Karate

Een karateka bezigt een kata-gevecht.

Karate oftewel karate-do (空手道 of 唐手道) is een zelfverdedigingskunst en vechtsport afkomstig uit Okinawa, Japan. Een beoefenaar van karate heet een karateka. Karate komt van de Japanse woorden (kanji) kara (空) te (手), wat "lege hand" betekent. De volledige naam is karate-dõ, hierbij wordt naast de kanji voor karate (空手) ook de kanji do (道) gebruikt. Do kan worden vertaald als "(leer)weg, (les)pad, route, lering, reis".

Geschiedenis

Over de exacte oorsprong van karate tast men nog in het duister, maar reeds tijdens de Meiji-periode was karate heel bekend bij het Japanse volk. Er zijn verschillende verhalen in de omloop.

Oorspronkelijk betekende karate "Chinese hand", in het Japans wordt het Chinese teken Tang als Kara gelezen. Het Chinese karakter slaat terug op de Tang-dynastie. Op het eiland Okinawa is dit dan ook de betekenis die men nog steeds aan de term karate geeft. In 1937 werd de betekenis van karate echter gewijzigd en las men het in het Japans als lege (kara) hand (te). Dit niet in de laatste plaats omdat de Japanners niet op goede voet stonden met de Chinezen en derhalve een verwijzing naar dat land niet wilden erkennen in het karate. De legende gaat dat zo'n 1500 jaar geleden een boeddhistische priester, Daruma Taishi (ook bekend als Bhodi Dharma), vanuit Zuid-India naar China reisde om er de 18 mysteries van Lohan Tao te onderwijzen in het Shaolin klooster te Chung Shan in de Hunan provincie.

Daruma's mysteries van Zen waren zeer moeilijk aan te leren en de intense beoefening van soberheid tijdens de opleidingsperiode putte zijn volgelingen zowel geestelijk als lichamelijk volledig uit. Velen die zijn onderrichtingen wilden bestuderen moesten onderweg opgeven. Om deze toestand recht te zetten onderwees Daruma hen in een bepaalde doctrine, de onscheidbaarheid van lichaam en geest (Eki Kinkyo) genaamd, de basis van het Chinese Kempo (Kempo = vuist van Shaolin). Eigenlijk was dit gewoon een oefenening om het lichaam gezond en sterk te houden.

De Shaolin (op zijn Japans: Shorin) vechtkunst regeerde in China en kende een bloei van honderden jaren. Geleidelijk aan vond de Shaolin-kunst van de zelfverdediging haar weg naar Okinawa via imigranten en handelsroutes. Hoewel Okinawa al wel degelijk een geheel eigen vorm van Kempo kende ('Shuri-Te' of 'Bushi-te'), werd de ontwikkeling van het Okinawa-karate sterk beïnvloed door Shaolin. Op Okinawa ontstonden stijlen die aan deze invloeden doen herinneren zoals 'Shorin Karate' en 'Shorinji Kempo'. De originele ontwerper van de oudste Okinawaanse krijgskunst, Shuri-Te (ook wel Tote-Jitsu genoemd), was Sokon 'Bushi' Matsumura (1798-1890). Hij zou volgens de overleveringen later het Shaolin klooster in China hebben bezocht. Sokon Matsumura was het hoofd van de beveiliging in Shuri Castle op Okinawa. Hij wordt tot op de dag van vandaag gezien gezien als de originele grootvader van Karate. Hij ontwikkelde de vroegere voorloper van Karate in Shuri Castle dat door velen dan ook niet voor niets wordt beschouwd als het mekka van Karate. Karate mag dus ondanks haar invloeden wel degelijk gezien worden als een originele Okinawaanse zelverdedigingskunst. Het was de enige kunst ter wereld die, noodgedwongen door wetgeving, geen gebruik maakte van wapens. Dit in tegenstelling tot het Chinese Kempo!

