Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie en digitaal erfgoed, wenst u prettige feestdagen en een gelukkig 2025

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Respect

Uit Wikisage
(Doorverwezen vanaf Achtenswaardig)
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

Respect betekent aanzien oftewel eerbied oftewel waardering, die men heeft voor (of ontvangt van) iemand vanwege zijn kwaliteiten, prestaties of vaardigheden. Het woord betekent oorspronkelijk "omzien naar", en vandaar "rekening houden met".

De dominante cultuur

In het burgerlijk taalgebruik wordt respect vaak verbonden aan iemands positie op de maatschappelijke ladder of de mate waarin iemand een maatschappelijke waardering heeft weten op te roepen.

Men kan respect opbrengen voor iemands opvattingen of rechten, of voor materiële zaken zoals andermans eigendom.

  • Zo kan men de opvattingen van een ander respecteren, ook als men die opvattingen niet deelt. Men laat dan de ander in zijn waarde.
  • Wanneer men respect voelt voor de uitzonderlijke kwaliteiten van een persoon, bijvoorbeeld voor de grote virtuositeit van een violist, dan gaat de waardering zelfs over in ontzag.

Jongerencultuur

Aan het begin van de 21ste eeuw heeft het woord "respect" opgang gemaakt in de jongerencultuur. Daar betekent het woord voornamelijk: iemand "in zijn waarde laten", vaak met een negatieve bijbetekenis: "tonen dat je niet op iemand neerziet". Dit kan door de ander geen schade te berokkenen, en door de mening en overtuiging van anderen niet naar beneden te (laten) halen. Kortom komt het er op neer dat er het besef moet zijn, dat elk mens anders is, en daardoor uitingen, gedragingen, gewoonten, uiterlijkheden en ook denkwijzen óók anders kunnen zijn. Ook wordt er door jongeren gemakkelijker aangekeken tegen psychische aandoeningen, temeer aandoeningen als ADHD, eetstoornissen en bijvoorbeeld depressiviteit vaker aan de orde van de dag zijn dan enige decennia geleden nog.

Maar vaak is er ook een rituele component, die tot uitdrukking komt in het eisen van respect. Respect wordt dan afgedwongen door verbale en non-verbale communicatiecomponenten: wie respect eist, wil niet worden tegengesproken, en zoekt soms bewijzen van het ontzag dat, of zelfs de angst die, de ander voelt. Men gaat aldus het conflict juist aan, met het doel te winnen. Respect krijgen wordt de norm, niet respect geven. Het is op zo'n manier een uiting van eigen minderwaardigheidsgevoelens die men op een subassertieve manier probeert te compenseren. In vroegere tijden werd een kind vaak een veelheid aan respect aangeleerd, zonder dat echt begrijpelijk werd gemaakt waarom precies. Respect is echter wél nodig in de samenleving.

Dit gebruik is, onder invloed van de veelvuldige toepassing door rappers, ontleend aan het Engels, waar het woord hetzij "bewondering", hetzij "beleefde benadering" betekent.

Wikimedia Commons  Vrije mediabestanden over Respect op Wikimedia Commons