Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Arganboom
| Arganboom | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Arganboom (Argania spinosa) Arganboom (Argania spinosa) | |||||||||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| Soort | |||||||||||||||||||
| Argania spinosa (L.) Skeels (1911) | |||||||||||||||||||
 Afbeeldingen Arganboom | |||||||||||||||||||
Arganboom op  Wikispecies |
De arganboom of arganie (Argania spinosa) is een boom en de enige soort in het monotypische geslacht Argania uit de familie van de Sapotaceae. Uit de olierijke zaden wordt arganolie gewonnen.
Naam
De wetenschappelijke naam werd door Carl Linnaeus in 1753 als Syderoxylon spinosum gepubliceerd voor een soort die volgens hem uit Malabaria (zuidwest-India) afkomstig was.[1] In 1819 benoemden Johann Jakob Roemer & Josef August Schultes het geslacht Argania, met daarin als enige soort Argania sideroxylon.[2] Als synoniem vermeldden ze Sideroxylon spinosum L., waarmee duidelijk was dat ze die soort onnodig een nieuwe naam gaven. In 1911 werd dat gecorrigeerd door Homer Collar Skeels, die de naam spinosum formeel in het geslacht Argania plaatste als Argania spinosa.[3] Door Roemer en Schultes was ook Elaeodendron argan Retz.[4] uit Marokko al als synoniem genoemd; zij ontleenden er de geslachtsnaam Argania aan. Ook Rhamnus siculus L.[5] wordt door Roemer en Schultes, en later diverse andere auteurs, als synoniem genoemd.
De naam van het geslacht Argania is een nomen conservandum, en opgenomen in Appendix III van de ICN. De naam was niet geldig gepubliceerd omdat de naam van de typesoort, Argania syderoxylon, een nomen illegitimum is. Door de naam te conserveren kan die nu toch als geldige naam gebruikt worden.
Verspreiding
Ooit bedekte de arganboom Noord-Afrika, maar nu is hij een bedreigde boomsoort volgens UNESCO.[6] Het is een boom die endemisch is voor de streek met hafwoestijnen in het zuidwesten van het Middellandse Zeegebied: het zuidwesten van Marokko en de provincie Tindouf in Algerije.
De arganboom is zeer goed aangepast aan de moeilijke klimatologische omstandigheden van de halfwoestijn. Hij kan met zijn diepe wortelsysteem helpen om bodemerosie tegen te gaan. De arganboom heeft iets weg van een veel te groot uitgevallen bonsaiboompje. Er bestaan nog maar 20 miljoen arganbomen die zich teweerstellen tegen de oprukkende woestijn. De lokale bevolking is arm, maar omdat ze de waarde van de boom onderkennen, wordt hij door hen beschermd. Arganolie is daardoor een zeer zeldzame plantaardige olie geworden.
Bronvermelding
Bronnen, noten en/of referenties:
- º Linnaeus, C. (1753). Species plantarum: 193.
- º Roemer, J.J & Schultes, J.A. (1819). Systema vegetabilium ed. 15bis 4: 502.
- º Skeels, H.C. (1911). United States Department of Agriculture, Bureau of Plant Industry Bulletin 227: 28.
- º Retzius, A.J. (1791). Observationes Botanicae 6: 26.
- º Linnaeus, C. (1768). Systema naturae ed. 12 3: 229.
- º Biosphere Reserve Information.
