Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Ernest Claes
Ernest Claes Andreas Ernestus Josephus Claes | ||
Ernest Claes in 1931 | ||
Ernest Claes in 1931 | ||
Algemene informatie | ||
Geboren | 24 oktober 1885 | |
Overleden | 2 september 1968 | |
Werk | ||
Jaren actief | 1906-1967 | |
Genre(s) | Roman (literatuur) |
Andreas Ernestus Josephus (Ernest) Claes (Zichem, 24 oktober 1885 - Elsene, 2 september 1968) was een Vlaams schrijver.
Hij is beroemd geworden door het boek De Witte, een streekroman over een belhamel in humoristische stijl. In Vlaanderen was hij een van de meest gelezen schrijvers. Enkele van zijn werken werden gepubliceerd onder het pseudoniem G. van Hasselt.
Levensloop
Claes werd geboren in een landbouwersgezin met negen kinderen. Zijn moeder (Maria Theresia Lemmens) en zijn vader (Petrus Josephus Claes) moesten hard werken en waren beiden afstammelingen van generaties van landbouwersfamilies te Zichem. Als kind zou hij soms lui, koppig en ongehoorzaam zijn. Op school, tijdens strafstudie, las hij in De Leeuw van Vlaanderen, een werk van Hendrik Conscience.
Na zijn plechtige communie werkte hij in de drukkerij van de Abdij van Averbode. Vanaf 1898 tot 1905 studeerde hij aan het Aartsbisschoppelijk College in Herentals. Claes was een goed student.[1] Vanaf 1906 studeerde hij "Philologie Germanique" aan de Katholieke Universiteit Leuven.
In 1913 werd hij vertaler en van 1918 tot 1944 directeur van het Beknopt Verslag van het Belgisch Parlement.
Flamingant
Als student woonde hij regelmatig vergaderingen van Vlaamse studentenbonden bij. Hij kreeg regelmatig straffen voor zijn flamingantisme of voor het zingen van de Vlaamse Leeuw. Ook op de universiteit en tijdens zijn legerdienst ondervond hij moeilijkheden, en riskeerde om te worden weggestuurd. Hij was tijdens zijn studentenjaren lid van KVHV-Leuven. Later werkte hij als ambtenaar in de Kamer van volksvertegenwoordigers. Claes werd hoofdredacteur van Ons Leven, en voorzitter van het Algemeen Katholiek Vlaams Studentenverbond. In 1923 stond hij mee aan de wieg van de Vlaamse Club voor kunst, wetenschap en letteren.
Wereldoorlogen
Ernest Claes werd gemobiliseerd tijdens de Eerste Wereldoorlog. Hij klaagde aan dat alle inlichtingen en orders in het Frans gegeven werden. Tijdens de slag om Namen werd hij op 24 augustus 1914 zwaargewond en krijgsgevangene genomen door het 71° Erfurter Infanterie Regiment. Later, na zijn gevangenschap in de gevangenis van Namen, wordt hij naar (Erfurt) Duitsland weggevoerd. In 1915 werd hij vrijgelaten en hij bereikte via Zwitserland Frankrijk, waar hij functies vervulde voor het Anglo-Belgisch leger. In 1916 wordt hij wegens permanente invaliditeit definitief uit het leger ontslagen, doch treed dan terug in dienst voor de Belgische regering in ballingschap, waar hij gevluchte Belgische onderdanen bijstaat via de prefectuur "Marne" Hij was in die tijd ook correspondent voor kranten en tijdschriften. Na de oorlog herneemt hij zijn functie als directeur van het "Beknopt verslag" in de Kamer van Volksvertegenwoordigers.
Sedert 1934 werd hij lid van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde.
Claes was Vlaamsgezind en leunde aan bij de Frontpartij en later het VNV. Tijdens de Tweede Wereldoorlog schaarde hij zich achter de Eenheidsbeweging-VNV, wat hem later zwaar aangerekend werd. In 1944 werd hij beschuldigd van collaboratie en voor drie maanden opgesloten in de gevangenis van Sint-Gillis. Voor de Krijgsraad en voor het Krijgshof werd hij telkens vrijgesproken, en hij kreeg zijn politieke en burgerrechten terug. Hij werkte herhaaldelijk onder schuilnaam mee aan het Vlaamse naoorlogse tijdschrift Rommelpot, en publiceerde bij dezelfde uitgeverij een drietal boekjes o.a. "De oude moeder".
Op 5 januari 1968 kreeg hij een zware hartaanval. Ernest Claes overleed acht maanden later op 82-jarige leeftijd. Hij werd begraven op het kerkhof van de Abdij van Averbode.
Privéleven
In 1912 huwde hij met Stephanie Vetter, een Nederlandse schrijfster; zij kregen een zoon, Erik Claes.
Werk
Internationaal werd Ernest Claes bekend door zijn heimatromans. Zijn verhalen zijn gebaseerd op jeugd- en oorlogservaringen en gebeurtenissen in zijn geboortestreek, maar hij schreef ook psychologisch werk. Vooral De Witte uit 1920 werd immens populair. Dit boek werd tweemaal verfilmd; in 1934 door Jan Vanderheyden onder de titel De Witte. Dit was de eerste Vlaamse langspeelfilm met geluid. In 1980 volgde een remake door Robbe De Hert onder de titel De Witte van Sichem. In 1992 bewerkte componist Willy Van Couwenberghe De Witte tot musical. Claes' boeken werden in verschillende talen vertaald, en een aantal boeken werden tot de televisieserie Wij, Heren van Zichem bewerkt, een populaire televisiereeks bij de VRT die in 2004 werd heruitgezonden.
