Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Airbus A380
| Airbus A380 | ||
| Bestand:Singapore Airlines Airbus A380 9V-SKD at Sydney Airport.jpg | ||
| Fabrikant | Airbus[1] | |
| Type(s) | A380-800 | |
| Lengte | 72,72 m | |
| Spanwijdte | 79,75 m | |
| Hoogte (vanaf de grond) | 24,09 m | |
| Interieurbreedte | Hoofddek: 6,58 m Bovendek: 5,92 m | |
| Max. aantal passagiers | 544 (4 klassen) 853 (1 klasse) | |
| Leeggewicht | 275 ton/252 ton | |
| Vleugeloppervlak | 845 m² | |
| Max. startgewicht | 575 ton | |
| Max. brandstof | 320.000 liter | |
| Motoren | 4 Rolls-Royce Trent 900 of 4 Engine Alliance GP-7200 | |
| Max. stuwkracht per motor | 311 kN/340 kN | |
| Kruissnelheid | Mach 0,85 | |
| Kruishoogte | maximaal 13.136 m | |
| Max. reikwijdte | 15.200 km[1] met maximale belading: 10.400 km[2] | |
| Eerste vlucht | 27 april 2005 | |
| Status | in productie, in gebruik | |
| Aantal gebouwd | 227 (leveringen t/m 31 mei 2018)[3] | |
De Airbus A380 is een passagiersvliegtuig van het Europese concern Airbus. Het widebody-vliegtuig heeft twee verdiepingen (vrachtruim niet meegeteld) en biedt plaats aan 853 passagiers. Bij een gemiddelde configuratie passen er 555 personen in. Het is het grootste luchtwaardige passagiersvliegtuig ter wereld; alleen de Antonov An-225 is groter, maar dat is een vrachtvliegtuig.
De eerste testvlucht werd gemaakt op 27 april 2005. Tweeënhalf jaar later, op 25 oktober 2007, werd de eerste commerciële vlucht uitgevoerd. In dienst van Singapore Airlines vloog de A380 van Singapore naar Sydney. Dit was eveneens de eerste route waarop een lijndienst door het toestel werd onderhouden.
Op 8 juni 2010 landde voor het eerst een A380 op Brussels Airport.[4] Een maand later, op 15 juli, was Luchthaven Schiphol aan de beurt.[5] Bij deze proef werd de technische afhandeling van het toestel getest. Nadat de test werd voltooid, vertrok het toestel weer op dezelfde dag.
Ontwikkeling
Airbus begon de ontwikkeling van een zeer groot verkeersvliegtuig (in de begindagen door Airbus Megaliner genoemd) in het begin van de jaren 90. Na marktstudies begon Airbus in juni 1994 aan de A3##. Verschillende designs werden overwogen, waaronder een combinatie van twee rompen van de A340 naast elkaar. Van 1997 tot 2000 werd het ontwerp verfijnd met het oog op een vermindering van de operationele kosten van 15 tot 20 procent tegenover de Boeing 747-400. Uiteindelijk kwam men tot de huidige lay-out met twee verdiepingen.
Op 19 december 2000 stemde de beheerraad van het net geherstructureerde Airbus voor het programma van 8,8 miljard euro voor het bouwen van de A3##, onder de nieuwe naam A380. Er waren 55 bestellingen van de eerste zes klanten. De uiteindelijke configuratie werd vastgelegd begin 2001, en de aanmaak van de eerste vleugelonderdelen startte op 23 januari 2002. De kosten waren toen het eerste vliegtuig af was al gestegen tot 18 miljard euro.
Vijf A380's werden gebouwd voor test- en demonstratiedoeleinden. Op 18 januari 2005 werd het vliegtuig officieel gepresenteerd in de Franse stad Toulouse in aanwezigheid van zo'n 5000 toeschouwers, onder wie de vier regeringsleiders van de deelnemende landen. De eerste testvlucht, waarbij de bemanning was uitgerust met een parachute en in het uiterste geval via een luik had kunnen ontsnappen, vond plaats op 27 april 2005, ook vanaf Toulouse. Het certificaat voor luchtwaardigheid, uitgereikt door het Europees Agentschap voor de veiligheid van de luchtvaart (EASA) en de Federal Aviation Administration (FAA), werd verkregen op 12 december 2006.
