Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Affaire Kourtit-Nijkamp
De Kourtit-Nijkamp-affaire is een Nederlandse affaire rondom hoogleraar aan de VU Peter Nijkamp en zijn promovenda Karima Kourtit die worden beschuldigd van vermeend onzorgvuldig wetenschappelijk handelen.
Tijdpad affaire
De affaire Kourtit-Nijkamp ontstond eind mei 2013 toen, VU decaan Harmen Verbruggen besloot tot het terugtrekken van het proefschrift van promovenda Karima Kourtit, één dag voordat Kourtit dit proefschrift zou verdedigen. Verbruggen gaf als reden hiertoe dat het proefschrift een verslag van een internationale workshop zou bevatten dat volgens enkele niet nader genoemde klagers niet zou overeenkomen met de werkelijkheid. Volgens de decaan zouden sprekers verwisseld zijn en citaten uit artikelen als citaten uit de conferentie zijn weergegeven.De verdediging van het proefschrift werd tot een later tijdstip uitgesteld. [1]
De affaire werd al snel groter. Reeds enkele dagen later berichtte onder meer de Volkskrant en de NRC dat grote delen van het proefschrift niet door Kourtit zelf waren geschreven, maar door verschillende co-auteurs, waaronder haar promotor hoogleraar Peter Nijkamp. Ook bleek Kourtit meer dan een jaar op verschillende conferenties illegaal de titel van doctor te gebruiken. Het onrechtmatig gebruik van deze beschermde titel is strafbaar.[2] Al snel werd duidelijk dat niet alleen het hoofdstuk over de internationale workshop veel fouten bevatte, maar er was schijnbaar ook door een anonieme klager geklaagd over plagiaat in het proefschrift en eveneens in veel artikelen van begeleider en co-auteur Peter Nijkamp. Er werd door de VU een onderzoekscommissie ingesteld die onderzoek zou doen naar het proefschrift en het werk van Nijkamp. Deze commissie concludeerde begin november dat het niet om plagiaat zou gaan, maar om: "onduidelijke bronvermeldingen en dat soort zaken meer” . Dit onderzoek werd echter niet voor publicatie vrijgegeven. [3]
Januari 2014
Op 7 januari opende de Volkskrant groot met de onthulling dat de VU een plagiaatonderzoek naar Peter Nijkamp onder de pet had willen houden. Dat bleek namelijk uit een een geanonimiseerd onderzoeksrapport dat op de site van de vereniging van universiteiten VSNU is verschenen. Het rapport beschreef een uitgebreid onderzoek naar het proefschrift van Kourtit. Conclusie van het rapport was dat niet alleen Kourtit blaam trof, maar ook haar promotot Peter Nijkamp. In twee hoofdstukken werden teksten aangetroffen die overeenkwamen met eerder gepubliceerde artikelen, 'ook van anderen dan de promovendus'. [4]
Nog dezelfde dag publiceerde de NRC 4 voorbeelden van vermeend plagiaat en zelfplagiaat van Peter Nijkamp. NRC beschrijft Nijkamp als volgt “Nijkamp, 'wereldkampioen publiceren binnen de economie', heeft 5.398 artikelpagina's op zijn naam staan. 'In recordjaar 2011 publiceerde hij gemiddeld een artikel per drie dagen'” [5] De Volkskrant deed vervolgens meer onderzoek aan het werk van Nijkamp. Datajournalist Sybren Kooistra schrijft een code waarmee 117 publicaties in de zoekmachine Web of Science automatisch worden onderzocht op dubbelingen. Daarvan bevatten 68 publicaties overgeschreven alinea's uit eerder werk.
Op 15 januari probeert Nijkamp de kritiek te pareren. Hij laat in universiteitskrant Ad Valvas optekenen dat er naar zijn overtuiging maar een ding telde in de wetenschap: dat is een hoogwaardige publicatie in een gerenommeerd tijdschrift. 'De rest kan aardig en belangwekkend' zijn, 'maar telt niet mee voor de betekenis van de wetenschappelijke erfenis'. Nijkamp schat dat hij ieder jaar zo'n “50 'finale eindproducten' schrijft, waarvan de helft 'ter lering ende vermaak' en de helft echte wetenschappelijke publicaties in tijdschriften vaak in samenwerking met co-auteurs.“ [6]
Juni 2014
Op 10 juni werd bekend dat de VU de van zelfplagiaat beschuldigde Kourtit haar proefschrift op 25 juni alsnog mocht verdedigen. Volgens de VU waren de gewraakte passages verwijderd.
Op 20 juni 2014 werden in een (deels) nieuwe klacht onder meer beschuldigingen van datafraude in zeven artikelen van Nijkamp geuit. Deze klacht zou naar de ombudsman wetenschappelijke integriteit zijn gestuurd.[7] Een uitgebreid stuk van de klokkenluider werd door Richard Gill online gezet. Betrokkenen hebben voor zover bekend nog niet gereageerd en meerdere bronnen melden dat zij in de pers geen reactie willen geven.[7]
Op 25 juni verdedigde Kourtit met succes haar proefschrift. In de laudatio na de verdediging werd uitgebreid ingegaan op de moeilijke omstandigheden waarin Kourtit tot haar promotie zou zijn gekomen. Volgens de spreker berustte de hele affaire op misverstanden en onduidelijkheden. Kourtit zou succesvoller zijn het in publiceren van wetenschappelijke artikelen dan veel van haar collega’s. Dat zou geleid hebben tot vraagtekens bij collega’s die dit moeilijk konden geloven. De ouders van Kourtit waren uit angst voor ongeregeldheden niet bij de promotie aanwezig, ondanks de verscherpte beveiliging. Ook de gebruikelijke receptie waarbij de promovenda gefeliciteerd kon worden bleef achterwege.