Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Dil (bedrijf)
Gebr. Dil Import-Export BV (ook: Dilvis) is een handelsbedrijf in zoetwatervis, gevestigd te Akersloot.
Geschiedenis
De handel in levende paling ontwikkelde zich vanaf de 14e eeuw. De paling, die vooral in de Zaanstreek en Waterland werd gevangen, werd levend getransporteerd naar Londen. Na de 17e eeuw kwam er ook veel paling uit Friesland.
De familie Dil, naar verluidt afstammend van een Spaanse soldaat tijdens de Tachtigjarige Oorlog die getrouwd was met de dochter van een veerman, hield zich sindsdien met binnenvisserij en vishandel bezig. De in 1791 geboren Dirk Dil was visser en visverkoper. Zijn zoon Jan Dil kocht in 1854 de heerlijke visrechten van het Alkmaardermeer. Hierop vestigden twee van zijn vijf zonen zich aan het Alkmaardermeer. De oude Jan Dil had nog een visserijbedrijf in Zaandam, dat in 1873 verplaatst werd naar Koog aan de Zaan, waar het nog decennialang bleef bestaan.
Jan Dil overleed in 1884 en de erfgenamen verkochten de visrechten, die echter weer werden opgekocht door een neef van Jan, die ook Jan Dil heette. Deze was visverkoper en eendenhouder in Oostzaan. De eenden werden gemest met visafval, dat nest genoemd werd. Diens zoon Dirk werd eendenhouder en nesthandelaar in Landsmeer. Jan Dil zelf werd sluiswachter en verwierf daarmee tevens visrecht op de palingrijke wateren nabij de sluis.
De broer van genoemde Jan Dil, Piet Dil genaamd, vestigde zich te Akersloot en ging vissen op het Alkmaardermeer, terwijl tevens paling werd ingekocht van Jan en van andere vissers. Dit was de basis van het huidige bedrijf.
In 1910 werd een ijspakhuis gebouwd aan de Hoogstraat te Koog aan de Zaan: Eén der eerste gebouwen in gewapend beton in Nederland. Tussen de betonplaten werd ijs aangebracht dat in de winter uit de Zaan en uit de sloten was gehakt. Later werd ook met kurkkorrels geïsoleerd, terwijl daarnaast de klimopbegroeiing bijdroeg aan de isolatie.
In de jaren '80 van de 19e eeuw werd een palingjacht, de Vriendschap I, aangeschaft. In 1890 volgde de grotere Vriendschap II en in 1892 volgde De Gebroeders. Deze schepen vervoerden levende paling in een bun.
Omstreeks 1900 ging het met de palinghandel naar Londen bergafwaarts, omdat er felle concurrentie was vanuit Denemarken. De schepen werden verkocht, maar omstreeks 1920 kwam de paling in Nederland meer en meer in zwang. Eerst was het de handel in gerookte paling op kermissen en dergelijke, later ook in viswinkels. Er moest toen zelfs levende paling vanuit Denemarken worden geïmporteerd, welke in tankwagens werd aangevoerd en in Akersloot gesorteerd.
Na 1960 begon de palingvisserij op het Alkmaardermeer van minder belang te worden. Het bedrijf ging zich meer en meer op im- en export van paling en zoetwatervis richten, hoewel er nog altijd vis op het Alkmaardermeer werd gevangen. Zoetwatervis, zoals snoekbaars en baars, werd aangekocht via de veiligen in Enkhuizen, Volendam, Staveren en Makkum. Er werden fileermachines aangeschaft.
Na het begin van de jaren '70 ging men steeds internationaler. Zelfs per vliegtuig werd de levende paling vanuit de Verenigde Staten en Canada aangevoerd. De export naar Frankrijk, Duitsland en België nam fors toe. Ook werd een ambachtelijke rokerij gebouwd en werd er steeds meer paling en andere vis verwerkt tot gerookte producten. Op het Alkmaardermeer wordt inmiddels vooral gevist op snoekbaars.
In 2011 is Dilvis begonnen met de verkoop van zoetwatervis via het internet, middels Palingshop.nl. In 2015 kwam er een zakelijke online variant bij, genaamd DilvisOnline.nl
| Bronnen, noten en/of referenties |
