Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Billy Wilder

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
rel=nofollow

Samuel (Billy) Wilder (Sucha, 22 juni 1906Beverly Hills, 27 maart 2002) was een Amerikaans filmmaker van Joodse komaf. Wilder was meervoudig Oscarwinnaar en geldt als een van de belangrijkste regisseurs uit de Amerikaanse filmgeschiedenis.

Levensloop

Wilder begon zijn loopbaan als verslaggever, eerst in Wenen en later in Berlijn. Daar kwam hij met de filmindustrie in aanraking. Hij werd aangenomen als scenarioschrijver, maar moest voor het opkomende Duitse nazisme vluchten. Later zou hij vernemen dat zijn hele familie in de concentratiekampen was omgekomen.

Hij kwam terecht in Parijs, waar hij een tijdlang als regieassistent werkte. Vervolgens begon hij in de Verenigde Staten een loopbaan als filmregisseur. Bovendien trad hij in militaire dienst en nam deel aan gevechtshandelingen. Na de oorlog oogstte hij snel succes als regisseur. Op latere leeftijd raakte hij weliswaar iets van zijn glans kwijt, maar toch gelden veel van zijn films nog steeds als klassiekers.

Als scenarist deed Wilder onder meer ervaring bij de regisseur Ernst Lubitsch op, die hij het draaiboek voor de komedie Ninotchka op papier hielp te zetten.

Wilder kreeg al in 1945 voor de dramafilm The Lost Weekend zijn eerste Oscar, een verhaal over een auteur met een drankprobleem. In 1944 draaide hij de misdaadfilm Double Indemnity, in 1950 de klassieker Sunset Boulevard en in 1959 de komedie Some Like It Hot met Marilyn Monroe als hoofdrolspeelster.

Zijn werk wordt gekenmerkt door cynisme, humor en een originele verhaallijn. Hij was geboeid door zeer uiteenlopende onderwerpen en hij gebruikte dikwijls dezelfde acteurs, zoals Jack Lemmon en Walter Matthau.

In 2002 stierf Wilder op 95-jarige leeftijd aan de gevolgen van een longontsteking.

Filmografie

Jaar Titel Prijzen en nominaties Land(en)
1934 Mauvaise Graine Vlag van Frankrijk Frankrijk
1942 The Major and the Minor Vlag van de Verenigde Staten Verenigde Staten
1943 Five Graves to Cairo Vlag van de Verenigde Staten Verenigde Staten
1944 Double Indemnity Oscarnominatie voor beste regisseur
Oscarnominatie voor beste aangepaste scenario
Vlag van de Verenigde Staten Verenigde Staten
1945 The Lost Weekend Oscar voor beste regisseur
Oscar voor beste aangepaste scenario
Golden Globe voor beste regisseur
Gouden Palm
Vlag van de Verenigde Staten Verenigde Staten
1948 The Emperor Waltz Vlag van de Verenigde Staten Verenigde Staten
A Foreign Affair Oscarnominatie voor beste aangepaste scenario Vlag van de Verenigde Staten Verenigde Staten
1950 Sunset Boulevard Oscarnominatie voor beste regisseur
Oscar voor beste originele scenario
Golden Globe voor beste regisseur
Vlag van de Verenigde Staten Verenigde Staten
1951 Ace in the Hole Vlag van de Verenigde Staten Verenigde Staten
1953 Stalag 17 Oscarnominatie voor beste regisseur Vlag van de Verenigde Staten Verenigde Staten
1954 Sabrina Oscarnominatie voor beste regisseur
Oscarnominatie voor beste aangepaste scenario
Vlag van de Verenigde Staten Verenigde Staten
1955 The Seven Year Itch Vlag van de Verenigde Staten Verenigde Staten
1957 The Spirit of St. Louis Vlag van de Verenigde Staten Verenigde Staten
Love in the Afternoon Vlag van de Verenigde Staten Verenigde Staten
Witness for the Prosecution Oscarnominatie voor beste regisseur Vlag van de Verenigde Staten Verenigde Staten
1959 Some Like It Hot Oscarnominatie voor beste regisseur
Oscarnominatie voor beste aangepaste scenario
Vlag van de Verenigde Staten Verenigde Staten
1960 The Apartment Oscar voor beste film
Oscar voor beste regisseur
Oscar voor beste originele scenario
Vlag van de Verenigde Staten Verenigde Staten
1961 One, Two, Three Vlag van de Verenigde Staten Verenigde Staten
1963 Irma la Douce Vlag van de Verenigde Staten Verenigde Staten
1964 Kiss Me, Stupid Vlag van de Verenigde Staten Verenigde Staten
1966 The Fortune Cookie Oscarnominatie voor beste originele scenario Vlag van de Verenigde Staten Verenigde Staten
1970 The Private Life of Sherlock Holmes Vlag van het Verenigd Koninkrijk Verenigd Koninkrijk
1972 Avanti! Vlag van de Verenigde Staten Verenigde Staten
Vlag van Italië Italië
1974 The Front Page Vlag van de Verenigde Staten Verenigde Staten
1978 Fedora Vlag van Frankrijk Frankrijk
Vlag van West-Duitsland West-Duitsland
1981 Buddy Buddy Vlag van de Verenigde Staten Verenigde Staten

Bronnen, noten en/of referenties

Literatuur

  • Chandler, Ch. (2002), Nobody’s Perfect. Billy Wilder. A Personal Biography, New York: Schuster & Schuster. ISBN 0743217098
  • Crowe, C. (2001), Conversations with Wilder, New York: Knopf. ISBN 9780375406607
  • Hermsdorf, D. (2006), Billy Wilder. Filme - Motive - Kontroverses, Bochum: Paragon. ISBN 3932872169
  • Hopp, G., Duncan, P. (2003), Billy Wilder, Köln, New York: Taschen. ISBN 9783822815953
  • Jacobs, J. (2006), Billy Wilder, Paris: Rivages Cinéma. ISBN 9782869301351
  • Sikov, E. (1999), On Sunset Boulevard. The Life and Times of Billy Wilder, New York: Hyperion. ISBN 9780786885039
  • Zolotow, M. (2004), Billy Wilder in Hollywood, Pompton Plains: Limelight. ISBN 9780879100704

Externe link

rel=nofollow
rel=nofollow

Wikimedia Commons  Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Billy Wilder op Wikimedia Commons.

rel=nofollow