Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Pedagogiek
Pedagogiek of opvoedkunde is de studie van de manier waarop volwassenen, (onderwijzers, ouders, opvoeders) jeugdigen grootbrengen met een bepaald doel. Een beoefenaar van deze studie heet een pedagoog. De studie van het onderwijs wordt onderwijskunde genoemd. De studie van het lesgeven zelf heet didactiek.
Opvoedingswetenschap
De pedagogiek is de wetenschap van de ontwikkeling van een kind tot aan zijn volwassenheid. Pedagogiek is afgeleid van het Griekse woord 'paidagoogia' wat letterlijk 'kinderleiding' betekent. De wetenschap bestudeert de opvoeding, de ontwikkelingsfasen, en ook de relatie tussen het kind en zijn omgeving: familieleden, school, vriendjes en vriendinnetjes, de gebouwde omgeving, media, etc. De nadruk ligt vooral op het handelen. Onder pedagogie wordt de praktijk van het opvoeden verstaan. Men onderzoekt ook de opvoeding van kinderen die moeilijk opvoedbaar zijn. Ze leven in een moeilijke situatie of het dreigt verkeerd te lopen.
Opmerkelijk is dat de opvoedingswetenschap (pedagogiek) lang niet in alle landen als zelfstandige wetenschap bestaat, in Nederland en Vlaanderen is dit overigens wel het geval.
Binnen de pedagogiek worden de volgende specialisaties onderscheiden;
- sociale pedagogiek, soms ook volwassenenpedagogiek genoemd
- onderwijspedagogiek (met inbegrip van didactiek, en onderwijskunde)
- klinische pedagogiek
- gezinspedagogiek
- theoretische pedagogiek
- forensische pedagogiek
- historische pedagogiek bestudeert hoe in het verleden pedagogen (onderwijzers en ouders) gestalte gaven aan de wens jeugdigen met een bepaald doel groot te brengen.
- orthopedagogiek bestudeert het grootbrengen van jeugdigen met een handicap: ontwikkelingsstoornis zoals ADHD of leerstoornis zoals dyslexie.
Sommigen menen dat er theorieën zijn die altijd en overal zouden gelden over het (beïnvloeden van) menselijk gedrag. Anderen menen dat het menselijk gedrag niet is te voorspellen, en gaan "slechts" na hoe het in het verleden is toegegaan. Soms wordt pedagogiek gezien als een vorm van toegepaste psychologie.
In de theorie heeft men verder acht terreinen van opvoeding onderkend: emotionele vorming, esthetische vorming, ethische vorming, intellectuele vorming, lichamelijke opvoeding, persoonlijkheidsvorming, seksuele opvoeding en sociale vorming.
Opleiding
Een universitaire studie in de pedagogiek wordt aangeboden in:
- Universiteit van Amsterdam
- Vrije Universiteit van Amsterdam
- Vrije Universiteit Brussel
- Universiteit Gent
- Rijksuniversiteit Groningen
- Universiteit Leiden
- Katholieke Universiteit Leuven
- Radboud Universiteit Nijmegen
- Universiteit Utrecht
Bekende Nederlandse en Belgische pedagogen
- Ovide Decroly
- Lea Dasberg
- Jan-Dirk Imelman
- Philip Kohnstamm
- Martinus J. Langeveld
- Rob Lubbers
- Johannes Henricus Nieuwold
- Jan Rispens
- Jan Waterink
- Marinus van IJzendoorn
Bekende buitenlandse pedagogen
- Anne Bamford
- Jan Amos Comenius (1592-1670)
- Jean-Jacques Rousseau (1712-1778)
- Johann Heinrich Pestalozzi (1746-1827)
- Johann Friedrich Herbart (1776-1841)
- Friedrich Fröbel (1782-1852)
- Don Bosco (1815-1888)
- Wilhelm Dilthey (1833-1911)
- John Dewey (1859-1952)
- Rudolf Steiner (1861-1925)
- Maria Montessori (1870-1952)
- Helen Parkhurst (1887-1973)
- Célestin Freinet (1896-1966)
- Thomas Gordon (1918-2002)
- Loris Malaguzzi (1920-1994)
- Paulo Freire (1921-1997)