Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Psychosomatiek
Psychosomatiek oftewel psychosomatische geneeskunde is een vakgebied dat zich bezighoudt met de wisselwerking tussen psyche en lichaam, vooral op het gebied van aandoeningen Neurotische stoornissen, stress-gebonden stoornissen en somatoforme stoornissen (tegenwoordig ook wel psychofysiologische aandoeningen genoemd). Het woord psychosomatisch komt van de Oud-Griekse woorden ψυχη (psuchè) wat "geest" betekent en σωμα (soma) wat "lichaam" betekent.
Doordat veel van de klachten niet medisch vast te stellen zijn, en de effectiviteit van de behandelwijzen dus ook niet medisch geevalueerd kan worden, heeft de pscyhosomatische geneeskunde een twijfelachtige status.
Geschiedenis
Een Romeins gezegde luidt "mens sana, in corpore sano", "een gezonde geest in een gezond lichaam" (Juvenalis). De scheiding tussen lichaam en geest in de gezondheidszorg is relatief recent nieuw, pas vanaf de Renaissance. Descartes en zijn tijdgenoten breken met een oude, Aristotelische (maar niet-christelijke) traditie dat lichaam en ziel één zijn. Door dit moderne medische paradigma van de scheiding tussen lichaam en geest zijn verbanden tussen beide in de westerse geneeskunst naar de achtergrond geschoven. Toch lijkt heden ten dage weer de tendens te zijn dat meer mensen de Holistische Visie aannemelijker gaan vinden.
Hiëronymus David Gaubius (1705 tot 1780) (Jeroen Gaub) promoveerde op 24 augustus 1725 op een proefschrift getiteld: "Dissertatio, qua idea generalis solidarum corporis humani partiur exhibitur". Er was grote belangstelling voor deze tekst over lichaam en geest en over het feit, dat het lichaam de geest beïnvloedt en de geest het lichaam.
In de tijd tussen de Renaissance en de komst van de psychoneuroimmunologie en de psychoneuroendicrinologie is het werken met psychosomatische kennis niet alleen voorbehouden tot de reguliere geneeskunde. De alternatieve geneeswijzen, waar veelal in het holistische denkbeeld wordt gesteld dat lichaam en geest één zijn, waren en zijn zeer actief op dit gebied.
Sinds 1980 is er een groep fysiotherapeuten en oefentherapeuten (Cesar en Mensendieck) die zich heeft toegelegd op het werkzaam zijn met psychosomatiek. Er bestaat een 3-jarige opleiding en een beroepsvereniging (NFP: Nederlandse vereniging voor Fysiotherapie volgens de Psychosomatiek). De fysiotherapeuten spreken over fysieke klachten die verband houden met een verstoring in de balans tussen lichamelijke en psychische belasting in relatie tot de omgeving.
Oorzaak of gevolg
Bij sommige alternatieve geneeswijze wordt zelfs een zienswijze aangehangen waarin de psychosomatische klachten hun oorsprong kunnen hebben in meer dan alleen de ervaringen van de geest in het huidige leven. In de hypnotherapie, bijvoorbeeld, worden klachten van zowel lichamelijke als geestelijke aard opgelost door regressie (herbeleving). Het is mogelijk dat de oorzaken gevonden worden in ervaringen als foetus tijdens de zwangerschap of nog eerder, in vorige levens.
In de energetische alternatieve geneeswijzen die werken met de kennis van chakra's en aura wordt gesteld dat een verstoring in de energie zich langzaam verdicht vanaf de aura, via de chakra's tot in het fysieke lichaam. Verstoringen geven steeds sterkere signalen naarmate de energieën zich verder verdichten, en als men zich snel bewust wordt van een klacht (bijvoorbeeld als deze nog alleen in de aura is) is het mogelijk om deze aan te pakken en op te lossen voordat ze tot een fysieke klacht leidt.
Psychosomatische ziekten
Een groot aantal klachten is niet of moeilijk medisch te bewijzen. Toch zijn er gefundeerde redenen waarom symptomen optreden zoals Jung beschreef: "Iemand met voortdurende angst, heeft daar gegronde reden voor."
Psychosomatische ziekten zijn modegevoelig. Als de medische kennis toeneemt verschuift de aandacht, en daarmee het aantal lijders. Fibromyalgie, burn-out, chronisch vermoeidheidssyndroom, functionele hypoglykemie, posttraumatische dystrofie, RSI, spasmofilie, ADHD, hyperventilatie zijn voorbeelden van aandoeningen waarbij wel een grote psychische component werd en soms nog wordt vermoed.