Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Es (plant)
| Es | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Bladeren van mannelijke 'es' (Fraxinus excelsior) | |||||||||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| Soort | |||||||||||||||||||
| Fraxinus excelsior L., 1753 |
De es oftewel Fraxinus excelsior is een plant uit de olijffamilie (Oleaceae). Het is een loofboom die van nature in Europa voorkomt. Het is een snelgroeiende boom die tot 40 m hoog wordt.
De boom is bladverliezend en heeft oneven geveerd blad, dat bestaat uit zeven tot dertien deelblaadjes. De bladeren zijn kruislings tegenoverstaand.
Deze boom bloeit voordat hij in blad komt. De vruchten zijn voorzien van 'vleugeltjes' die helpen bij de verspreiding.
Voor zaadwinning kunnen de vruchten op twee tijdstippen geoogst worden. Als ze in de eerste helft van augustus groen geoogst worden kunnen ze direct uitgezaaid worden, omdat ze dan nog geen kiemrust hebben. Bij oogst in het najaar van afgerijpte vruchten moet eerst de dan ontwikkelde kiemrust gebroken zijn voordat ze gezaaid kunnen worden.
Hout
Het hout van de es is lichtgekleurd, taai en sterk. Vanwege deze elasticiteit wordt het gebruikt voor liggers van gymnastiektoestellen en voor stelen van bijlen en spades. Ook wordt het vanwege de vlamtekening gebruikt voor meubels, vloeren en trappen.
De duurzaamheid van essenhout bij buitengebruik is echter vrij laag en het hout valt dan ook in de duurzaamheidsklasse 5, de laagste klasse.
Oude bomen in Nederland
- In het Arboretum Trompenburg te Rotterdam staan enkele essen uit 1870.
- In de polder Nieuw Bonaventura tussen Strijen en 's-Gravendeel stond tot 2001 een oude es die bijna 180 jaar oud is geworden.
- In Dwarsgracht (vlakbij Giethoorn) staat de oudste es van Nederland. Deze is ruim 220 jaar oud.
Externe links
- informatie over het hout (essen) bij het Centrum Hout
Vrije mediabestanden over Fraxinus excelsior op Wikimedia Commons