Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Guido van Arezzo
Guido van Arezzo (Arezzo, 991 - Avellano, 17 mei? 1033) (Italiaans: Guido d'Arezzo) wordt beschouwd als een van de belangrijkste grondleggers van de muzieknotatie.
Guido van Arezzo werd onderwezen in de Benedictijnenabdij van Pomposa, nabij Ferrara. Omstreeks 1025 werd hij door bisschop Theobaldus van Arezzo aangesteld om muziekonderricht te geven in de kathedraal Sint Donatus. Het bekendste geschrift van Guido van Arezzo is de "Micrologus", daarnaast zijn overgeleverd de "Aliae regulae", "Regulae rhythmicae" en "Epistola de ignoto cantu".
Muzieknotatie
Vóór Guido's tijd kende men als notatie het systeem van de neumen en de notennamen A-B-C-D-E-F-G. Bij deze namen was het echter niet duidelijk of een secunde A-B nu groot of klein was, te meer omdat men in een verscheidenheid aan modi zong. De grote uitvinding van Guido was dat hij met behulp van de in zijn tijd overbekende hymne Ut queant laxis een methode bedacht om de grootte van de secunde stap eenduidig te kunnen noteren.
De hymne begint iedere regel een secunde hoger. Guido gebruikte de beginlettergrepen ut-re-mi-fa-sol-la als basis van zijn vastlegging. De enige halve stap in deze hexachorden-reeks is tussen de mi en de fa. Guido ontwikkelde een compleet toonsysteem gebaseerd op deze hexachorden.
Een kleine 900 jaar later, in de 19e eeuw, werden de beginletters van sancte Ioanne gebruikt om een zevende toon si aan de reeks toe te voegen. In sommige landen werd de ut vervangen door een do (van domine), omdat ut niet goed geschikt is om te zingen: men voorkomt de zogeheten glottisslag. Zo ontstond de overbekende reeks do-re-mi-fa-sol-la-si die dus niet geheel van Guido afkomstig is.
De complete hymmne-tekst luidt:
ut queant laxis
resonare fibris
mira gestorum
famuli tuorum
solve polluti
labii reatum
Sancte Ioannes!
In het tweede deel van de twintigste eeuw werd sol vervangen door so vanwege de consequente vorm, en si door ti zodat alle beginletters verschillend waren.