In Okinawa werd karate eeuwen na elkaar in het geheim beoefend tot het in 1901 opdook als onderdeel van het onderwijsprogramma in de eerste middelbare school van Okinawa. Meester Anko Itosu was de eerste (officiele) instructeur en een persoonlijk leerling van Sokon Matsumura. Het was aan deze school dat Meester Gichin Funakoshi zijn opleiding genoot en in 1916 introduceerde hij karate in Japan. Meester Funakoshi werd de pionier van het moderne karate en hij zou de rest van zijn leven wijden aan het populariseren ervan. Ondanks dat iedereen zijn stijl 'Shotokan' begon te noemen drukte Funakoshi iedereen op het hart dat die naam door zijn leerlingen aan het Karate was gegeven en niet door hemzelf. Funakoshi was in principe tegen stijlnamen zoals we in zijn boek Karate Nyumon kunnen lezen. Voor Funakoshi was alle Karate gewoon Karate, niets meer en niets minder.
In zijn voetsporen kwamen er nog andere karatemeesters van Okinawa naar Japan. Het karate kende er een snelle verspreiding en er werden al snel veel karatescholen opgericht. Daaropvolgend werden er toernooireglementen opgesteld om van karate een competitiesport te maken.

Tijdens de Japanse bezetting van Korea werd het de Koreanen verboden om eigen cultuur te beoefenen. Koreanen mochten echter wel Kendo, Judo en Karate beoefenen. Ondanks dat de Koreanen wisten dat hun voorouders ooit eigen krijgskunsten beoefendhadden onder de namen Subak en Taekgyeon wist niemand hoe deze eruit moesten hebben gezien. Het boek de Muyedobotongji was hun enige stille getuigen en van plaatjes kon niemand leren. Met behulp van het Okinawaanse Karate konden de Koreanen beginnen aan een reconstructie die vandaag de dag bekend staat als Taekwondo. Karate bleef echter ook populair in Zuid-Korea onder de namen Kong Soo Do en Tang Soo Do.

Karate is een vechtsport maar het bevat alles behalve agressie. Bij karate gaat het dus niet om het winnen of verliezen, maar om een verbetering van het karakter. Karate mag uitsluitend voor zelfverdediging gebruikt worden en zoals een gezegde luidt: "Karate Ni Sente Nashi", ofwel "In karate is er geen eerste aanval". Een ander beroemd gezegde luidt: Een vermeden gevecht is een gewonnen gevecht'.

Graden en banden

Een beginnende karateka begint met de witte band. Afhankelijk van de stijl, zijn er voor de hogere banden (die steeds donkerder worden, aangezien de banden vroeger overschilderd werden) meestal een, maar soms ook twee banden. De hoogste band voor het behalen van de zwarte band is de 1e kyu, de bruine band. Bij de meeste stijlen zijn er twee bruine banden, de 1e en 2e kyu, bij een enkele alleen een bruine band en bij sommige stijlen drie bruine banden. Daarna is men klaar om de zwarte band te halen. Daar gelden weer de dangraden. De 1e dan is de eerstbehaalde zwarte band. Bij zeer hoge dangraden kan de kleur wijzigen naar rood-wit of een dubbelbrede witte band. Na de 6e of 7e dan worden dangraden vaak alleen nog maar uit respect toegekend, of voor een jarenlange toewijding aan de kunst/sport. De hoogste graad is de 10e dan.

Stijlen

Bij karate onderscheidt men verschillende stijlen, elk met hun eigen aspecten en regels. De Federation of All Japan Karatedo Organization erkent 4 zogenoemde traditionele stijlen (de Yondai Ryuha), dit zijn:

• Goju-ryu
• Shotokan
• Shito-ryu
• Wado-ryu

Daarnaast bestaan nog vele andere stijlen, zoals:

• Genseiryu
• Isshin-ryu
• Kissaki-kai
• Kyokushinkai (full-contact karate)
• Shindo Jinen-ryu
• Bepaalde stijl in karate, ook wel Kraanvogeltechniek genoemd. Deze stijl komt ook voor bij kungfu en enkele gelijksoortige vechtkunsten, waar ook stijlen van andere dieren beoefend worden.

Onderdelen

Karate bestaat uit kihon of basistechnieken, kata of een ingebeeld gevecht tegen meerdere tegenstanders, kumite of gevecht en tameshiwara of breektechnieken.

Externe links

• Internationale Budo Federatie Nederland (IBF)
• Karatenomichi World Federation
• De Nederlandse Karate Associatie
• International Traditional Karate Federation
• Karate do Bond Nederland (KBN)
• Stichting Karate Nederland (SKN)

  Intertaalkoppelingen via Wikidata (via reasonator)

  Vrije mediabestanden over Karate op Wikimedia Commons