Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Plantsoen gemeentehuis (Sint Annaparochie)
| Plantsoen gemeentehuis (Sint Annaparochie) | ||
| lantsoen Sint Annaparochie kort na de aanleg in 1937 | ||
| lantsoen Sint Annaparochie kort na de aanleg in 1937 | ||
| Type | plantsoen | |
| Locatie | Sint Annaparochie | |
| Coördinaten | 53°16′N 5°39′E | |
| Opening | 1937 | |
| Architect | Jan Jacob Schipper | |
| Detailkaart | ||
  | ||
Het Plantsoen gemeentehuis is een plantsoen in de Nederlandse plaats Sint Annaparochie. Het is in 1937 opgeleverd als naar een ontwerp van tuinarchitect Jan Jacob Schipper en grenst aan het voormalige Gemeentehuis van het Bildt.
Ontwerp
In 1935 tekende architect Andries Baart sr. een uitbreidingsplan voor Sint-Annaparochie. Hierop waren drie plantsoenen ingetekend. Onder leiding van burgemeester Lucas Poppinga werd naar een tuin- en landschapsarchitect gezocht om deze plantsoenen nader uit te tekenen. Via Gerardus Jan Pannekoek, destijds het hoofd der plantsoenendienst te Leeuwarden, kwam de gemeente uit bij Schipper.
Van januari tot maart 1936 tekende Schipper een ontwerp uit. Hier is een blauwdruk bewaard van gebleven.[bron?] Voor de hernieuwde aanvraag in mei 1936 werd een eenvoudigere tekening gemaakt, die de kans op toewijzing van subsidiëring moest vergoten. In juni 1936 werd de toewijzing door het Ministerie gedaan. De aanleg van een dergelijk project midden in de crisis van de jaren dertig van de 20e eeuw was hoogst ongebruikelijk.[bron?] Er werd getracht om meerdere plantsoenontwerpen in het dorp gefinancierd te krijgen binnen financiering uit de woningwet.[bron?] In tijden van grote werkloosheid werd financiering voor dit eerste groenproject in eerste instantie afgewezen door het Ministerie van Binnenlandse Zaken.[bron?] De hernieuwde aanvraag slaagde, onder de voorwaarde dat het binnen de begroting zou blijven en het geen precedent mocht scheppen voor nieuwe aanvragen door de gemeente en andere gemeenten.[bron?] De realisering was volledig afhankelijk van de inzet van arbeiders uit de werkloosheidswet. Door de gestelde voorwaarde van het Ministerie slaagde een latere aanvraag tot een vaste aanstelling voor de functie van Schipper niet.[bron?] Het leidde er eveneens toe dat de andere twee plantsoenen niet gerealiseerd werden.[bron?]
Bij de aanstelling van Schipper door voormalige gemeente Het Bildt en bestellingen van beplanting voor het plantsoen was Gerardus Jan Pannekoek nauw betrokken. Schipper & Pannekoek schreven vanaf 1937 de publicatiereeks Ontwerpen, aanleggen en beplanten van tuinen waarmee ze standaardisering binnen de het Nederlandse groenbeheer beoogden en bewerkstelligden. Deze literatuur groeide uit tot het handboek voor Nederlandse tuinarchitecten en landschapsbeheer. Hiermee groeiden Schipper & Pannekoek uit tot de autoriteit op het gebied van de Nederlandse tuinarchitectuur.
De standaardisering die Schipper & Pannekoek in hun boeken weergeven bevat een aantal elementen die voor het eerst (op de blauwdruk en) in het ontwerp van het plantsoen terug te vinden zijn.[bron?] Uit onderzoeken in 2021 bleek het ontwerp van het plantsoen het eerste ontwerp van Jan Jacob Schipper te zijn.[bron?] Het plantsoen neemt daarmee een unieke plaats in, binnen het oeuvre van Schipper en voor Nederland.[bron?]
Aanpassingen
Vanaf 1969 zijn er door meerdere uitbreidingen van het voormalige gemeentehuis van het Bildt steeds kleine stukjes van het plantsoen afgesnoept. Met name de uitbreidingen van 1983 en 1990 deden een flinke aanslag op het plantsoen. Er is altijd veel protest geweest op de uitbreidingen. In 1988 werden er meer dan 600 handtekeningen en 450 bezwaarschriften aan de gemeente aangeboden ten behoeve van behoud van het plantsoen toen met de uitbreiding van het gemeentehuis 500 m2 verdween en de burgemeester herbestemming tot een parkeerterrein niet uitsloot.[1][2] In 1990 werd aan de oostzijde een toevoeging gedaan ter compensatie.
Na een jarenlange verwaarlozing volgde in 2007 volgde een renovatieprocedure. Er werden drie schetsen gemaakt. Er werd gekozen voor een nieuw modern ontwerp. In 2009 werd het ontwerp uitgevoerd, maar door budgetoverschrijding werden niet alle onderdelen gerealiseerd. Begin 2021 werd er een inventarisatieronde gedaan en een werkgroep ingesteld voor herinrichting van het plantsoen.
Engelse Landschapstuinen
Op de locatie van het plantsoen hebben eerder twee Engelse Landschapstuinen gelegen:[bron?]
- Engels Landschapspark Oostenburg (1842-1866) door vermoedelijk Lucas Pieters Roodbaard en Lambertus Vlaskamp
- Engelse Landschapstuin (1875-1936) door Gerrit Vlaskamp
Het park welke de kapitale villa Huize Oostenburg omringde lag voor een klein deel over het huidige plantsoen. De omvang van dit gehele park omvatte circa 2 hectare. De Engelse tuin door Gerrit Vlaskamp omringde de villa van Arjen Pieters Wassenaar en was circa 1 hectare groot. Een deel van de Engelse tuin liep achter de villa, het overgrote deel was een boomgaard toebehorend aan het werk van Vlaskamp.
Externe link
- Plantsoen Sint Annaparochie 1937 - 2009, Bildts Filmhuus
| Bronnen, noten en/of referenties
|
