Heerlijkheid Lovendael

Huize Lovendael in de situatie sinds de 18e eeuw

De Heerlijkheid Lovendael (ook wel als Lovendaal gespeld) was vanaf circa de 15e eeuw een ambachtsheerlijkheid in het buitengebied (banne) 't Ven van de Nederlandse stad Venlo.

Gebiedsafbakening

Men dient te veronderstellen dat het gebied niet groot was. Het betrof in ieder geval Huize Lovendael zelf, een neerhof, een aantal bijgebouwen waaronder een paardenstal, een boomgaard, het Sprengersbos(ch), twee bouwhoeven, een beperkte omvang aan landerijen (tenminste 50 morgen) en kreupelhout. De heerlijkheid lag in de directe nabijheid van de Fossa Eugeniana.

Ontstaansgeschiedenis

Op grond van een aantekening in de stadsrekeningen van Venlo wordt verondersteld dat het goed Lovendaal (vaak ook Lovendael geschreven) al vóór de 18e eeuw bestond. In de 16e eeuw duikt weliswaar ook de familienaam (van) Lovendaal in Venlo op, maar niets wijst op een verband met het huidige buitenhuis. Daarvóór, in 1486, komen volgens de stadsrekeningen burgemeester Jan van Stalbergen, scholtis Vogels, en de heer van Myrlaer bijeen op Loyvendaal om te spreken over "Vogelsgeding". Uit de Geschiedenis der Protestantsche Gemeente te Venlo blijkt dat Jacob van Lovendael (de Lutheraan) te Venlo in 1530 "aan den lijve" werd gestraft. Daarna werden in 1581 door een zekere Lovendael de "fundatiebrieven en registers der kerken en kloosters" opgeeist.

Bewonersgeschiedenis

Deze lijst is verre van volledig, maar in de archieven zijn de volgende bewoners aangetroffen:

• 1486 Van Myrlaer?
• 1530 Jan van Lovendael
• 1581 Lovendael
• 1646 - Matthias Hinssen
• - 1689 Joannes Hinssen x Anna Pullen
• - 1708 Petrus Hinssen x Joanna Ververs
• 1708 - 1745 Matthias Hinssen
• 1745 - 1760 Matthias Bucken x Barbara Aldegondis Duijcker
• 1760 - Anna Barbara Bucken x Theodorus Joannes Richardt
• - Jeannette Hubertine Richardt x Jean Baptise Aimé Collaes
• 1846 - Weduwe Richardt
• 1873 - Clementine Richardt
• 1896 - F. Jacobs
• 1899 - Th. Jacobs
• - 1911 Hippolyte Collaes
• 1911 - L. Hoffmann

Heerlijke rechten

Van het goed Lovendael is in ieder geval bekend dat men de volgende heerlijke rechten had:

• pachtgelden
• Recht van dode hand
• Banrecht
• Het recht van de gruit,
• Recht van eendenkooi
• Recht van duivenvlucht

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties Wiebe Jappe Alberts, Van heerlijkheid tot landsheerlijkheid (Zutphen 1978), pp. 207-208 Henri Uyttenbroeck & Jan Verzijl (1931), Bijdragen tot de geschiedenis van Venlo deel V: De omgeving der stad Venlo, buurtwegen, etc. Boek Kastelen in Limburg, burchten en landhuizen 1000-1800 Huize Lovendael op Rijksmonumenten.nl Archief Venlo Archief Venlo: Verkoop van een perceel kreupelhout, gelegen aan het Lovendaal aan de kerkfabriek, 1829 Venloosch Weekblad, 1894: vermelding zwaar slaghout bij Lovendael Venloosch Weekblad, 1873: verkoop van Canadabomen en hakhout Markt- en aankodigingsberichten, 1846: verkoop van diverse bomensoorten en hakhout Venloosch Weekblad, 1890: verkoop berken en eiken hakhout