Antropomorfisme

Antropomorfisme betekent ’van menselijke gedaante’. Het is een samenstelling van de Griekse woorden voor ’mens’ (ἄνϑρωπος / ánthrōpos) en ’uiterlijke vorm’ (μορφή / morphē).

In wetenschap en filosofie wordt de term gebruikt als menselijke eigenschappen en waarde-oordelen worden toegeschreven aan niet-menselijke wezens (dieren, planten, goden) of dingen. In de moderne wetenschap wordt er meestal van uitgegaan dat deze manier van denken onjuist is. Voorbeelden zijn: het ’edele paard’, de ’dappere wolf’, de ’ongenaakbare Mount Everest’.

Levensbeschouwelijk antropomorfisme

Ook binnen de theologie kent men dit begrip. Over God of goden kan ook gedacht worden, alsof deze kenmerken hebben die op die van mensen lijken. In de Griekse mythologie vertoonden goden bijvoorbeeld zeer menselijke trekken.

In de esoterie en theosofie gaat men er vanuit dat iedere aanduiding, woord of gedachte over het ’onnoembare’ antropomorf denken is. Daarom wordt daar niet over ’God’ gesproken zoals in de theologie. Men spreekt daar wel over goddelijke wezens, vergelijkbaar zoals bij de Griekse mythologie, maar men beschrijft dan eigenlijk bewust aspecten van de mens zelf. Bijvoorbeeld de god Eros als ’de begeerte naar schoonheid’ (zie Plato) en niet als antropomorfe godheid.

In literaire vorm komt het antropomorf denken vooral voor in fabels.