook

Referenties

  1. º Repelsteeltje, in: T. Dekker, J. van der Kooi [et al.] (red.): Van Aladdin tot Zwaan kleef aan: lexicon van sprookjes: ontstaan, ontwikkeling, variaties. Nijmegen (1997), p. 297-301.
  2. º M.M. de Vries- Vogel (1940, 2e druk 1984), De sprookjes van Grimm, Van Holkema & Warendorf, Weesp
  3. º Volgens M.M. de Vries-Vogel in: H. Güntert (1921), Von der Sprache der Götter und Geister, Niemeyer Halle Saale
  4. º Karl Müllenhoff, Sagen, Märchen und Lieder der Herzogthümer Schleswig, Holstein und Lauenburg. Kiel 1845, p. 325-326. http://www.zeno.org/nid/20005409322
  5. º Verhalen in de Nederlandse volksverhalenbankv
rel=nofollow

q322188 op Wikidata  Intertaalkoppelingen via Wikidata (via reasonator)

rel=nofollow

Wikimedia Commons  Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Rumpelstiltskin op Wikimedia Commons.

rel=nofollow