Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Hubert Rüscher
Hubert Rüscher was een smid en wederdoper in Münster in de periode dat radicale reformatorische groep probeerde om daar het Nieuwe Jeruzalem op te richten.
Nadat de wederdopers met de verkiezingen van februari 1534 de meerderheid verkregen over het stadsbestuur, kregen zij de macht in handen. Zij begonnen dadelijk radicale veranderingen door te voeren, zoals de stadsbewoners voor de keuze te stellen om zich te laten dopen of te vertrekken. Zij bevestigden ook de macht van ’profeten’. Jan Matthijs en Jan van Leiden waren prominente figuren onder deze profeten.
De smid had een belangrijke en respectabele functie destijds. Zonder de smid had men geen hoefijzers, geen zwaarden,... Hubert Rüscher was een zelfbewust lid van de gilde en zei ook wat hij dacht. Toen hij op een nacht – waarschijnlijk in maart – ingedeeld was als nachtwaker, uitte hij zijn ontevredenheid over een aantal radicale ingrepen. Hij zei:
- De profeten en predikers willen zo lang profeteren tot ze ons ombrengen. Ze moeten wel de Duivel in het lijf hebben.
Iemand die de uitspraak gehoord had, ging dit aangeven. Hij werd naar het ’domhof’, de woning bij de kathedraal, gebracht, waar Jan Matthijs en Jan van Leiden samen over hem als rechter optraden. Het oordeel vielt snel. Rüscher werd ter dood veroordeeld omdat hij Gods toorn heeft opgewekt. Het is Gods Wil dat het volk gewillig is maar Rüscher is onwillig. Alle zonde moet uitgeroeid worden en daarom verdiende Rüscher de dood.
Omdat de voormalige officiële stadsbeulen de stad waarschijnlijk al lang verlaten hebben, moest men dit op een andere manier oplossen. Jan van Leiden probeert Rüscher zelf te doden en steekt hem een paar keer links en rechts met een hellebaard. Het lukte hem voorlopig niet om Rüscher te doden en Rüscher werd voorlopig weer naar de gevangenis gebracht.
Er breekt tumult uit waardoor Jan van Leiden in woede uitbreekt. Hij scheurt zijn kleren en roept onder andere dat de deur van genade gesloten is, dat God vertoornd is en wil straffen.
Rüscher werd er opnieuw bijgehaald. Deze keer nam Jan Matthijs de zaak in de hand. Hij duwde Rüscher aan de muur, maar Rüscher boog zich neer tot op de grond en smeekte om medelijden. Jan Matthijs zette hem een geweer op de rug en schoot. Rüscher raakte zwaar verwond maar was nog niet dood. Hij werd naar huis gebracht en Jan van Leiden riep dat hij wel weer gezond zou worden, maar Hubert Rüscher overleed acht dagen later aan de verwondingen.
Hiermee overschreden de wederdopers een grens. Zij die Christus wilden navolgen, hadden nu iemand van het leven beroofd.
Bronnen
- Carsten Fischer, Die Täufer in Münster (1534/1535) – Recht unnd Verfassung einer chilliastischen Theokratie, erste europäische Internetzeischrift für Rechtsgeschichte, https://forhistiur.net/media/zeitschrift/0408fischer.pdf
Ein Gottesstaat in Münster | Das Täuferreich von Münster (1/2) | Was bisher geschah | Podcast op YouTube