Alvleesklier

Alvleesklier
pancreas
Orgaan
Een model van de alvleesklier (pancreas) en gerelateerde structuren.
Gray's Anatomy	251,1199
MeSH	A03.734
Dorlands/Elsevier	p_02/12608639

De alvleesklier oftewel buikspeekselklier (van Grieks πάν = "alles" en κρέας = "vlees") oftewel Lat. : pancreas is een orgaan dat zich retroperitoneaal in de buikholte, gedeeltelijk achter de maag en de twaalfvingerige darm bevindt. De alvleesklier komt eveneens achterlangs in contact met de linker nier en bijnier. Bij de volwassene is het pancreas 12 tot 15 cm lang en weegt 70 tot 100 gram. Het pancreas bestaat uit een caput (hoofd), een corpus (lichaam) en een cauda (staart) en is een gemengde klier met externe en interne secretie. Er wordt gewerkt aan een kunstmatige alvleesklier die de insulineafgifte van het pancreas nabootst. Dit apparaat kan in de toekomst worden ingezet in de behandeling van suikerziekte (diabetes mellitus).

De secretiefunctie van dit orgaan is dus dubbel, namelijk:

• exocrien (extern): met vooral een productie en secretie van 1,5 à 3 liter sap met inactieve spijsverteringsenzymen (namelijk trypsine, amylase, lipase en protease, deze enzymen worden pas in het duodenum geactiveerd om afbraak van de alvleesklier door zijn eigen enzymen te voorkomen) ook worden grote hoeveelheden natriumbicarbonaat toegevoegd aan het sap, dit ter neutralisering van het maagzuur, dat afvloeit via de ductus pancreaticus (Wirsungi) overgaand in de papil van Vater af naar de twaalfvingerige darm.
• endocrien systeem (intern): met onder andere productie en afscheiding van insuline, glucagon en somatostatine die aan het bloed worden afgegeven.

Aandoeningen

Ontstekingen van het pancreas uiten zich vooral in de vorm van spijsverteringsproblemen (malabsorptie, diarree) en insulinetekort (diabetes mellitus). Pas als ongeveer 90% van het pancreas vernietigd is doen zich belangrijke functiestoornissen voor.

Pancreatitis is een niet bacteriële ontsteking door activering van vrijgekomen verteringsenzymen in het pancreas met zelfvertering tot gevolg.

• pancreaskopcarcinoom (alvleesklierkanker)
• cystadenocaricnoom
• insulinoom
• gastrinoom
• glucagenoom

Anatomie

• Ductus pancreaticus (ductus Wirsungi)
  • Ductus pancreaticus accessorius (ductus Santorini)
• Papil van Vater
• Aanhechting aan galwegen (ductus choledochus)
• Exocrien systeem pancreas
• Endocrien pancreas (eilandjes van Langerhans)

Externe links

• www.alvleeskliervereniging.nl Alvleeskliervereniging (AVKV) voorziet op diverse manieren mensen (zowel leden, als niet-leden en lotgenoten of hun partners) met een acute- of chronische aandoening aan de alvleesklier van bruikbare hulp en informatie met betrekking tot hun aandoening.
• www.alvleesforum.nl Site bedoeld voor lotgenoten om elkaar vragen voor te leggen en meningen en ervaringen uit te wisselen met betrekking tot de alvleesklier.

  Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Pancreas op Wikimedia Commons.

Endocrien systeem

Exocrien systeem

Maag-darmstelsel

Organen van het menselijk lichaam