Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Chronograaf van 354
De Chronograaf van 354, ook bekend als onder andere de Chronografie van 354, Kalender van 354, Kalender van Philocalus, was een compilatie van teksten in verband met chronologie en de kalender, verlucht door de kalligraaf en illustrator Furius Dionysius Philocalus, en waarschijnlijk aangeboden op 1 januari 354 aan de opdrachtgever, een rijke Romeinse christen, genaamd Valentinus.
Het originele geïllustreerde manuscript is verloren gegaan, maar een aantal kopieën zijn bewaard gebleven. Het is de vroegst gedateerde codex met paginagrote illustraties. De term Kalender van Filocalus wordt soms gebruikt om de hele verzameling aan te duiden, en soms alleen het zesde deel, de eigenlijke Kalender zelf. De tekst en illustraties zijn online beschikbaar.
Het werk bevat historisch belangrijke informatie. Het bevatte lijsten van Romeinse consuls (fasti consulares), van stadsprefecten (praefecti urbis Romae) en een stadsgeschiedenis van Rome (chronica urbis Romae) tot het jaar 354. Deze geschiedenis bevatte een lijst van koningen, dictators en keizers met hun regeringsduur, plaats van overlijden en aanvullende vermeldingen. Het werk is samengesteld vóór de dood van Constantijn I (337). Het geschrift bevat ook de vroegste verwijzing van de geboorte van Jezus op 25 december.
Inhoud
- Dedicatio: Opdracht aan Valentinus.
- Imagines urbium: De voorstelling van de stadspersonificaties van de steden Rome, Constantinopel, Trier en Alexandrië.
- Dedicatio et natales Caesarum: Een opdracht aan de keizer en een lijst van verjaardagen van de keizers.
- Imagines planetarum VII: De planeten en hun bijbehorende legendes.
- Signa zodiaci eorumque utilitates: De tekens van de dierenriem en hun betekenis.
- Imagines mensium XII cum fastis mentruis: De maanden en hun legenden, alsmede een geïllustreerde kalendertekst met distiches over de maanden. Later zijn er kwatrijnen aan toegevoegd. Vermelding van speel- en senaatsdagen.
- Imagines imperatorum: Portretten geïdentificeerd met Keizer Constantius II en Caesar Julianus.
- Fasti consulares: Een lijst van de Romeinse consuls.
- Cyclus paschalis: Berekeningen van de datum van Pasen (Paastabellen van 312 tot 100 jaar).
- Praefecti urbis Romae: Een lijst van de stadsprefecten van Rome van 245 ab urbe condita tot 354 p. Chr.[1]
- Depositiones episcoporum Romanorum: Overlijdensdata en begraafplaatsen van 12 Romeinse bisschoppen vanaf Lucius (254) tot Julius I 352.
- Feriale ecclesiae Romanae. Item depositio martirum: Sterfdata en begraafplaatsen van martelaren.[2] Hieruit zijn later de Martyrologieën voortgekomen.
- Episcopi Romani: Een lijst van bisschoppen van Rome van Petrus tot Liberius; daarom ook bekend als de Catalogus Liberianus. Er zijn enkele onnauwkeurigheden in het eerste deel tot 230. De lijst bevat chronologische gegevens.
- Regiones urbis Romae: Een beschrijving van de 14 regio’s van Rome (later toegevoegd?).
- Liber generationis: Een wereldkroniek van Adam tot 354. Het is gedeeltelijk gebaseerd op de kroniek van Hippolytus (later toegevoegd?).
- Chronica urbis Romae: Een lijst van heersers uit de koninklijke periode tot aan Licinius (later toegevoegd?), getiteld Origo gentis Romanorum in het manuscript.[3]
Samen met de manuscripten werd ook een toevoeging overgeleverd, die niet tot de originele tekst behoorde:
- 17. Fasti Vindobonenses, kroniek van de stad Wenen van 390 tot 573/575.
Verwijzingen en noten
- º Bij de overgang tussen a. u. c. (ab urbe condita) en p. Chr. (post Christum) staat: a. u. c. 753 Lentulo et Pisone 1. Caesaro et Paulo hoc cons. Dominus Iesus Christus natus est viii kal. Ian. d. Ven. luna xv.
- º De lijst begint met de vermelding: viii kal. Ian Ianuarius natus Christus in Betleem Iudeae.
- º Nieuwe editie: Bruno Bleckmann, Jan-Markus Kötter, Mehran A. Nickbakht, In-Yong Song, Markus Stein: Origo gentis Romanorum – Polemius Silvius – Narratio de imperatoribus (= Kleine en fragmentarische geschiedschrijvers van de late oudheid B 5-7). Paderborn 2017, ISBN 978-3-506-78791-0, p. 1-140.
