Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Afbeelding (filosofie)
Afbeelding wordt in de filosofie gezien als een karakteristiek van onze kennis en van de aard van ons wijsgerig weten [1]. Hier verwijst het woord afbeelding naar het beeld in zijn relatie tot de buitenwereld, naar hetgeen in het beeld gereconstrueerd en afgebeeld wordt, zodat het (weer) herkenbaar is.
Terwijl het woord afbeelding in het dagelijks leven probleemloos gebruikt wordt - boeken worden met afbeeldingen geïllustreerd - behoort het woord op het gebied van de kennistheorie tot die begrippen, die tot onoplosbare problemen leiden (zodra men namelijk kennisverwerving als vorm van afbeelding van de werkelijkheid definieert).
Afbeeldingstheorie
Afbeeldingstheorie is de filosofie over hoe ons kennend bewustzijn de buitenwereld waarop het gericht is afbeeld [2]. De eerste filosofische gedachte hierover kwam van Democritus, die stelde dat dingen beeldjes uitzenden, die de 'zielsatomen' bereiken en daar de waarneming tot stand brengen. Deze opvatting is later door materialisten overgenomen en leeft nog steeds voort in het gezegde 'dat onze herinnering een beeld van het verleden bewaart'.
De vele soorten afbeeldingstheorieën zijn in twee groepen te verdelen [3]:
- Naturalistische afbeeldingstheorie: waarbij men één entiteit als van nature aanwezig veronderstelt, en één entiteit als niet van nature, maar door de mens gereconstrueerd.
- Afbeeldingstheorie, die twee entiteiten veronderstelt, die beide bewust zijn geconstrueerd of algemener, twee entiteiten, die beide deel uitmaken van de cultuur.
Meest gangbaar was een externe afbeeldingstheorie die stelde, dat wetenschappelijke oordelen een getrouwe kopie zijn van de verhoudingen en eigenschappen, die in de externe werkelijkheid gerealiseerd zijn.
Literatuur
- John Locke, An Essay concerning Humane Understanding, London: Edward Mory, 1690). e-text
- Immanuel Kant, Prolegomena zu einer jeden künftigen Metaphysik, die als Wissenschaft wird auftreten können, Riga: Hartknoch, 1783. e-Text
- Ernst Mach, Die Analyse der Empfindungen und das Verhältnis des Physischen zu Psychischen, Jena, 1900.
- Edmund Husserl, Ideen zu einer reinen Phänomenologie und phänomenologischen Philosophie. Erstes Buch: Allgemeine Einführung in die reine Phänomenologie, 1913.
- Heinrich Rickert (1863-1936), Der gegenstand der Erkenntnis, 1921.
- Ludwig Wittgenstein, Tractatus Logico-Philosophicus, London Routledge & Keagan, 1955.
Zie ook
Voetnoten
- º Encyclopaedisch handboek van het moderne denken, Hermann Jacques Jordan (1877-1943) ea. (red), Arnhem: Van Loghum Slaterus, 2e druk 1942, pag 25.
- º Encyclopaedisch handboek van het moderne denken, Willem Banning ea. (red.), Arnhem: Van Loghum Slaterus, 3e druk 1950, pag 102.
- º Jordan, pag. 25.