Anabole steroïde

De chemische structuur (2D)
van testosteron.

Anabole steroïden zijn prestatieverhogende middelen die hoewel ze wereldwijd uit de officiële handel zijn genomen aan populariteit winnen, met name onder amateursporters.

Anabolen

De ontdekker van de synthetische steroïden is John B. Ziegler, als ploegarts begeleidde hij in 1954 het Amerikaans gewichthefferteam in het wereldkampioenschap te Wenen. Nadat een Russische collega hem had ingelicht over het gebruik van synthetische testosteron op hun atleten ging hij zelf aan de slag en ontwikkelde het product Dianabol, de moeder van alle anabolen. Jaren later echter kreeg hij z’n atleten over de vloer met klachten als; vergrote prostaat, moeilijkheden bij het urineren, leverziektes en afwijkingen aan de teelballen.

Anabole steroïden zijn synthetische steroïden afgeleid van het mannelijk geslachtshormoon testosteron. Testosteron is het belangrijkste mannelijk geslachtshormoon dat wordt geproduceerd in de testis en de bijnierschors. Het veroorzaakt de secundaire geslachtskenmerken en bevordert de opbouw van eiwitten. Vanwege deze werking wordt het vaak als doping in de sportwereld gehanteerd. Het wordt net zoals vele andere hormonen gemaakt uit cholesterol.

Er zijn twee verschillende werkingen van anabolen;

• Er zijn er die zich binden aan de androgene ontvanger in de spiercel, waarna ze overgaan tot het omzetten van eiwitten. Dit zorgt voor de vergroting van de spiermassa.
• De andere steroïden binden zich niet of nauwelijks aan de androgene receptor maar zijn in staat er voor te zorgen dat het spierweefsel niet wordt afgebroken wanneer het lichaam glutamine aan de spieren wil onttrekken.

Beroemde gebruikers

• Arnold Schwarzenegger* (voormalig bodybuilder en acteur, zittend gouverneur van Californië)
• Ben Johnson (sprinter, liep een wereldrecord op de 100 meter tijdens de Olympische Spelen van Seoel)
• Marion Jones* (atlete, heeft op meerdere atletiekonderdelen medailles behaald)
• Andre Agassi* (tennisser, met meerdere grand-slam titels)
• John McEnroe* (tennisser, met meerdere grand-slam titels)

(*hebben publiekelijk hun gebruik toegegeven)

Positieve effecten

• Anabole steroïden zorgen voor een verhoogde proteïnesynthese. De proteïnesynthese van de mens bevindt zich constant in een evenwicht van opbouw en afbraak, anabolen zorgen niet alleen voor betere opbouw maar ook voor een remmende afbraak.
• De tweede belangrijkste eigenschap is de stimulerende werking op de rode bloedcellen of hemoglobine. Dit leidt tot een verhoging van de zuurstofcapaciteit (VO2max), dus tot een groter uithoudingsvermogen.
• Anabolica en testosteron zouden ook zorgen voor een verhoging van de glycogeenopslag. Uit dierenexperimenten op castraten bleek een duidelijke verlaging van de skelet- en hartspierglycogeenopslag.
• Verder wordt aan anabolica een immuunstimulerende werking toegeschreven, d.w.z een groei van de lichamelijke afweer bij infecties.
• Testosteron zorgt voor een stimulering van het groeihormoon (STH) wat zorgt voor een hogere calciumafzetting in het beendergestel.
• De psychologische werking van anabolen op sporters, wat een niet te overzien positief effect kan teweegbrengen op het prestatiepotentiaal van de sporter.
• Verhoogde staat van concentratie (steroïden worden ook gebruikt door studenten in de Verenigde Staten)

