Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Cactusfamilie

Uit Wikisage
(Doorverwezen vanaf Cactaceae)
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Cactusfamilie
Schijfcactus (Opuntia stricta)
Schijfcactus (Opuntia stricta)
Taxonomische indeling
Rijk:Plantae (Planten)
Stam:Embryophyta (Landplanten)
Klasse:Spermatopsida (Zaadplanten)
Clade:Bedektzadigen
Clade:'nieuwe' Tweezaadlobbigen
Clade:Geavanceerde tweezaadlobbigen
Orde:Caryophyllales
familie
Cactaceae
Juss. (1789)
rel=nofollow

Een cactus is een succulent; alle cactussen worden gerangschikt in de familie der Cactaceae, en alle leden van die familie zijn cactussen. Afhankelijk van de taxonomische indeling worden tussen de 24 en 220 geslachten onderkend, met rond de 90 geslachten als meest geaccepteerde aantal, en 1500-1800 soorten. Cactussen zijn inheems in Zuid-, Midden en Noord-Amerika. Ze groeien vooral in gebieden met een afwisseling van droge seizoenen en minder droge seizoenen.

Een klein aantal soorten komt juist voor in tropische regenwouden. Ze groeien dan als epiphiet op boomtakken waar ondanks de hoge regenval, door het snel wegstromen van water, droge omstandigheden overheersen. Weer andere komen echter voor tot in het zuiden van Canada. Voor deze laatste geldt, dat deze planten ook in West-Europa winterhard zijn, mits goede afwatering en enige beschutting tegen regen geboden wordt.

Er zijn cactussen naar vele plekken op de wereld geëxporteerd, en op bepaalde plekken werden ze zelfs kenmerkend voor veel landschappen, bijvoorbeeld rond de Middellandse Zee. In Australië hebben schijfcactussen een ecologische ramp veroorzaakt.

Op het inheems zijn in Amerika bestaat één uitzondering, namelijk Rhipsalis baccifera; deze plant komt voor in tropisch Afrika, Madagaskar en Sri Lanka naast haar voorkomen in Amerika. Vermoedelijk zijn haar zaden door trekkende vogels uit de Nieuwe Wereld overgebracht naar de Oude Wereld. Ze komt reeds enkele duizenden jaren in de Oude Wereld voor.

Zoals andere succulenten zijn cactussen goed aangepast aan het leven in droge en warme omstandigheden. Hun bladeren zijn tot doorns geëvolueerd. Met deze naalden wordt de afgifte van water door middel van verdamping gereduceerd, maar zij bieden de plant ook bescherming tegen dieren. Verder spelen doorns ook een rol bij de warmtehuishouding van de plant. Kenmerkend voor de cactus is, dat de doorn uit een areool groeit. Stekels van succulenten die vaak op cactussen lijken, groeien niet uit een areool. Een voorbeeld van een cactus met echte bladeren is de boomcactus (Pereskia grandifolia). Fotosynthese vindt plaats in de langere groene stammen, waarin ook water wordt opgeslagen.

Er is heel veel variatie in cactussen, met verschillende vormen en groottes. Sommige kunnen meer dan twaalf meter hoog worden. Alle cactussoorten brengen bloemen voort, die vaak ook uit de areolen groeien. De meeste soorten zijn dagbloeiers, maar bij enkele soorten, zoals de koningin van de nacht (Selenicereus grandiflorus), openen de gigantische bloemen zich alleen 's nachts, waarbij bestuiving door insecten en kleine nachtdieren, zoals sommige soorten vleermuizen plaatsvindt. Dit geldt ook voor de cactussen die de eetbare pitaya's voortbrengen, zoals Hylocereus undatus en Selenicereus megalanthus.

Er bestaan veel andere soorten succulenten in de Oude Wereld, sommige zelfs met stekels, maar deze missen areolen (viltige plekjes waarop de doornen staan ingeplant). Deze gespecialiseerde structuren zijn uniek voor cactussen en kenmerken de familie.

Gebruik

Bepaalde cactussen worden als huisplant gehouden, en ook om tuinen te versieren. In landen aan de Middellandse Zee worden Opuntia-soorten veel gebruikt om een terrein af te bakenen, zoals prikkeldraad in de Lage Landen wordt gebruikt. Andere brengen eetbare vruchten voort. Sommige cactussen worden gebruikt als psychedelicum. Verder wordt er in Mexico wel alcoholische drank uit het sap van de cactusvijg, de vrucht van (Opuntia ficus-indica), bereid.

Geslachten

Zie ook

Externe links

Wikimedia Commons  Vrije mediabestanden over Cactaceae op Wikimedia Commons

Overgenomen van "https://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Cactusfamilie&oldid=25891"