Airbus ging uit van een afzetmarkt van 1200 toestellen in de eerste 20 jaar. Om uit de kosten te komen moet Airbus 420 toestellen verkopen.
De eerste leveringen waren oorspronkelijk eind 2006 gepland, maar in juni 2006 werd dit met een half jaar naar achteren geschoven vanwege problemen met de productiecapaciteit. De tests met het vliegtuig verliepen naar verluidt zonder problemen. In september 2006 maakte Airbus bekend dat de levering van de A380 met 6 maanden tot een jaar extra werd uitgesteld, vanwege problemen met de bekabeling van het toestel. De gedupeerde vliegmaatschappijen overwogen juridische stappen en/of eisten een schadevergoeding van Airbus. Op 5 november 2006 werd gemeld dat FedEx Express zijn bestelling van 10 stuks A380F had geannuleerd. In plaats daarvan werden 15 Boeings 777F besteld.
Bestellingen en leveringen
Het toestel maakte zijn eerste trans-Atlantische vlucht met passagiers op 19 maart 2007 tussen Frankfurt am Main en New York. 500 passagiers vlogen mee. De eerste vijf A380-toestellen werden aan Singapore Airlines geleverd. Nadat in Toulouse het eerste afgeleverde toestel op 15 oktober 2007 officieel aan Singapore Airlines overgedragen was, werd op 25 oktober de eerste commerciële vlucht uitgevoerd.[6] Deze vlucht ging van Singapore naar Sydney. Tickets voor deze vlucht (en de retourvlucht later in de week) waren op eBay te koop.[7] Op 11 januari 2008 ontving Singapore Airlines zijn tweede toestel en op 11 maart 2008 werd het derde toestel in ontvangst genomen. Op 18 maart startte men een dagelijkse vlucht op de lijn Singapore-London Heathrow.
Emirates was de tweede maatschappij die met de A380 commerciële vluchten maakt. Het eerste toestel werd geleverd op 28 juli 2008. Vanaf 1 augustus startten commerciële vluchten tussen Dubai en New York JFK.
Qantas was de derde maatschappij die de A380 in dienst nam. Het eerste vliegtuig werd op 19 september 2008 geleverd en startte op 20 oktober met commerciële vluchten tussen Melbourne en Los Angeles en op 24 oktober tussen Sydney en Los Angeles.
Uiteindelijk werden er in 2008 twaalf toestellen geleverd: vijf aan Singapore Airlines, vier aan Emirates en drie aan Qantas.
Eind 2009 ontving de vierde luchtvaartmaatschappij zijn A380: Air France. Air France is hiermee de eerste Europese maatschappij die de A380 in dienst nam. Op 19 mei 2010 was Lufthansa de tweede Europese maatschappij die de A380 ontving.
