Dirck Gerritsz Laboratorium

Het Dirck Gerritsz Laboratorium is een Nederlands poolstation met onderzoeksfaciliteiten voor poolonderzoek. Het staat op het Antarctisch Schiereiland in het noordelijkste puntje van Antarctica. Door de ligging tegen de zuidpoolcirkel aan heerst er voor onderzoekers een relatief mild klimaat met in de zomer temperaturen van 0 tot 5 graden Celsius. Het modern ingerichte docking station met een viertal ruimten voor laboratoriumonderzoek wordt bemand door wetenschappers en is vernoemd naar de zestiende-eeuwse Nederlandse ontdekkingsreiziger van het continent kapitein Dirck Gerritsz. Pomp. Met de ingebruikname ervan op 27 januari 2013 is na jaren van voorbereiding het poolstation een organisatorisch verlengstuk geworden van de Nederlandse deelname aan het Internationale Pooljaar 2007-2009

Het Dirck Gerritsz Laboratorium staat in een vergletsjerd bergachtig gebied langs de kust van Rothera Point op het terrein van het Brits logistieke hoofdstation. Expedities en Nederlandse veldstudies naar lokale klimaatverandering, regionale gletsjers en maritieme ecosystemen worden vandaaruit gemaakt. Het Antarctisch Schiereiland een van de regionaal snelst opwarmende gebieden op Aarde telt de hoogste dichtheid aan onderzoeksfaciliteiten.

Rothera Point

Aan de zuid-oost kust van het Adelaide-eiland op Rothera Point stichtten de Britten in 1975 het logistieke hoofdstation Rothera Research. Hierdoor kreeg Rothera Point de beschikking over een landingsbaan voor vliegtuigen en kreeg het een werf voor schepen en bevoorrading. Door het jaar heen is het station permanent bemand door een tiental wetenschappers. Het station kan in de zomer echter onderdak en recreatie bieden aan meer dan honderd mensen. Al meer dan 20 jaar wordt het Britse hoofdstation door Nederlandse wetenschappers als uitvalsbasis gebruikt voor poolonderzoek. Ver van Rothera Point vandaan plaatste men meetstations voor bestudering van het veranderende poolklimaat.

De bouw van het Dirck Gerritsz Laboratorium op Rothera Point is als onderdeel van het Nederlands Polair Programma (NPP) tot stand gekomen. De Nederlandse regering financierde ter gelegenheid van het Internationale Pooljaar 2007-2009 de bouwkosten. Het onderzoeksprogramma zelf is een verdergaande uitbreiding geworden van het bestaande samenwerkingsverband met de British Antarctic Survey (BAS). Voor voeding, recreatie en voor verblijf op Rothera Point konden de Nederlanders gebruik blijven maken van de aanwezige Britse faciliteiten. Het Nederlands Polair Programma liet BAS het docking station bouwen en de aansluiting maken en liet het NIOZ het Koninklijk Nederlands Instituut voor Zeeonderzoek de bouw en de inrichting bepalen van de mobiele zeecontainers.

Docking station

De vier als laboratorium ingerichte zeecontainers van het Nederlandse onderzoeksstation zijn een ieder vernoemd naar een van vijf schepen van de vloot van Gerritsz; Blijde Boodschap, Liefde, Geloof en Hoop. Ze zijn in een door de Britten ontworpen docking station geplaatst waardoor elektriciteit, internetverbinding en stromend water beschikbaar is. Het docking station biedt voor de modern ingerichte zeecontainers voldoende bescherming tegen alle weersomstandigheden. Door het concept van losse zeecontainers zijn de verwisselbare laboratoria vervangbaar en kunnen de zeecontainers worden aangepast aan de wensen die voortkomen uit de onderzoeksprojecten. Ieder laboratorium ingericht met wetenschappelijke apparatuur, heeft twee werktafels, een zuurkast, een wasbak en opbergkasten meegekregen als belangrijkste onderdelen van de basisinrichting. Het Nederlandse Laboratorium bevindt zich naast het Engelse 'Bonner Marine Laboratory'.

Onderzoek

De Antarctische pool heeft gevoelige klimaatindicatoren die voor het wereldwijd veranderende klimaat van belang zijn. De regionale gletsjers van het Antarctische Schiereiland, dat niet in verbinding staan met de ijskap, zijn de belangrijkste klimaatindicatoren van het Antarctische continent. In tijden van wereldwijde opwarming met veranderende oceaanstromingen is - voor landen beneden zeeniveau - onderzoek naar de Antarctische pool van essentieel belang. Het is daarom dat intensivering van het natuurwetenschappelijk poolonderzoek voor Nederland van directe waarde is. Het Nederlands poolstation ligt aan een uiterst gevoelig maritiem ecosysteem en wordt omringd door bergen met regionaal snel smeltende gletsjers, dat zich lijkt te versnellen. Het onderzoekprogramma concentreert zich op spoorelementen, algen en actieve klimaatgassen in zee, de voedselketen in zee en de invloed hierop van het toenemende zoete smeltwater.

Intertaalkoppelingen via Wikidata (via reasonator)