Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Herdersmat
| |||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||
|
|
|
|
|
|
|
| ||
|
| |||||||||
Het herdersmat is - in tegenstelling tot het nog snellere narrenmat - een onder beginnende schakers veel voorkomend openingsmat in het schaakspel. Het ontstaat als wit met dame en loper de zwarte pion op f7 onder vuur neemt, en zwart deze dreiging over het hoofd ziet.
De grondvorm van dit mat is:
- 1. e2-e4 e7-e5
- 2. Lf1-c4 Pb8-c6
- 3. Dd1-h5 Pg8-f6?? (wil de dame verjagen, maar overziet de dreiging)
- 4. Dh5xf7#
Het herdersmat kan ook ontstaan als wit de dame naar f3 speelt en zwart bijvoorbeeld 3...d6?? antwoordt, maar 3. Dh5 lokt de fout van zwart uit. Eerst 2. Dh5 (met aanval op pion e5) is eveneens mogelijk. Hetzelfde mat kan ook op een iets later moment ontstaan, of door zwart worden gegeven op f2.
Gevorderde schakers zullen afzien van de poging Dh5 omdat zwart zich gemakkelijk tegen de dreiging kan verdedigen met 3...g6, waardoor wit slechts tijd verliest in de ontwikkeling van zijn stukken. Op f3 staat de dame de natuurlijke ontwikkeling van het witte paard op g1 in de weg; ook kan de witte dame daar eveneens gemakkelijk worden aangevallen.
Zwakte van f7
In de beginstelling wordt f7 alleen door de zwarte koning gedekt. Deze zwakte van pion f7 (f2 voor wit) is een motief dat in diverse openingsvarianten een rol speelt. Zo is in het tweepaardenspel na 1. e4 e5 2. Pf3 Pf6 3. Lc4 Pf6 de uitval 4. Pg5 een hoofdvariant. In het zeekadettenmat is een dubbelaanval van loper en paard op dit punt beslissend. De zwakte wordt meestal opgeheven door de korte rokade, waarna toren op f8 voor extra dekking zorgt, maar kan opnieuw ontstaan als deze toren wordt verplaatst.