| Luchtvaartmaatschappij/klant | In dienst | Besteld | Geleverd | Motoren |
|---|---|---|---|---|
 Air Accord
|
3 | |||
 Air France
|
2009 | 10 | 10 | Engine Alliance GP7000 |
| All Nippon Airways
|
3 | |||
 Amedeo
|
20 | |||
 Asiana Airlines
|
2014 | 6 | 6 | Rolls-Royce Trent 900 |
| British Airways
|
2013 | 12 | 12 | Rolls-Royce Trent 900 |
 China Southern Airlines
|
2011 | 5 | 5 | Rolls-Royce Trent 900 |
 Emirates
|
2008 | 162 | 103 | Eerste 90 Engine Alliance GP7000, daarna Rolls-Royce Trent 900 |
| Etihad Airways
|
2014 | 10 | 10 | Engine Alliance GP7000 |
| Korean Air
|
2011 | 10 | 10 | Engine Alliance GP7000 |
 Lufthansa
|
2010 | 14 | 14 | Rolls-Royce Trent 900 |
 Malaysia Airlines
|
2012 | 6 | 6 | Rolls-Royce Trent 900 |
 Qantas
|
2008 | 20 | 12 | Rolls-Royce Trent 900 |
 Qatar Airways
|
2014 | 10 | 10 | Engine Alliance GP7000 |
 Singapore Airlines
|
2007 | 24 | 23 | Rolls-Royce Trent 900 |
 Thai Airways International
|
2012 | 6 | 6 | Rolls-Royce Trent 900 |
| Niet bij naam genoemde klant(en) | 10 | |||
| Totaal | 331 | 227 | Op 31 mei 2018[3] |
In december 2014 kondigde Airbus aan misschien te stoppen met de productie van de A380. 2014 was het eerste jaar waarin Airbus geen nieuwe klanten voor het toestel wist te vinden. Bovendien werd een aantal eerdere bestellingen geannuleerd.[8] In juli 2016 besloot Airbus de productie van de A380 te halveren.[9] In 2015 bouwde Airbus nog 27 exemplaren van de A380, en in 2016 28, maar in 2017 werden dit er 15 en vanaf 2018 nog maar 12 per jaar.[9] Eind mei 2018 had Airbus in totaal 227 toestellen afgeleverd en staan er nog maar 104 bestellingen uit. Geen enkele Amerikaanse luchtvaartmaatschappij heeft bestellingen uitstaan en bijna de helft van alle bestelde of geleverde A380's zijn voor Emirates.[9]
Ontwerp
De Airbus A380 wordt alleen gemaakt in een passagiersuitvoering. Airbus had oorspronkelijk ook een vrachtversie in gedachten, maar deze is op de lange baan geschoven. De A380-800 is oorspronkelijk ontworpen om 550 passagiers in drie klassen te vervoeren of 853 bij uitsluitend economyclass-stoelen. Sinds mei 2007 biedt Airbus ook de mogelijkheid aan om een extra premium-class te configureren, waardoor er nog maar plaats is voor 525 personen. Dat zou voor 370 km meer bereik zorgen. Het ontwerpbereik voor het 800-model was 15.200 km, waarmee het geschikt is voor routes zoals Hongkong-New York en Amsterdam-Perth.
De vleugels van de A380-800 zijn geschikt voor een maximaal startgewicht (MTOW) van 650 ton. In het ontwerp is meegenomen dat de vleugels ook geschikt zijn voor een mogelijke A380-900.
Cockpit
Airbus heeft dezelfde cockpitindeling gebruikt als bij een aantal van haar andere vliegtuigen, om de kosten voor de opleiding van het personeel te verminderen. Wel bevat de A380 een verbeterde glass cockpit en fly-by-wire-besturing verbonden met de joysticks. De cockpit bevat verder acht lcd-schermen van 15 bij 20 centimeter die allemaal identiek zijn en daardoor indien nodig van functie kunnen verwisselen. Ook zijn er een of twee head-up displays (hud's) mogelijk.
Motoren
De A380-800 kan met twee soorten motoren worden uitgerust. De Trent 900 van Rolls-Royce wordt geplaatst op de types A380-841, A380-842 en A380-843F. De GP7000 van de Engine Alliance gaat op de A380-861 en de A380-863F.
Passagierscompartiment
De stoelindeling in de Airbus is 3-4-3 beneden- en 2-4-2 bovendeks, beide dus met 2 gangpaden. De verdiepingen worden verbonden door twee trappen, een aan de voorzijde en een aan de achterkant van het toestel.
In vergelijking met de directe concurrent, de Boeing 747, heeft de A380 49% meer vloerruimte terwijl de capaciteit slechts 35% hoger is. Dit vertaalt zich in een groter comfort voor de reizigers: de stoelen en gangpaden zijn breder. Airbus stelt tevens dat de kosten per stoel 15 tot 20% lager zullen uitvallen, en dat het vliegbereik 10 tot 15% groter zal zijn, vergeleken met de 747.
