Charles Tupper

Sir Charles Tupper (Amherst (Nova Scotia), 2 juli 1821 – Bexleyheath (Engeland), 30 oktober 1915) was een Canadees staatsman en politicus en de zesde minister-president van Canada. Hij diende slechts 69 dagen als eerste minister, de kortste regeerperiode uit de Canadese geschiedenis.

Leven

Charles Tupper werd geboren in Nova Scotia en studeerde aanvankelijk medicijnen in Wolfville. Hij studeerde af met een graad in de geneeskunde van de University of Edinburgh in Schotland om vervolgens in zijn geboorteplaats praktijk te houden.

In 1855 begon Tupper zijn politieke carrière toen hij bij verkiezingen in de provincie Nova Scotia voor de Conservatieve Partij een overwinning behaalde op de leider van de liberalen. Tupper kreeg een kabinetspost in de provinciale regering in 1856. Na een nederlaag in 1860 wonnen de conservatieven onder zijn leiding in 1864 opnieuw de provinciale verkiezingen, waarna Tupper premier van Nova Scotia werd. Als premier organiseerde hij een conferentie in Charlottetown, Prins Edward Island tussen de leiders van de drie Atlantische provincies, Nova Scotia, Prins Edwardeiland en New Brunswick, met als doel een politieke unie te creëren tussen de drie provincies.

Er was onder de inwoners van deze drie provincies weinig animo voor de voorgestelde unie, maar de conferentie trok wel de aandacht van Boven Canada (nu Québec) en Beneden Canada (nu Ontario) die zelf ook gezanten naar de conferentie stuurden om te praten over een bredere politieke unie tussen alle Britse Noord-Amerikaanse bezittingen. Tupper bleek een groot voorstander hiervan te zijn, hoewel dat hem onder de bevolking niet populairder maakte. Hij kon echter blijven regeren in Nova Scotia en in 1866 nam hij deel aan de London Conference waar onderhandelingen over de politieke unie van alle provincies werden gehouden. Deze conferentie zou een jaar later, op 1 juli 1867 leiden tot de oprichting van de Dominion of Canada, met Ontario, Québec, New Brunswick en Nova Scotia als provincies van het nieuwe land.

Bij de eerste federale verkiezingen voor het Canadees Parlement was Tupper één van de slechts twee voorstanders van een confederatie, die uit een totaal van 19 leden voor Nova Scotia werden verkozen en ook daadwerkelijk een zetel veroverden. Tupper ruilde zijn functie als premier in voor die van Member of Parliament, oftewel lid van het Canadees Lagerhuis. Tupper kwam vanaf 1870 in het kabinet van minister-president John A. Macdonald te zitten en diende vanaf 1874 in de oppositie. Vier jaar later zouden de conservatieven onder Macdonald weer aan de macht komen en werd Tupper wederom minister, verantwoordelijk voor onder andere de spoorwegen.

In 1884 trok Tupper zich terug uit de politiek en diende hij twee maal als High Commissioner (ambassadeur) in Londen. Na Macdonalds overlijden sloeg Tupper het leiderschap van de Conservatieve Partij af om in Londen te blijven. In 1896 nam toenmalig minister-president Mackenzie Bowell ontslag over een conflict met zijn kabinet over de rechten van Franstalige, meest rooms-katholieke, studenten in de nieuw gevormde provincie Manitoba. Op 1 mei 1896 nam Tupper nu wel het leiderschap van de Conservatieve Partij en daarmee het minister-presidentschap op zich. Direct hierna schreef Tupper verkiezingen uit.

De campagne richtte zich voornamelijk op het scholenvraagstuk van Manitoba. Rooms-katholieke geestelijken schaarden zich hierbij achter Tuppers conservatieven, terwijl de liberalen onder leiding van Wilfrid Laurier zich hier tegenover opstelden. Vrij onverwachts behaalden de liberalen vanuit de oppositie, hoewel zij net iets minder stemmen bijeenbrachten, vooral dankzij een sterke pro-liberale stembusgang in Québec, toch de overwinning wat betreft het aantal behaalde zetels in het Lagerhuis.

Op 8 juli, amper 10 weken na zijn aantreden, trad Tupper af en werd Laurier minister-president. Tupper bleef echter wel leider van de Conservatieve Partij en oppositieleider in het Lagerhuis. Tijdens de Boerenoorlog (1899-1902) stond Tupper weer tegenover Laurier die hij er ditmaal van verweet dat hij Canada maar halfslachtig aan de oorlog liet deelnemen. Bij verkiezingen in 1900 voor het Federale parlement kreeg Laurier als gevolg van zijn positie in de Boerenoorlog – hij zette volgens de bevolking te weinig vrijwilligerslegioenen in – te weinig stemmen in Engelstalig Canada. Hierdoor kwamen Tuppers conservatieven weer aan de macht. Tupper zelf verloor zijn zetel in het parlement.

Tupper trok zich terug uit het publieke veld en vestigde zich in Engeland waar hij in 1914 zijn memoires schreef, getiteld Recollections of Sixty Years in Canada. Een jaar later overleed hij te Bexleyheath op 94-jarige leeftijd. Hij werd begraven in Halifax.

Zie ook: Lijst van Minister-Presidenten van Canada