Eerbewijzen
Ernest Claes kreeg verschillende prijzen, onder andere:
- Prijs van de provincie Brabant (1936)
- Staatsprijs (1942)
- Prijs der Vlaamse Provincies (1958)
- Ere-burgerschap van Averbode en Zichem
- In Zichem, op het marktplein, staat een beeld van Ernest Claes met op zijn schouders "De Witte van Zichem" naar aanleiding van de honderdste druk van "De Witte" in 1964. Het beeld is van de hand van Albert Poels.
- In 2006 kreeg Ernest Claes een monument in Averbode: een beeld van een jonge Ernest als tamboer, vervaardigd door beeldhouwer René Huybrechts.
- {{#Invoke:OSM|etym|display=Straten vernoemd naar Ernest Claes}}
- {{#Invoke:OSM|subject|display=standbeelden}}
Bibliografie
- Uit mijn dorpken (1906)
- Het proza van Potgieter (thesis) (1910)
- De fanfare van de Sint-Jansvrienden (1910)
- Uit mijn soldatentijd (1917)
- Bei uns in Deutschland (1919)
- Namen 1914 (1919)
- Oorlogsnovellen (1919)
- De Witte (1920)
- Sichemsche novellen (1921)
- De vulgaire geschiedenis van Charelke Dop (1923)
- Kiki (1925)
- Het leven van Herman Coene (1925-1930)
- Wannes Raps (1926)
- Onze smid (1928)
- De heiligen van Sichem (1931)
- De geschiedenis van Black (1932)
- De wonderbare tocht (1933)
- Kobeke (1933)
- Pastoor Campens zaliger (1935)
- Van den os en den ezel (1937)
- Reisverhaal (1938)
- De moeder en de drie soldaten (1939)
- Clementine (1940)
- Jeugd (1940)
- Langs harde paden (1940)
- Herodes (1942)
- Kerstnacht in de gevangenis (1946)
- De oude moeder (1946)
- Gerechtelijke dwaling (1947)
- De oude klok (1947)
- Jeroom en Benzamien (1947)
- Sinterklaas in de Hemel en op de Aarde (1947)
- Die schone tijd (1949)
- Daar is een mens verdronken (1950)
- Studentenkosthuis 'bij Fien Janssens' (1950)
- Peter en Polly (1950)
- Floere, het Fluwijn (1951)
- Het leven en de dood van Victalis van Gille (1951)
- Cel 269 (1952)
- Voor de open poort (1952)
- De nieuwe ambtenaar (1952)
- Het was lente (1953)
- Ik en mijn lezers (1955)
- Dit is de sproke van broederke Valentijn (1956)
- Twistgesprek tussen Demer en Schelde (1957)
- Ik was student (1957)
- Ik en mijn boeken (1957)
- Leuven, o dagen, schone dagen (1958)
- De mannen van toen (1959)
- Ik en de Witte (1960)
- Voordrachtgevers zijn avonturiers (1962)
- Mijnheer Albert (1965)
- De klanten van pastoor Campens zaliger (1965)
- Daske (1965)
- Schone herinneringen (1966)
- Uit de dagboeken van Ernest Claes (1981)
- Uit de dagboeken van Ernest Claes: het afscheid (1983)
Omnibussen
- Claes Omnibus Een: Floere het fluwijn; Jeugd; De heiligen van Zichem; Clementine; De oude klok (Brussel, 1967, 3e dr.)
- Claes Omnibus Twee: Wannes Raps; Pastoor Campens Zaliger; Black; De Fanfare van de St.-Jansvrienden; De nieuwe ambtenaar; Het leven en de dood van Victalis van Gille; Bei uns in Deutschland (Antwerpen / Brussel, 1964)
- Claes Omnibus Drie: Jeroom en Benzamien; Kiki; Ik en de Witte; Ik was student (Utrecht / Antwerpen, 1966)
- Claes Omnibus Vier: De oude moeder; Het was lente; De moeder en de drie soldaten; Voor de open poort; Leuven, O dagen, schone dagen (Amsterdam / Antwerpen, 1974)
- Claes Omnibus Vijf: Patoor Munte; Onze smid; Stegger; Wannesome; De mambers van 't Konsèl; Daske; Mijnheer Albert; Daar is een mens verdronken (Brussel, 1975)
- Kleine Ernest Claes Omnibus: De klanten van Pastoor Campens Zaliger; Daske; Schone herinneringen (Brussel, 1967)
- Ernest Claes Omnibus: De Witte; Floere het fluwijn; Jeugd; de heiligen van Zichem; Clementine; De oude klok (Den Haag, Nederlandse Boeken Club, z.j.)
- Ernest Claes Omnibus vijf-in één: De Witte; Floere het fluwijn; Jeugd; De heiligen van Zichem; Clementine (Wereldbibliotheek, 1980, 3e dr.)
Literatuur
- Armand Boni, Ernest Claes (een blik op zijn leven en levenswerk). Davidsfonds, Leuven, 1948 (Volksreeks 382).
- André Demedts, Ernest Claes. Manteau, Brussel, 1961.
- A. van Hageland, Ernest Claes en wij. Davidsfonds, Leuven, 1959.
- A. van Hageland, Ernest Claes en ons volksleven. Vlaams Boekenfonds, Aartselaar, 1987.
- K. Lemmens, De familienaam Lemmens, oorsprong, verspreiding, genealogie. 1996.
- Bert Govaerts, Ernest Claes. De biografie van een heer uit Zichem. Houtekiet, Antwerpen/Utrecht, 2016.
- Bert Govaerts, 113 vermiste brieven van Ernest Claes (en anderen), in: Zuurvrij, juni 2019.
Externe links
Biografieën, werken en teksten bij de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (dbnl) |
- Collectie van Ernest Claes en Stephanie Claes-Vetter, bewaard in de Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Ernest Claes op Wikimedia Commons.
Bronnen, noten en/of referenties |