Het vliegtuig produceert 50% minder lawaai dan de Boeing 747. De luchtdruk in het toestel is ook hoger dan gemiddeld en is te vergelijken met een hoogte van 1500 tot 2400 meter. Verwacht wordt dat deze beide aspecten de vermoeidheid van de passagiers zal verminderen. De Airbus A380 beschikt over grotere raampjes (60 cm lang) en de stoelen in de economyclass zijn gemiddeld vier centimeter breder.
Het toestel biedt plaats aan maximaal 853 passagiers. Het normale aantal is ongeveer 500 passagiers, over drie klassen verdeeld.
Infrastructurele aanpassingen
 Zie ook de lijst van luchthavens geschikt voor de Airbus A380 |
De A380 is ontworpen om in de zogenaamde '80 meter-box' te passen, en kan in principe op elke startbaan landen die geschikt is voor de Boeing 747-400. Om het reusachtige toestel optimaal te laten functioneren worden de luchthavens die de A380 zullen ontvangen aangespoord om hun faciliteiten aan te passen. Met name de taxi- en startbanen moeten worden verbreed. De taxibanen moeten verbreed worden omdat het vliegtuig een uitzonderlijk breed landingsgestel heeft. In een korte draai zouden de buitenste wielen buiten de grenzen van de taxibaan kunnen komen. De landingsbanen worden verbreed opdat de twee buitenste motoren geen voorwerpen kunnen opzuigen van de onverharde ondergrond. Om het risico van dergelijke schade (FOD of Foreign Object Damage) nog verder te beperken, zijn slechts de binnenste twee motoren uitgerust met straalomkering (reverse thrust). Bij de terminals moet soms de fundering onder de platforms worden aangepast.
De luchthaventerminals kunnen worden aangepast om het ontschepen van passagiers zo vlot mogelijk te laten verlopen, hoewel dat niet noodzakelijk is. Vaak worden voor een A380 meerdere gates gebruikt, waarbij de slurf van een van de gates voor de bovenste, en die van de andere voor de onderste verdieping gebruikt worden. Vliegvelden die klaar zijn voor de A380 staan in de lijst van luchthavens geschikt voor de Airbus A380.
Opstijg- en landingsvoorschriften
In verband met door vliegtuigen veroorzaakte luchtwervelingen moet er bij het opstijgen en landen altijd een bepaalde afstand tussen opeenvolgende toestellen zitten. Voor de Airbus A380-800 geldt dat een andere A380-800 7,4 km afstand moet houden, een ander groot vliegtuig 11 km, een gemiddeld vliegtuig 13 km en een klein toestel 15 km.[10] Voor 2008 hanteerde de Internationale Burgerluchtvaartorganisatie ICAO afstanden die twee tot vier kilometer langer waren dan voor de Boeing 747-400.[10] Nog eerder, tijdens de testfase van het toestel, werd er standaard 19 km aan afstand ingeruimd voor de A380.
Innovaties
Met de productie van de A380 wordt een aantal nieuwe technieken voor het eerst op grote schaal toegepast in de luchtvaart. Hiertoe behoren:
- Het vezel-metaal-laminaat glare; een combinatie van aluminium en glasvezelversterkte kunststof. Dankzij de relatief grote weerstand tegen vermoeiing vormt dit materiaal een lichter alternatief voor aluminium in de minder belaste delen. Door de lichtere constructie wordt bij het vliegen bespaard op de brandstofkosten (ondanks dat is het brandstofverbruik per passagier hoger dan gemiddeld, zelfs voor een viermotorig toestel[11]). Dit materiaal is ontwikkeld door de Technische Universiteit Delft en wordt geproduceerd door de firma Cytec uit de VS. Glare wordt onder andere verwerkt tot rompdelen door de firma Stork Aerospace, het voormalige Fokker.
