Bemelen (gemeente)

**Bemelen**
Bieëmele
	Voormalige gemeente in Nederland
	(Details)
	;
	Situering
Provincie	Limburg
Gemeente	Eijsden-Margraten
Coördinaten	50°050′N 5°045′E
	Algemeen
Oppervlakte	356 H.A km²
Inwoners	275 (1868); 237 (1912)
	Overig
Voormalige gemeente	oudsher - 1 januari 1982
Opgegaan in	Margraten (1982); Eijsden-Margraten (2011)
Amsterdamse code	10878
Portaal	Nederland

Zie voor het dorp, het artikel Bemelen

Bemelen is een voormalige gemeente in Nederlands Zuid-Limburg, die bestond uit het gelijknamige dorp en de buurtschappen Gasthuis en Wolfshuis. De gemeente ging in 1982 op in Margraten, dat in 2011 weer opging in Eijsden-Margraten. Bemelen was een van de kleinste gemeenten in Nederland. Het gebied grensde aan de (voormalige) gemeenten Cadier en Keer, Wijlre, Berg en Terblijt en Valkenburg-Houthem.

In het hoofd dorp Bemelen werd in 1858 het gemeentehuis met lagere school en onderwijzerswoning gebouwd, het is een rijksmonument. ^[2] Zo ook de Sint-Laurentiuskerk die centraal in Bemelen staat. De kerk is van het jaar 1845, de mergelen toren stamt al uit de 13e of de 14e eeuw.

Door de gemeente loopt de Oude Akerweg een Romeinse heerweg, die de verbinding vormde tussen Maastricht (Latijn: Mosa Trajectum) en Aken (Aquis Granum). Aan deze weg ligt ten oosten van Bemelen, Gasthuis. Dit buurtschap heeft een rijksbeschermd dorpsgezicht. In Wolfshuis, een gehucht verder op aan de Oude Akerweg, staat een beltmolen uit 1855, de Van Tienhovenmolen. Bemelen heeft meerdere monumenten waaronder enkele oude zwingelputten (waterput) en wegkruizen.

Bemelen ligt aan de rand van het plateau van Margraten. De weg richting Gasthuis stijgt over korte afstand zo'n 40 meter en telt enkele haarspeldbochten. Het hellingspercentage is 6% en is een geliefde beklimming in de wielersport. De helling is opgenomen in de fietsvariant van de Mergellandroute. In het Natura 2000-gebied Bemelerberg & Schiepersberg ligt de Bemelerberg waar vijf mergelgroeven te vinden zijn.

Winkler Prins' geïllustreerde encyclopedie 1914-1922 (‘citaatrecht’) Bemelen is een Limburgsche gemeente, omringd door de gemeenten Berg-en-Terblijt, Heer, Kadier-en-Keer, Wijlré en Oud-Valkenburg. Zij ligt 5,7 km. ten O. van Maastricht, heeft een oppervlakte van 356 H.A. en telt (1912) 237 inwoners. De heuvelachtige, tot + 40 m. A. P. hooge bodem, bestaat uit Limburgsche klei; uit de groeven van Haagwilder worden bouwsteenen gewonnen. Hoofdmiddel van bestaan is de landbouw. Het dorp Bemelen ligt aan den W.-voet van de heuvels. In de nabijheid ligt een tumulus, „de Tomme" genoemd, welke vroeger veel hooger was en zich nu nog 7 m. boven het maaiveld verheft. In de Middeleeuwen werd hier door de heeren van Valkenburg en hun opvolgers, de hertogen van Brabant, een tol geheven van allen, die langs de Romeinsche heerbaan reisden. Het te Bemelen gelegen roofslot werd in 1490 door de bewoners van Maastricht ingenomen en verwoest.^[3]

Zie ook

Lijst van burgemeesters van Bemelen
Lijst van rijksmonumenten in Bemelen (dorp) en Gasthuis en Wolfshuis

Externe links

Bemelen onder andere op de kaart

Wikimedia Gemeente Bemelen 1868 1,572 × 1,380 pixels
Kadaster 1812-1832, Bemelen (Sectie, Bemelen (dorp) en De Berg)
- Kadaster 1812-1832, Bemelen (dorp) en De Berg) Kaart verzamelplan Bemelen, Limburg (MIN11009VK1)
- Minuutplan Bemelen A Bemelen (dorp),
- Minuutplan Bemelen B1 De Berg,
- Minuutplan Bemelen B2 De Berg,
- De Berg

Geschiedenis Bemelen toen en nu

Beleef Bemelen
Stichting Heemkunde Bemelen
Stichting Heemkunde Bemelen A
Bestemmingsplan Bemelen toelichting en voorschriften - Gemeente ...2008 -A
Margraten, Mheer en Noorbeek A.G. Schulte, Rijksdienst voor de Monumentenzorg, Zeist / Waanders Uitgevers, Zwolle 1991

DE RECONSTRUCTIE VAN EEN MIDDELEEUWS LANDSCHAP A De Stichting " Maaslandse Monografieën" werd in 1964 in het leven geroepen door het Sociaal Historisch Centrum voor Limburg en Limburgs Geschied- en Oudheidkundig Genootschap
Bewakers van Bemelen in Limburg Doc 2016 A
Archieven.nl Zoektermen: Bemelen