Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Opium
(slaapbollen, Papaver somniferum)
Voor de Belgische popgroep zie : Opium (band).
Opium is het ingedroogde melksap van de opiumpapaver of slaapbol (Papaver somniferum; 'somniferum' betekent 'slaap brengend'), dat een aantal alkaloïden bevat waarvan codeïne, morfine, noscapine en papaverine de belangrijkste zijn. Middelen die uit opium worden geëxtraheerd, worden opiaten genoemd, maar niet alle opiaten worden uit opium gewonnen.
Opiaten en verwante stoffen
Heroïne is een morfinederivaat dat ontstaat door acetylering van morfine. Er bestaan nog andere opiaten met soortgelijke eigenschappen: pijnstillend, sederend (slaapverwekkend), hoestonderdrukkend en constiperend (darmwerking vertragend). Al deze stoffen zijn in meer of mindere mate verslavend. Codeïne is dat enigszins, morfine vrij sterk en heroïne zeer sterk. De verwante stof methadon, die gebruikt wordt bij het afkicken van heroïneverslaafden, is een synthetische verbinding met een morfineachtige werking.
Opium werd vroeger ongezuiverd gebruikt door het te eten. Dat was in China tot in de 18e eeuw de gebruikelijke wijze om opium te consumeren. Het roken van opium zou volgens Chinese bronnen in Taiwan zijn ontdekt. Opium werd in China zelf eeuwenlang met mate gebruikt als medicijn of als genotmiddel, maar Marco Polo maakt geen gewag van opium. Toen de VOC en de Britse Oost-Indische Compagnie de Chinezen steeds meer opium gingen verkopen, kreeg de Chinese regering oog voor de ontwrichtende uitwerking van de opiumhandel. Pogingen om de invoer een halt toe te brengen werden in de opiumoorlogen door de Westerse landen met veel geweld verijdeld. Pas na de machtsgreep van Mao Zedong kwam er een eind aan de voor China verwoestende massale opiumverslaving.
Verslaving aan opiaten is overal ter wereld nog een belangrijk sociaal en medisch probleem, maar morfine en heroïne behoren ook nog steeds tot de meest effectieve pijnstillers. De indicaties voor codeïne zijn vooral het bestrijden van matig ernstige pijn, het tegengaan van kriebelhoest en een lage dosis is werkzaam tegen diarree.
Opiumwinning
De opium wordt gewonnen door de slaapbol, oftewel de zaaddoos die de plant vormt nadat hij is uitgebloeid, in te kerven. Hierbij komt wit melksap naar buiten druppelen dat op de zaaddoos bruin opdroogt. Het gestolde wondsap wordt daarna verzameld. Door zuivering worden hieruit morfine en codeïne gewonnen en door chemische bewerkingen heroïne.
De slaapbol is niet moeilijk te telen in niet al te koude klimaten. Door gebrek aan een centrale regering met voldoende autoriteit wordt tegenwoordig vooral in Afghanistan, in de Gouden Sikkel, veel opium verbouwd. Tot 1991 was Myanmar, in de Gouden Driehoek, het grootste opiumproducerende land.
De VOC dreef voor een belangrijk deel op de lucratieve handel in opium[1]. Zij liet de distributie na 1745 over aan de Sociëteit van den Amfioen Handel.
Trivia
- Een ouder woord voor "opium" is heulsap en amfioen of amphioen.
- Het woord "opium" wordt ook op andere manieren gebruikt. Zo werd door Karl Marx religie (in een fenomenologische definitie) ook gezien als een opium van het volk en door Lenin als een opium voor het volk. Hiermee wordt bedoeld dat het volk d.m.v. religie zich rustig houdt respectievelijk rustig gehouden wordt.
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Opium op Wikimedia Commons.
Bronvermelding
Bronnen, noten en/of referenties:
- º *Martijn Burger (2003). The Forgotten Gold? The Importance of the Dutch opium trade in the Seventeenth Century. Eidos. University College Utrecht Academic Magazine. Issue 2/2003. URL bezocht op 13 december 2007.
