Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Echte kamille
Echte kamille (Matricaria chamomilla L., synoniem: Matricaria recutita) is een plant uit de composietenfamilie (Asteraceae). De soort kwam oorspronkelijk voor in Zuid- en Oost-Europa, maar is nu inheems in vrijwel geheel Europa. Het is een geneeskrachtige plant die vooral wordt gebruikt bij maag- en darmklachten en bij ontstekingen.
| Kamille | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Echte kamille | |||||||||||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| Geslacht | |||||||||||||||||||||
| Matricaria L. (1753) |
Benaming
De benaming Matricaria is afgeleid van het Latijnse woord matrix. Een van de betekenissen hiervan is ’baarmoeder’. Men gebruikte dit kruid vroeger bij gyneacologische problemen zoals menstruatiekrampemn en slaapstoornissen in verband met premenstrueel syndroom. Eeuwen later werd deze werking door onderzoeken bevestigd. Men kan matricaria ook lezen als een samenstelling van mater (moeder) en caria (zorg), dus: ’moederzorg’. Chamomilla is afgeleid van het Griekse χαμαί (op de grond) en μῆλον (appel): ’appeltjes van de grond’.[1] Dit omdat de geur van kamille op de geur van appelen lijkt.
Geschiedenis
Kamilleachtige planten werden gebruikt in oude farmacopees in Egypte, Griekenland en Rome en de oude Germaanse stammen waren op de hoogte van de geneeskrachtige eigenschappen. Hoewel het vaak moeilijk is om de planten die in oude teksten worden genoemd precies te identificeren in termen van botanische soorten (een modern concept dat pas in de achttiende eeuw vorm begon te krijgen met Linné en Buffon), herkende de latinist Jacques André Matricaria chamomilla onder 16 verschillende plantennamen (aloitica, anthemis, apiana, beneola, chamaemelon, eranthemis, enz.).
De Romeinse encyclopedist Plinius uit de eerste eeuw gaf zelf zes synonieme namen en specificeerde dat „er drie soorten zijn die alleen verschillen in hun gebladerte en die niet groter zijn dan één handpalm; ze hebben kleine bladeren die lijken op die van de wijnruit, wit, appelkleurig of paars". (Historia naturalis, boek XXII, hoofdstuk 26).[2]
Onder Karel de Grote beval het Capitulare de villis vel curtis imperialibus uit het jaar 812 het kweken van een aantal groenten en kruiden in de tuinen van het koninklijk domein aan. Hiertoe behoorden ook febrefugia, (Latijn, letterlijk: ’koortsvlucht’) wat Matricaria chamomilla zou kunnen zijn.
Inhoudsstoffen
Kamilleolie is een etherische olie die 0,3 tot 1,5% van de plantmassa uitmaakt. De belangrijkste componenten van blauwe kamilleolie zijn (−)-α-bisabolol (5-70%), verschillende bisabololoxiden (A: 5-60, B: 5-60 en C: 0-8%), trans-β-farneseen (7-45%), verschillende eninedicycloethers (2-30%) en de guajan-derivaten spathulenol (ongeveer 1%) en chamaviolin. Het chamazuleen, dat tussen 1 en 35% in de olie voorkomt en verantwoordelijk is voor de blauwe kleur, ontstaat bij de bereiding van de olie uit de matricine die in de plant zit.
Naast matricine (0,03–0,2%) omvatten sesquiterpeenlactonen (guaianoliden) ook matricarine en desacetylmatricrine. Het flavonoïdegehalte is tot 6%, er zijn meer dan 30 verbindingen geïsoleerd, waaronder apigenine, apigenine-7-O-glucoside, verschillende derivaten daarvan, evenals quercetine, chrysoeriol, luteïne, luteoline, patuletine, rutine, hyperoside en cosmosiïne.[3] Andere verbindingen zijn coumarines (umbelliferon, herniarine, esculetine, coumarine, scopoletine, isoscopoletine), ongeveer 2,5% 2-glucosyl-4-methoxykaneelzuur, anijszuur, cafeïnezuur, vanillinezuur en syringisch zuur. Het slijmgehalte is 3 tot 10%.
Verwijzingen
- º https://www.natuurlijkwelzijn.org/kruidengeneeskunde/echte-kamille
- º Plinius, Historia naturalis, boek XXII, hoofdstuk 26 Latijnse tekst, Engelse vertaling op Perseus.tufts.edu
- º Amina El Mihyaoui, Joaquim C. G. Esteves da Silva, Saoulajan Charfi, María Emilia Candela Castillo, Ahmed Lamarti, Marino B. Arnao, Chamomile (Matricaria chamomilla L.): A Review of Ethnomedicinal Use, Phytochemistry and Pharmacological Uses, in:: Life (Basel, Switzerland). Jaargang 12, nr. 4, 25. maart 2022, ISSN 2075-1729, p. 479, doi: 10.3390/life12040479, PMID 35454969, PMC 9032859
