Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Cynisme (filosofie)
In zijn oorspronkelijke vorm verwijst cynisme naar de leer van een oude school van Griekse filosofen bekend als de Cynici (Grieks: Κυνικοί, Latijn: Cynici). Volgens hen was het doel van het leven een leven van deugd leiden in overeenstemming met de natuur. Dit betekende het verwerpen van alle conventionele verlangens naar rijkdom, macht en roem, en een eenvoudig leven, vrij van alle bezittingen. Als een wezen begiftigd met rede kon de mens geluk verwerven door harde training en door te leven op een manier die natuurlijk was voor de mens. Cynici geloofden dat de wereld aan iedereen toebehoorde, en dat lijden werd veroorzaakt door verkeerde beslissingen over wat waardevol was. Ze hadden ook geen goed woord over voor waardeloze gewoontes en conventies die een samenleving aan een individu opdrong. Veel van deze ideeën werden later opgenomen in het stoïcisme.
De benaming 'cynisch' (Oudgrieks: κυνικός) betekent 'honds' en is waarschijnlijk mede geïnspireerd door de naam Cynosarges, het gymnasion waar Antisthenes, de stichter van de school, zijn bijeenkomsten hield.
De populaire conceptie van de filosofie van deze school leeft nu nog voort in het normale gebruik van het woord cynisme, hetgeen een dispositie aangeeft om niet in de goedheid van de mens te geloven.
Leer
De filosofie werd door Antisthenes, een leerling van Socrates, gesticht te Athene. Het cynisme als leer was geïnspireerd op de Socratische theorie: kennis is wijsheid. Men wees dan ook het streven naar luxe, bezit of geld af. De aanhangers van deze opvatting waren ervan overtuigd dat het afzweren van deze zaken de enige manier was om wijs te zijn, wat uiteraard leidde tot een vervreemding van de toenmalige maatschappij, die vooral om bezit, roem en geld draaide. Door zich af te keren van de maatschappij, kwamen ze alleen te staan in het gevecht tegen het bezit. Dat wordt autarkie genoemd en was een sleutelbegrip voor de Cynici. Een extreem voorbeeld van het in praktijk brengen van deze autarkie is Diogenes van Sinope.
Het cynisme was zeer lang actief: vanaf de stichting door Antisthenes in de 4e eeuw v.Chr. bleef de filosofie bestaan tot ver in het Romeinse Rijk. De Cynici waren over de eeuwen heen een kleine, maar invloedrijke groep filosofen.
Beroemde Cynici
Grieken
- Antisthenes (stichter)
- De excentrieke Diogenes van Sinope
- Krates van Thebe
- Hipparchia van Maroneia
- Zeno van Citium (grondlegger van de Stoa)
Romeinen
Zie ook
Externe link
- Donald R Dudley: A History of Cynicism
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Cynic philosophers op Wikimedia Commons.