Negatieve effecten

Bij overmatig of onjuist gebruik door vrouwen treden er vooral viriliserende effecten op, die meestal onomkeerbaar zijn. Het zorgt voor hirsutisme, gezichts- en lichaamsbeharing, verdieping van de stem, ontregeling van de menstruatiecycli en een aanzienlijke vermindering van de vrouwelijke geslachtskenmerken. Negatieve effecten die daadwerkelijk permanente schade aan het lichaam toebrengen zijn vrijwel altijd te wijten aan misbruik van Anabole steroïden. Onder misbruik verstaan we: Overdoses, langdurig gebruiken zonder tussenpauze (off cycle) en gebruik door vrouwen en kinderen. Er is nog nooit een wetenschappelijk onderzoek geweest dat aan heeft kunnen tonen dat het gebruiken van steroïden gevaarlijk is (let op: dit geldt alleen voor volwassen mannen, niet vrouwen en kinderen die een andere hormoonhuishouding hebben)

Verkeerd gebruik van steroïden kan zorgen voor:

• Acne
• Ontwikkeling van borsten (gynecomastie) door oestrogeenvorming
• Levertumoren, Levercirrose en geelzucht kunnen optreden (vooral bij een overdosis van orale steroïden, die twee keer door de lever komen bij inname)
• Pijn in maag – en darmkanaal en mogelijke bloedingen
• Vergroting van de prostaat bij mannen (moeilijkheden bij urineren, sommige ‘anabole sporters' hebben sondes nodig om te urineren)
• Optreding van ‘striemen’ in de huid door de fenomenaal snel groeiende spiermassa
• Opgezwollen gezicht door vasthouden van water (problemen in de osmoseregeling)
• Vergrote kans op hartaandoeningen
• Hoge bloeddruk en afname van de goede cholesterol
• Nierziektes en nierstenen
• Bij mannen kunnen testikels tijdelijk een kleinere vorm aannemen indien er geen voorzorg voor wordt getroffen (proviron, pregnyl)
• Bij mannen verhoogt het de kans op impotentie.
• Stoornissen in de bloedstolling (tromboses)
• Kans op cataract

Mensen die genetische kwalen hebben geërfd van hun ouders kunnen ook eerder last krijgen van deze kwalen. Een eigenschap van steroïden is dan ook dat het lichaamsfuncties versnelt. Genetica spelen ook een rol bij het ondervinden van eventuele negatieve eigenschappen.

Toediening

Anabole steroïden kunnen op meerdere manieren worden toegediend, aan de éne kant door een orale toediening in de vorm van pillen innemen, aan de andere kant door middel van een injectie of aanbrenging op de huid. De orale inname van testosteron, zelfs in grote hoeveelheden, heeft minder effect (in tegenstelling tot injecties) op het lichaam omdat de opgenomen testosteron zéér snel in de lever wordt gemetaboliseerd in nutteloze metabolieten als androsteron en andere ketosteroïden, die dan toch uiteindelijk in de urine zullen belanden. Orale toediening op dergelijke manier is dus niet efficiënt. Het komt immers twee keer door de lever heen alvorens het bij de receptoren aankomt. Om deze metabolisatie van de lever te voorkomen wordt er aan de steroïden een alkyl toegevoegd, zodat ze de passage door de lever heelhuids doorkomen. Het probleem bij deze toevoeging aan de steroïden (17-AA of 17 alpha alkylated steroids zoals fluoxymesteron, methyltestosteron, stanozolol) is dat deze de lever zwaar aantasten (leverkankertumoren, leverontstekingen (hepatitis), afsterven van de levercellen.

Daarom wordt er meestal geopteerd voor de injectiemethode. De steroïden worden rechtstreeks geïnjecteerd in het spierweefsel (in een ader kan dodelijk zijn) en hoeven dus niet direct door de lever te passeren. Uiteindelijk worden ze wel onschadelijk gemaakt door de lever. Met behulp van aspireren kan een injectie onmogelijk de fout ingaan. Aspireren is het terugtrekken van de spuit nadat deze in het spierweefsel zit. Indien er zich bloed in de spuit bevind, dan zit de naald in een bloedvat of ader. De toediener dient dan op een andere plaats te injecteren.

Meestal wordt een origineel steroïdenmolecule met een organisch zuur vermengd, waardoor er een ester ontstaat. Deze ester wordt gemakkelijk getransporteerd in het lichaam waar ze zich kan nestelen en langzaam terug omgezet worden in de originele steroïden.   Vrije mediabestanden over Anabolic-androgenic steroids op Wikimedia Commons