José María Valente Bover y Oliver s.j. (Vinaroz, 15 juli 1877 – Sant Cugat del Vallès, 22 oktober 1954) was een Spaans rooms-katholiek theoloog en Bijbelgeleerde.

Leven

Hij haalde zijn doctoraat in de filosofie aan de Pauselijke Universiteit in Rome (Gregoriana). Hij trad in de Sociëteit van Jezus op 15 december 1895 in Verula (Zaragoza), en werd op 26 juli 1910 in Tortisa (Tarragona) tot priester gewijd. Professor in de Heilige Schrift (1911–1950) en tekstcriticus van het Nieuwe Testament. Hij stond ook bekend als marialoog en schreef diverse boeken over Maria. In 1941 werd hij aangesteld als voorzitter van de nieuw opgerichtte Spaanse Mariologische Commissie^[1] en als lid van de Pauselijke Bijbelcommissie.

In 1943 gaf hij zijn eerste editie uit van een tekstkritische uitgave van het Griekse Nieuwe Testament, met een Latijnse „Neo-Vulgaat”-versie. Hij gaf later nog drie edities uit. Zijn plan om een drietalige editie uit te geven werd uitgevoerd door José O'Callaghan in 1977, met de Griekse en Latijnse tekst in parallelle kolommen, en onderaan de Spaanse vertaling door Bover.^[2]

Bover stond sceptischer tegenover „Alexandrijnse” tekstvarianten dan Westcott en Hort. Zijn tekstuitgave lijkt meer op die van Von Soden.^[2] De tekstcriticus Bruce Metzger had na het overlopen van Bovers studies van individuele passages de indruk dat José Bover soms toeliet dat dogmatische consideraties een invloed hadden op zijn beoordeling van tekstvarianten.^[3]

In 1948 gaf Bover samen met Francisco Cantera Burgos een Castiliaans Spaanse Bijbelvertaling uit. Dit was de eerste katholieke bijbeluitgave, die gebaseerd was op een tekstkritische uitgave van de Griekse, Hebreeuwse en Latijnse tekst. Cantera zorgde voor de vertaling van de Hebreeuwse Bijbel, en Bover voor het Nieuwe Testament.

Zijn broer, Isidoro Bover, zat een tijd in de gevangenis in Mexico, werd in 1914 uitgewezen en werd in Spanje in 1936 tijdens de revolutie geëxecuteerd. Isidoro Bover werd in 1995 zaliggesproken.

Werken (selectie)

José M. Bover gaf meer dan 300 titels uit.

(en) 1920-1954, Jesus the Messiah: the four Gospels in one narrative according to the chronological order
(en) 1931, Three studies from S. Paul
1942, Deiparae Virginis consensus, corredemptionis ac mediationis fundamentum
1943, Nuevo Testamento: versión directa del griego, con notas exegéticas
1946, Teologia de San Pablo, theologie van St. Paulus
1946, El Evangelio de San Mateo
1946, María, mediadora universal, o, Soteriología mariana : estudiada a la luz de los principios mariológicos
1948, samen met Francisco Cantera, Sagrada Biblia, Versión Critica Sobre Los Textos Hebreo Y Griego – Tomo I & Tomo II, Bijbelvertaling.
Novi Testamenti Biblia graeca et latina (ed. CSIC, Madrid 1943, 5e ed. 1968)
1953, Novi Testamenti Biblia Graeca et Latina
1977, Nuevo Testamento trilingüe