Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Pierre Leroux
Pierre Henri Leroux (Bercy, 7 april 1797 - Parijs, 12 april 1871) was een Frans filosoof, vrijmetselaar en politieke econoom.
Leven
Leroux werd geboren in Bercy, nu een deel van Parijs, als de zoon van een ambachtsman. Zijn opleiding werd onderbroken door de dood van zijn vader, wat hem dwong om zijn moeder en familie te ondersteunen. Hij werkte eerst als metselaar waarna hij zich als componist kon bewijzen. Samen met P. Dubois lag hij aan de basis van de krant Le Globe, die het officiële orgaan van de saint-simonisme-gemeenschap werd, een gemeenschap waarvan hij een prominent lid werd in 1831. In november van hetzelfde jaar, toen Prosper Enfantin leider van de Saint-Simonisten werd en predikte voor de bevrijding van de vrouwen en de couple-prétre rolverdeling, nam Leroux afstand van de sekte. In 1834 publiceerde hij een essay getiteld "Individualisme en socialisme", dat, ondanks de boodschap van scepsis jegens beide tendensen, de term socialisme introduceerde in het Franse politieke discours. In 1838 publiceerde hij samen met Jean Reynaud, die ook afstand had genomen van het saint-simonisme, de Encyclopédie nouvelle (eds. 1838-1841). Onder de artikels die hij in de encyclopedie opnam waren "De l'Egalité" en "Refutation de l'éclectisme", welke later als afzonderlijke werken verschenen.
In 1840 publiceerde hij zijn verhandeling "De l'Humanité" (2e ed. 1845), die de meest volledige expositie van zijn politieke ideeën bevat, een essay dat ook beschouwd werd als het filosofisch manifest van het humanitarisme. In 1841 richtte hij de Revue indépendante op, met de hulp van George Sand, op wie hij trouwens een grote invloed heeft gehad. Haar "Spiridion" was gewijd aan hem, en "Sept cordes de la lyre", "Consuelo" en "La Comtesse de Rudolstadt" werden geschreven onder de humanitaristische inspiratie. Leroux werd ook verwikkeld in de filosofische controverse tussen F.W.J. Schelling en de Jong-Hegelianen in de vroege jaren 1840. Een gunstige kritiek zijnentwege op de standpunten van Schelling leverde hem een publiek antwoord op van Hegels leerling Karl Rosenkranz. Leroux bleef geïnteresseerd in de Duitse filosofie en literatuur. hij vertaalde en becommentarieerde ook een aantal geschriften van Goethe.
In 1843 richtte hij in Boussac een drukkersvereniging, georganiseerd volgens zijn ideeën, en stichtte de "Revue sociale". In 1848 werd hij lid van de vrijmetselaars. Bij het uitbreken van de revolutie van 1848 riep Leroux de republiek uit in Boussac, om er de burgemeester van te worden op 25 februari. Vervolgens werd hij verkozen tot de grondwetgevende vergadering, en in 1849 tot de Wetgevende Vergadering, waar hij een fractie vormde met de radicale socialistische afgevaardigden en vaak sprak, hoewel zijn toespraken werden bekritiseerd als abstract en mystiek. Hij publiceerde ook talrijke publicaties, waaronder "La plutocratie" (1848), een andere term die hij lijkt te hebben bedacht. Als tegenstander van Louis Bonaparte ging Leroux in ballingschap na de staatsgreep van 1851 en vestigde hij zich met zijn gezin in Jersey, waar hij agrarische experimenten opzette en zijn socialistisch gedicht "La Grève de Samarez" schreef. Na de definitieve amnestie van 1869 keerde hij terug naar Parijs. Hij steunde de Commune van Parijs, maar stierf voor deze revolutie werd neergeslagen.
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Pierre Leroux op Wikimedia Commons.
| Bronnen, noten en/of referenties
|
.jpg){kind=link}