- Thermoplastische vezelversterkte kunststoffen; deze zijn, in tegenstelling tot de traditionele thermohardende vezelversterkte kunststoffen, door middel van verwarming te vervormen. Deze eigenschap maakt de composiet makkelijker toe te passen en daarmee goedkoper.
Vergelijking formaat met andere vliegtuigen
██ Spruce Goose
██ Airbus A380
██ Boeing 747-8
Incidenten
- 4 november 2010: bij een A380 van Qantas (QF32) deed zich kort na het opstijgen van de Luchthaven van Singapore een uncontained engine failure voor waarbij er delen van de motor afvielen. Brokstukken van de motorbehuizing vielen op het Indonesische eiland Batam. Er vielen geen gewonden. De bemanning van de A380 besloot niet naar bestemming Sydney te vliegen, maar terug te keren naar Singapore. Na de landing stopte het vliegtuig op de landingsbaan en konden de passagiers het vliegtuig via trappen verlaten.[12] Op dezelfde dag besloot Qantas de gehele A380-vloot aan de grond te houden totdat het interne onderzoek in samenwerking met de motorfabrikant Rolls-Royce was afgerond.
- 11 april 2011: een Airbus A380 van Air France raakte tijdens het taxiën naar de startbaan op John F. Kennedy International Airport met zijn vleugel de staart van een Bombardier CRJ700 van Comair. Beide toestellen raakten beschadigd.[13]
- 20 juni 2011: op de jaarlijkse luchtvaartsalon van Le Bourget moest een A380 aan de grond blijven toen het toestel tijdens het taxiën de tip van een vleugel verloor tegen een gebouw. Het toestel kon daardoor niet meer gebruikt worden voor de geplande demonstraties.[14][15] Een A380 van Korean Air werd daarop gebruikt voor demonstratievluchten op de luchtvaartsalon.[16]
Toekomst
Airbus A380-900
In het ontwerp van Airbus is men er steeds van uitgegaan dat er nog een verlengde versie van het toestel zou kunnen worden uitgebracht. De verlengde versie, misschien Airbus A380-900 of Airbus A380-1000 genoemd, zou 100 passagiers meer kunnen vervoeren, even comfortabel als de A380-800 er 555 vervoert. De ontwikkeling van dit toestel zou volgens de plannen beginnen zodra de productie van de A380-800 op schema zit, oftewel wanneer 40 toestellen per jaar uit de fabriek in Toulouse rollen.[17] Volgens de plannen had dat in 2010 moeten zijn, waarna in 2015 de eerste 900-variant zou worden geproduceerd.[17] In 2007 maakten onder andere Emirates, Air France-KLM, Singapore Airlines en Lufthansa hun interesse kenbaar.[17] De productie van de A380-800 is echter vertraagd; in 2010 werden er slechts 18 stuks geleverd.[18] De ontwikkeling van de A380-900 lijkt daardoor voorlopig van de baan.
Airbus A380plus
Op de luchtvaartshow in Parijs (Paris Air Show) in 2017 introduceerde Airbus de A380plus. Dit toestel zal een 3-5-3-configuratie hebben in de economyclass, in tegenstelling tot de 3-4-3-configuratie in de Airbus A380-800. Het toestel zal ook grotere winglets hebben die 4% efficiënter zullen zijn. Ook de trappen naar het bovendek zullen anders zijn, mede hierdoor kunnen er nog meer passagiers vervoerd worden.
Media
-
Het transport van A380-onderdelen naar de fabriek in Toulouse
-
De businessclass van Singapore Airlines
-
Eerste bezoek van een Airbus A380 aan Brussels Airport
|
| ||||||
Tijdlijn Airbus A3xx-serie
Sjabloon:Tabel tijdlijn Airbus A3xx-serie
Externe links
- (en) Profiel van de Airbus A380 op de website Airliners.net
- (en) Profiel van de Airbus A380 op de website van Airbus