Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Geesteswetenschappen
Geesteswetenschappen zijn wetenschappen, die zich bezighouden met de "geestesproducten" van de mens: talen, zowel de linguïstiek als de studie van elke taal, geschiedenis, filosofie, muziekwetenschap, cultuurwetenschappen, kunstgeschiedenis, en theologie.[1] Geesteswetenschappen komen grotendeels overeen met de alfawetenschappen en ook met de cultuurwetenschappen.
Algemeen
Het begrip geesteswetenschappen werd in de negentiende eeuw door Wilhelm Dilthey[2][3] gemunt als het tegengestelde van natuurwetenschappen. Dilthey stelde (voor) dat zij tezamen de ervaringswetenschappen zouden vormen. In navolging van de natuurwetenschap, die zich richt op de natuur, richt de geesteswetenschap zich op de verheffing en vervolmaking van de natuur door de voortbrengsels, uitingen en processen van de menselijke geest in de geschiedenis en maatschappij.[4]
Indeling
De term past in een indeling van de wetenschappen volgens een vooral in Vlaanderen vrij verspreide conventie. In Nederland spreekt men eerder over alfawetenschappen of cultuurwetenschappen.
De geesteswetenschappen kunnen als volgt worden onderverdeeld:
- De letteren;
- De theologie, of godgeleerdheid;
- De filosofie, of wijsbegeerte.
Letteren
De letteren in klassieke zin kunnen verder worden onderverdeeld in:
- Cultuurwetenschappen
- Geschiedenis
- Klassieke talen
- Kunstgeschiedenis
- Letterkunde (ook wel Literatuurwetenschap genoemd)
- Muziekwetenschap
- Regiostudies, waaronder Amerikanistiek en Europese studies
- Taalkunde (ook wel Linguïstiek of Taalwetenschap genoemd)
- Theaterwetenschap
- Talen
Een moderne toevoeging is
Overlappingen
Enkele vakgebieden overlappen elkaar en worden tot de geesteswetenschappen, maar ook tot andere stromingen gerekend:
- Antropologie
- Archeologie
- Communicatiewetenschap
- Informatiewetenschap
- Psychologie
- Sociologie
- Cognitieve Kunstmatige Intelligentie
- Pedagogische wetenschappen
Kritiek
De theologie wordt, net als andere geesteswetenschappen, aan de universiteiten meestal gegroepeerd in de "faculteit der wijsbegeerte en letteren", alhoewel aan het wetenschappelijke gehalte van sommige vormen van theologie getwijfeld wordt.[5][6]
Andere betekenissen
In antroposofische kringen doelt men met de term geesteswetenschap op beschrijvingen van de geestelijke wereld. Buiten antroposofische kringen worden die beschrijvingen tot de pseudowetenschappen gerekend.
Zie ook
Referenties
- º Nederlandse Basisclassificatie. Officiële lijst van alle rubrieken, KB, versie 4.01, 29 maart 2006 (PDF)
- º Wilhelm Dilthey (1883), Einleitung in die Geisteswissenschaften. Versuch einer Grundlegung für das Studium der Gesellschaft und der Geschichte (heruitgave: Teubner (Stuttgart, 1922, 81979).
- º (de) Ppt van een voordracht
- º Karel Kuypers, Encyclopedie van de filosofie, lemma: Geesteswetenschappen, Elsevier (Amsterdam, 1977), p.288-289.
- º Koen Hilberdink (red.) (2004). Van God los? Theologie tussen godsdienst en wetenschap. Raad voor Geesteswetenschappen (RGW)
- º De teugelloosheid van de theologie door Herman Philipse http://www.nrc.nl/redactie/Web/Opinie/1995007/16.html Herman Philipse (hoogleraar wijsbegeerte aan de Rijksuniversiteit Leiden) in NRC Handelsblad van 4 januari 1996
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Humanities op Wikimedia Commons.