Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Iotacisme
iotacisme of itacisme (Grieks: ἰωτακισμός, iôtakismós) is het verschijnsel dat letters vervangen worden door de klank van de klinker i.
Het iotacisme in het Grieks
Tussen de vijfde en de derde eeuw v.Chr. begonnen er in de uitspraak van het Oudgrieks klankverschuivingen plaats te vinden. Hoewel er in het klassieke Grieks vele klinkers en tweeklanken werden gebruikt, bestond de neiging om deze steeds meer als een [i] uit te spreken.
| Letter(s) | Uitspraak zonder iotacisme | Uitspraak met iotacisme |
|---|---|---|
| η | [ɛː] | [i] |
| υ | [y] | |
| ει | [eː] | |
| ηι | [ɛːi] | |
| οι | [oɪ] | |
| υι | [yː] |
In modern Griekse uitspraak worden al deze klinkers en tweeklanken met een [i]-klank uitgesproken.
Invloed in de tekstkritiek
Wegens het iotacisme ontstonden er varianten in bijvoorbeeld de manuscripten van het Nieuwe Testament. De woorden ὑμεις, „jullie/u”, en ἡμεις „wij” klonken hetzelfde. Wanneer een scriptorium gebruik maakte van een lector, konden deze woorden gemakkelijk verwisseld worden.
In de vierde-eeuwse Codex Sinaiticus staan veel op iotacisme gebaseerde spellingvarianten. De meeste ervan hebben geen uitwerking op de betekenis.